Uzak Doğu'nun kanayan yarası: Patani

Fatih Tekcan'ın haberi

Tayland'ın güneyinde bulunan Malezya sınırındaki Patani'de yaşayan Malaylar, 1200'lü yıllarda Yemen'den gelen Müslüman tüccarlar aracılığıyla İslam'la tanıştı.

Malay halkının İslamiyeti benimseyip kabul etmesinin ardından Patani Kralı Antira da 1457 yılında Müslüman oldu ve Patani İslam Krallığı'nı ilan etti.

1700'lü yıllarda Patani İslam Krallığı iç karışıklıklar ve Siyam saldırıları nedeniyle zayıf düşünce, Patani toprakları Budist hakimiyeti altına girdi.

19. yüzyılda Patani'yi işgal eden İngilizler de 1909 yılında Tayland ile anlaşma yaparak bölgeyi Tayland'a bıraktı.

Bu dönemden sonra Malay Müslümanları üzerindeki ekonomik, sosyal, kültürel ve dini baskı arttı.
2004 yılında çıkan gösterilere katılan sivillerin üzerine Tayland askerlerice ateş açıldı. Olaylarda çok sayıda sivil hayatını kaybederken, aynı yıl Krue Se Camisi'nde sivillerin üzerine Tayland askerlerince ateş açılması sonucu da 32 kişi öldü.

Patani'yi Budist vali yönetiyor

Bugün bölgede binlerce asker bulunduran ve sürekli bir askeri denetimin olduğu bölgede Tayland yönetiminin, yıllardır süren baskı ve asimilasyonusonucu Malayların anadilleri unuttuğu öğrenildi.

Müslümanların kurduğu birkaç özel okulda ''Malayca'' yüzeysel öğretilirken, güçlük yaşamda bölge Müslümanların bu dili hiç kullanmadığı, ''Tayca'' konuştuğu belirtiliyor.

Seçme ve seçilme hakkı da bulunmayan Malay Müslümanlarının yaşadığı ve nüfusunun yaklaşık yüzde 95'i Müslüman olan Patani bölgesi, Tayland'ın atadığı Budist valilerce yönetiliyor.

Geçmişte bölgede 2 asır hüküm süren Patani İslam Krallığı'nı kurmalarına rağmen Malay Müslümanlarına resmi tarihte de yer verilmiyor.

Medreseler asırlardır açık

Patani Müslümanları, kısıtlı imkanlarla kurdukları büyük çoğunluğu ahşap yapılardan oluşan medreselerde çocuklarına İslami ilimleri öğretiyorlar.

Yaklaşık 1 milyon Müslüman'ın ''yardıma muhtaç'' olduğu bölgedeki tüm zorluklara rağmen varlıklarını sürdüren medreseler hayırseverlerin destekleriyle ayakta kalıyor.