TV seyircisi gerçekte ne seyrediyor

Nuri Çolakoğlu'nun yorum haberi

Sokaktaki adama “Ne seyredersiniz” diye soracak olursanız alacağınız cevap; haber, belgesel gibi “kaliteli programlar” olur. Fakat, 1989’dan bu yana Türk TV izleyicisinin ne seyrettiğini uluslararası geçerli standartlarda ölçen AGB’ye sorarsanız, alacağınız cevap ne yazık ki bununla uzaktan yakından ilgili değildir. Hatta Türk izleyicisinin haber bülteni tercihi bile magazini bol olana doğrudur.

İstanbul’da geçen hafta TV Yayıncıları Derneği (TVYD), Fransız Kültür Merkezi, İngiliz Kültür Merkezi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından ortaklaşa düzenlenen toplantıda İngiltere ve Fransa’dan uzmanlar, Ezel Akay, Kadri Yurdatap gibi Türk sinemasının, Murat Saygı gibi TV’nin, Cengiz Semercioğlu gibi TV yazarlığının önde gelen isimleri bir araya gelerek Sinema-TV ilişkisini ele aldılar.

Bu toplantıya katılan AGB Genel Müdürü Arzu Eder, dünya ve Türk TV izleyicisinin tercihlerini ortaya koyan ilginç bir sunum yaptı. Arzu Eder, önce Avrupa’da çeşitli ülkelerde ölçüm yapan Mediametrie’nin verilerinden hareketle aşağıda Şekil 1’de görülen verileri değerlendirdi:

Avrupa’da en çok izlenen program türleri:  

Diğer program türleri yüzde 1’lik bir paya bile sahip değil. 

Burada açıklanması gereken iki nokta var: Birincisi reality show'ların içinde RTÜK tarafından direnç yarışmaları diye adlandırılan “Biri Bizi Gözetliyor”, “Size Anne Diyebilir miyim” gibi programlar da var. Komedi dizileri ise dizi başlığı altında yer alıyor.

AGB ise daha doğru bir iş yapıp spor karşılaştırmalarını değerlendirme dışı bırakmış. Çünkü aksi halde her yılın en çok seyredilen 20, belki de 50 program listesini futbol maçları işgal edebilirdi. Spor hariç yapılan değerlendirme sonucunda 2006 yılının ilk 10 ayında çıkan en çok izlenen on programın tablosu ise şu:

Çok basit ve düz bir dağılım. Ama belki de bu ilk 10 programdan kaynaklanıyor diye düşünebilirsiniz. O zaman daha büyük resmi görmek için son 6 yıldır en çok izlenen 100 programın kategorilere göre dağılımına bir bakalım:

Resim çok net değil mi? Giderek seçimlerimiz daralıyor. Bir zamanlar ilk yüze girebilen Spor Stüdyosu (muhtemelen Maraton Digitürk’e geçtiği için), Yabancı Dizi, Komedi, Reality Show'lar, Belgeseller, Magazinler (Televoleler kaldırıldığı için herhalde), açık oturum, tartışma (zaten bir tek seçim yılı olan 2002’de girmiş) ve haftalık magazin son üç yıldır ilk 100’de yok.

Buna karşılık Türk dizilerinin önlenemez yükselişini görüyoruz, 10’dan 24’e. Müzik eğlence programları da içeriklerine bağlı olarak hızlı bir yükselişte. Ve son üç yıldır genel eğilim netleşiyor. Dolayısıyla “TV’ler ne göstermeli?” tartışmasını belki başka yöne çevirmek gerekli. Tıpkı seminerde Arzu Eder’in dediği gibi, AGB bir ayna. Aynaya bakanlar orada bir sivilce görünce, sivilceyi gidermek için yapılacakları yapacak yerde aynaya sinirleniyorlar. Aynayı bırakıp sivilceye bakmanın zamanı geldi geçiyor

(Referans)