Eski savcıdan, Savcı Öz'e 3 kritik soru

Osman Ateşli'nin röportajı

Operasyonla ilgili gizliliği ihlal iddialarını ve soruşturmayı yürüten savcılarla ilgili eleştirileri değerlendiren Petek, cevabı verilmeyen sorulara dikkat çekti.

Petek, "Operasyonla ilgili cevabı kamuoyuna yansımayan sorular bunun iktidara karşı yürütülen bir operasyon, psikolojik harekatın parçası olarak yorumlanması neden oluyor. Soru işaretlerinin çokluğu operasyonun siyasi hedefe ulaşmak için araç olarak kullanıldığı tezini kuvvetlendiriyor" dedi.

Petek, savcıları da "yolsuzluklarla mücadele ederken bir başka yolsuzluğa, haksızlığa, kanunsuzluğa bulaşılmasın" diye uyardı.

İşte Petek'in açıklamaları:

OPERASYONUN SAVCILARINDAN CEVAP BEKLEYEN 3 KRİTİK SORU

- 17 Aralık'taki İstanbul merkezli operasyonda birbirinden alakasız 3 dosyanın bir paketmiş gibi gösterilerek düğmeye basıldığı ve belli bir zamanın beklendiği iddiaları var. Bu konuda ne diyeceksiniz?

Operasyon sırasında CMK hükümlerine, yönetmelik ve genelgelere aykırılıklar olduğu iddiaları var. Bu iddialar işin özünü yani yolsuzluk ve rüşvet iddialarının soruşturulmasına engel değil. Yolsuzluk mutlaka mücadele edilmesi gereken bir baş belası. Önemli olan yolsuzluklarla mücadele ederken bir başka yolsuzluğa, haksızlığa kanunsuzluğa bulaşılmaması.

17 Aralık operasyonuna baktığımızda şimdilik cevabı kamuoyuna yansımayan bazı sorular var;

1. Soruşturma TMK 10 kapsamında yürütülmediği halde, suç yeri Ankara olarak görülen Halk Bankası soruşturması neden İstanbul Cumhuriyet Savcısı tarafından yürütülüyor?

2. Aralarında hukuki ve fiili irtibat olmadığı ifade edilen (olsaydı dosyalarda birleştirme kararı verilirdi), suç yeri, suç tarihi, şüphelileri farklı 3 ayrı soruşturma dosyasının operasyon düğmesine niçin aynı gün basılıyor?

3. Başsavcıdan bile saklandığı söylenen ve gizli yürütülen soruşturmada, operasyona başlanır başlanmaz gizli olması gereken bilgi ve belgeler medyaya nasıl servis ediliyor? Kim servis ediyor? Gizliliği ihlal suçunu kim işlemiştir? Bu konuda yapılan bir soruşturma var mıdır?

Bu soruların cevabı aydınlatılmadığı, bu yönde kamuoyu bilgilendirilmediği için, adli soruşturmanın iktidara karşı yürütülen bir operasyonun, psikolojik harekatın parçası olarak yorumlanması gündeme geliyor.

"SORUŞTURMANIN GİZLİLİĞİNİ KİM İHLALDEN SORUŞTURMA AÇILABİLİR"

- Operasyon ile ilgili kamuoyundaki algıyı yönetmek adına, operasyonu yapanlar tarafından suçlanan isimlerle ilgili bazı belge ve bilgilerin sızdırıldığını görüyoruz. Bunun hukuki bir karşılığı olabilir mi?

Yukarıda açıkladığım doğrultuda soruşturmanın gizliliğinin ihlal edildiğine dair bulgular olduğu, medya haberleriyle kanıtlandığına göre, "soruşturmanın gizliliğini ihlal" suçu yönünden soruşturma açılarak sorumluları hakkında yasal işlem yapılması gerekir.

"HSYK İNCELEME BAŞLATABİLİR"

- Soruşturmanın başında bulunan savcı ile ilgili de kamuoyunda çeşitli söylentiler var. HSYK'nın duruma müdahale etmesi söz konusu olabilir mi? Böyle bir müdahale olursa nasıl bir yol izlenebilir?

Soruşturmayla ilgili bilgi kirliliği de söz konusu. Soruşturma savcılarının sorşturmanın gizliliğini ihmalde bizzat sorumlulukları varsa bu konu HSYK tarafından inceleme konusu yapılabilir.

Soruşturma gizlidir. Bu yasa hükmüdür. Ama bu gizlilik cumhuriyet savcılarını görevlendirmeye, gözetim ve denetime yetkili başsavcıya değildir. Böyle önemli bir soruşturma başsavcıya haber verilmeden operasyon yapıldıysa ve yukarıda bahsettiğimiz sorular da ortada ise, soruşturma siyasal bir operasyonda zamanlama sebebiyle araç olarak mı kullanılıyor sorusunu akıllara getirir.

Yukarda söylediğim gibi suç işlendiği kuşkusu varsa cumhuriyet başsavcılığı soruşturma yapar maddi hakikati ortaya çıkarmak için delil toplar. Yürütülmekte olan soruşturma kapsamında olmayan yeni bir soruşturma ise, iş bölümü gereği sırası gelen başka bir savcı tarafından yürütülür. Bu görevlendirmelerde yetki cumhuriyet başsavcısındadır. Yolsuzluk soruşturmasını yürüten savcıların her olayı aynı dosya kapsamında başsavcıdan yeni görev almadan soruşturmaları yasal değildir.

"SAVCI BELGELERİ PAYLAŞMA KONUSUNDA HUKUKUN GEREĞİNİ YAPMALI"

- Savcı Zekeriya Öz'ün gizlilik kararını gerekçe göstererek elindeki belgeleri savunma avukatları ile dahi paylaşmadığını öğreniyoruz. Savcının böyle bir hakkı var mı? Bu durumda savunmalar nasıl yapılır? Bu da bir hukuk ihlali sayılmaz mı?

Soruşturmanın gizliliği CMK. 157 Madde'de düzenlenmiş olup usul işlemleri gizlidir. CMK. 153. maddeye göre ise müdafii olan avukatın dosyayı inceleme ve suret alma hakkı vardır. Müdafi avukatın dosyayı incelemesi soruşturmanın amacına zarar verebilecek ise cumhuriyet savcısının talebi üzerine bu hakka sınırlama getirilmesine sulh ceza hakimi yetkilidir. Bu hukuki çerçeve dikkate alınması gerekir. Ayrıca sorgu ve savunma alınması sırasında CMK.147. Madde uyarınca şüpheliye ne ile suçlandığı bidirilmek zorundadır.

Aleyhindeki delilleri bilmeden savunmaya zorlanırsa hukuk ihlali söz konusu olur.

"YENİ GÖREVLENDİRMELER VE DEĞİŞİKLİKLER YASALARA UYGUNDUR"

- Operasyon sonrası iki yeni savcı atanması ve bazı emniyet görevlilerinin yerlerinin değiştirilmesini, soruşturmanın engellendiği yönünde bir algıya çevirmek isteyen çevreler var. Bu atama ve görevden almalar yasalara aykırı mıdır? Siz de soruşturmanın engellendiğini düşünüyor musunuz?

İki savcının ilave edilme gerekçesini Sayın İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı açıkladı. Bu yasalara tamamen uygundur. Soruşturmanın bu yolla engellenmek istendiği iddiaları, olayın siyasi ve psikolojik boyutuyla alakalı bir konu olduğunu düşünüyorum. Zira HSYK olağanüstü toplandı savcılar görevden alınacak iddiaları da kendiliğinden gündeme gelmiş değil. Bu soruşturma vesile edilerek oluşturulmak istenen; "yargı yolsuzlukla mücadele ediyor, hükümet engellemek istiyor" algısıdır. Sosyal ve siyasi olayları iyi tahlil eden, stratejik planlamada tecrübeli bir merkez ancak bu sonucu sağlayabilir.

"FEZLEKE O ŞEKİLDE HAZIRLANMIŞSA SİYASİ BİR OPERASYON OLDUĞU TEZİ KUVVETLENİR"

- Bakanlar hakkındaki 504 sayfalık fezlekenin emniyette 2 saat içerisinde hazırladığı ve savcıların ifadelerin alınması sırasında bazı hukuki usulsüzlükler yaptıkları iddia ediliyor. Bu konuda yorumunuzu öğrenebilir miyiz?

Bu haberler kendi içinde tutarlı görünmüyor. Fezlekeyi emniyetin ilgili birimi hazırlar. Savcı hazırlayıp da emniyet yetkililerine imzalatacak değil. Ancak iddia edildiği gibi ifadelerin yeni alındığı anda 550 sayfalık bir fezleke hazırlanmış ise, tekrar söylüyorum bu iddia doğru ise, olayın siyasi bir operasyon olduğu soruşturmanın siyasi hedefe ulaşmak için araç olarak kullanıldığı tezini kuvvetlendirir. Kesin yorum ve değerlendirme doğru bilgi üzerine oturtulabildiği ölçüde sağlıklı olacaktır.

"BDDK'YA BİLGİ VERİLMESİ VE İZİN ALINMASI GEREKMEZ"

- Operasyon dolayısıyla piyasaların ve operasyonda adı geçen kurumların hisselerinin etkilediği görülmüştür. Halk Bankası Genel Müdürü'ne yönelik yapılan bir operasyonda BDDK'ya bilgi verilmemesini nasıl yorumluyorsunuz?

Ortada suç işlendiği iddiası var ise savcıların görev alanına girer. Özellikle 3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamında iddialar var ise soruşturmanın nasıl yapılacağı CMK yanında 3628 Sayılı Yasada düzenlenmiştir. Soruşturmanın gizliliği, kimlere bilgi verileceği de bu yasada vardır.

Bankacılık Kanunu kapsamında bir soruşturma olursa soruşturma ve dava şartı BDDK'nın iznine bağlıdır. Ancak bu soruşturmanın rüşvet ve yolsuzluk konulu olduğu hem genel hükümler hem de 3628 Sayılı Kanun kapsamında olduğu bilgisine göre BDDK izni gerekmez. Dosyalarda gizlilik kararı olduğundan bahsediliyor. Bundan öte içerik hakkında bilgimiz olmadığı için değerlendirme yapmamız doğru olmayabilir.

"YOLSUZLUĞUN ÜZERİNE GİDİLMİŞ OLMASI TAKDİR EDİLECEK BİR DURUM"

İlave olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Yolsuzluk yapan kim olursa olsun, muhatabın kimliğine bakılmadan yargının üzerine gitmesi esasen takdir edilecek bir durumdur. Soruşturma paralelinde olayın siyasi bir operasyona, psikolojik bir harekata dönüştürülmesine tepki vermek, yolsuzluk soruşturmasını engelleme veya suçlu olduğu iddia edilenleri himaye etmek olarak yorumlanmamalıdır.

Siyasal iktidar bu soruşturmayı seçilmişlere yönelik dış ve iç kaynaklı bir operasyon olarak değerlendirdiği için, devamında gelebilecek yeni siyasi operasyonlara karşı idari işlemlerle tedbir alıyor. Bu idari işlemlerin hukuksuz olduğunu iddia edenler yargıya baş vurarak idari tasarrufların iptalini isteyebilir. Önemli olan demokratik hukuk devleti ilkeleri ihlal edilmeden çözüm üretmektir.