ABD Boğaz'ı geçti, Rusya öfkelendi
ABD'nin Gürcistan'a insani yardım taşıyan ilk savaş gemisi dün Boğaz'dan geçti. Ancak Rusya, "Operasyon şüphe verici" diyerek, Karadeniz'de suları ısıttı
Türkiye ile ABD arasında kısa süreli bir krize yol açan ve Gürcistan'a insani yardım götüreceğini açıklayan ABD savaş gemilerinden ilki, dün Boğazları geçti. ABD gemisinin yanı sıra bir Polonya askeri gemisi de NATO tatbikatı çerçevesinde Boğaz'dan geçti. Yunanistan'ın Girit Adası'ndan yola çıkan ABD ve Polonya'ya ait 2 askeri gemi, dün sabah Çanakkale Boğazı'ndan geçti. Polonya'nın "General Pulasky" adlı askeri gemisi, saat 08.00'de, ABD'nin "Mc Faul-74" adlı gemisi ise saat 08.30 sıralarında Çanakkale Boğazı'na giriş yaptı. Saat 09.15'de Çanakkale önüne ulaşan gemileri, meraklı vatandaşlar dürbünlerle izledi ve fotoğraf çekti. İki gemi, kılavuz kaptan aldıktan sonra yollarına devam etti. Türk Sahil Güvenlik botunun eşlik ettiği gemilerden "General Pulasky" Çanakkale Boğazı Gemi Trafik Hizmetleri Merkezi'ne, Romanya'nın Köstence limanına yanaşacağı bilgisini verdi.
BATTANİYE VE MAMA...
ABD'nin "Mc Faul-74" gemisi ise varış limanını bildirmezken, yükünü "bebek maması, battaniye ve hijyen kiti" olarak bildirdi. Türkiye'nin insani yardım için verdiği izin çerçevesinde Mount Whitney ve Dallas adlı ABD gemileri de Boğazlar'dan geçecek. Dışişleri Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamada, yabancı bayraklı askeri gemilerin, Karadeniz'e çıkış için, Montrö Sözleşmesi bağlamında Türkiye'ye yapılan bildirimlere uygun olarak Türk Boğazları'ndan geçtiği belirtildi.
'AŞIRI ŞÜPHE VERİCİ'
Ancak Rusya cephesinden gelen açıklamalar, Moskova'nın son gelişmelerden pek de "hoşnut" olmadığını ortaya koyuyor. Rusya Genelkurmay Başkan Yardımıcısı, Anatoly Nogovitsyn tarafından, dün sabah saatlerinde yapılan "Rusya'nın bakış açısından, ABD'nin savaş gemileri ile yürüttüğü insani yardım operasyonu son derece şüphe vericidir" açıklaması da, bunun en net kanıtı. Nitekim uluslarası hukuk ve güvenlik uzmanları da, ABD'nin asıl amacının bu yolla Rusya'ya gözdağı vermek olduğunu ve bunun olası yeni bir krizi tetikleyebileceği endişelerini dile getiriyor.
TKP'DEN PROTESTO
Çanakkele Boğazı'ndan geçen 2 askeri gemi akşam saat 18.00 sıralarında İstanbul Boğazı'na ulaştı. Gemilerin geçişi sırasında Dolmabahçe Meydanı'nda toplanan TKP üyesi yaklaşık 200 kişilik grup, başta ABD olmak üzere NATO ve Türkiye'yi protesto etti. 20 metre uzunluğunda, üzerinde "Yankee Go Home" yazılı pankartı açıp slogan atan grup ellerindeki NATO bayrağını ateşe verdi.
10 soruda gemi krizi
Tamamı yirmi dokuz madde, üç ek protokolden oluşan sözleşme ile Türkiye Boğazlar'daki hâkimiyetini tekrar elde etti.
2- Montrö Sözleşmesi hangi gemileri yasaklıyor?
Sözleşmeye göre belirli koşullar dışında ticari gemilerde bir sınırlama yok. Sadece askeri gemilere ilişkin yasak sınırlarını belirliyor. Karadeniz'e uçak ve denizaltı çıkışını ve inişini tamamen yasaklıyor.
3- Türkiye gemilerin geçişini tamamen durdurabilir mi?
Türkiye eğer herhangi bir ülkeye savaş ilanında bulunduysa Boğaz geçişlerini dilediği ülkeye, istediği şekilde açıp kapama hakkına sahip olur. Buna ticaret gemilerinin geçişi de dahildir. Türkiye geçişinden bir hafta öncesinde bulaşıcı hastalığa rastlanmış gemilerin geçişini de denetime tabi tutabilir.
4- Türkiye'nin bölgesinde tarafsız kaldığı bir savaş tehlikesi söz konusuysa, Boğaz'dan hangi gemiler geçebilir?
Türkiye tarafsızsa; ticaret gemileri serbestçe geçmesine rağmen savaşan tarafların savaş gemileri geçemez. Savaş tehlikesinin yüksek olduğu zamanlarda; Türkiye yine karar serbestisine sahip olarak Boğazlar'ı kapayabilir.
5- Türkiye ticaret gemilerine engel koyabilir mi?
Türkiye isterse sözleşmeye dayalı olarak ticaret gemilerinin uluslararası sağlık koşullarına uyup uymadığını denetlemek için kendi sağlık birimleri aracılığıyla gemilerin denetimini yapabilir.
6- Kıyıdaş ülkeler geçişi sınırlandırabilir mi ?
Türkiye dışındaki Karadeniz'e kıyıdaş devletlerden herhangi biri Türkiye tarafından geçiş yapacağı duyurulan Karadeniz'e kıyıdaş olmayan bir ülkenin askeri gemisinin geçişini sözleşmeye aykırılık iddiasıyla engelleyebilir.
7- Boğazlar'dan kaç NATO 90 güdümlü füze taşıyor gemisi, hangi amaçla geçecek?
İspanya'nın SPS Almirante Don Juan de Borbon, Almanya'nın FGS Luebeck, Polonya'nın ORP General Kazimierz Pulaski ve ABD'nin USS Taylor adlı toplam dört NATO gemisi, NATO planlı faaliyetleri uyarınca Batı Karadeniz'e açılıyor.
8- Montrö Sözleşmesi, ABD'yi ne şekilde bağlar?
MÜMTAZ SOYSAL (ANAYASA HUKUKÇUSU): Montrö Sözleşmesi varolduğu sürece ABD'nin Karadeniz'de devamlı bir deniz kuvveti bulundurması söz konusu olamaz, buna Türkiye de izin vermez.
9- ABD'nin savaş gemisi ile yardım yollaması nasıl yorumlanabilir?
SADİ ÇAYCI (ULUSLARARASI HUKUK UZMANI): ABD Deniz Kuvvetleri'nin en görkemli iki gemisinin sadece insani yardım amacıyla Karadeniz'de bulunmak istediğini pek düşünmüyorum. Amaç Rusya'ya meydan okumaksa, Rusya da mutlaka buna karşılık verecektir.
10- ABD'nin Montrö'ye yönelik bundan sonraki tavrı nasıl gelişebilir?
USAK BAŞKANI SEDAT LAÇİNER: ABD'nin asıl maksadı, Rusya'ya gövde gösterisi yapmak. Washington ile 1 Mart Tezkeresi'nin ardından da bazı gerginlik yaşanmıştı. ABD benzer tavrı bu konu için de alacaktır. İki ülke arasında yine itilaf çıkabilir. Hazırlıklı olunmalı.
90 güdümlü füze taşıyor
Tonaj: 8 bin 915 ton
Uzunluğu: 154 metre
Personel: 23'ü subay 291
Füze sayısı: 90 adet Tomahawk ve Harpoon füzesi taşıyor
Montrö: Boğazlar'dan geçişi düzenleyen tek sözleşme...
* Karadeniz'e kıyıdaş olan ülkeler 8 gün, kıyıdaş olmayan ülkeler ise 15 gün öncesinden diplomatik yollarla ön bildirim yapmalı.
* Boğazlar'da transit geçişte bulunabilecek bütün yabancı deniz kuvvetlerinin en yüksek toplam tonajı 15 bin tonu aşamıyor.
* Karadeniz'e kıyıdaş olmayan devletler barış zamanında bu denizde bulundurabilecekleri toplam tonajı, sözleşmede belirtilen şartlar dışında 30 bin tonu aşamıyor.
Savaşta Türkiye tam yetki sahibi
Savaş durumunda, Türkiye eğer savaşan tarafsa, dilediği gibi hareket edebiliyor ve Boğazları tüm yabancı savaş gemilerine kapatabiliyor. Bu hak, Türkiye kendisini yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa yine tanınıyor, ancak Türkiye'nin BM Genel Sekreteri'ne bu konuyla ilgili bir bildiri göndermesi gerekiyor.
(Sabah)
-
YUSUF ÇAĞLAR 16 yıl önce Şikayet EtVahim Bir Süreç. Söz konusu gemiler Karadeniz'de inşallah fazla durmazlar. Bir an önce işlerini bitirip geri dönerler. Zaten Rusya bu durumdan hiç hoşnut değil. ABD ileride Karadeniz'de sürekli bir donanma bulundurmak da isteyebilir. Buna Türkiye kesinlikle izin vermemeli.Beğen
-
mustafa akyol 16 yıl önce Şikayet Etyardım sewer bush. ırak da afganistanda hala sivil suçsuz insanlar açlıktan yada mermilerden can veriyor bush gürcistana askeri gemiyle yardım gönderiyor ilginç rusya korkakmıki senin gözdağını yesin savaş halinde bunun cefasını yine türkiye çekecektir ama şu bir gerçekki bulunduğumuz çoğrafyada kartları oynamak çok zorr çünkü tam bağımsız bir ülke değiliz hala rabbim bizleri korusun ve yüceltsinBeğen
-
şamil kafkas 16 yıl önce Şikayet Ettarihe bakalım. Arkadaşlar tarih çok büyük impartorluklar gördü. Bunlardan ikisi Roma ve Habsburg İmparatorlukları çok geniş topraklarda farklı milletleri yönetmeye kalktılar. Bunun içinde büyük ordularına güvendiler. Ama güçlerini hükmettikleri topraklar arasında dağıttıkça git gide zayıfladılar ve sürekli gelen akınlarla yıkıldılar. Şu an USD bu aşamaya gelmiş durumda. Aynı hatayı Hitler 2. Dünya Savaşında yapmıştı. Ordusunu bir yandan Moskovaya öte yandan Afrikaya kadar sürüklemişti.Beğen
-
ahmet arslan 16 yıl önce Şikayet EtRusyayı kızdırmayalım efandiler. 70 milyonluk ordu-3000 savaş uçağı-30 bin tankı var. . biz kahraman bir milletiz baadehü. . "islam birleşik devletleri"falan olmak laazım. ne iranın abd.ye gücü yeter nede türkiyenin rusyaya. varsa başka çare buyrunuz.dinleyelim efem. Atatürk demiştirki.türk ordusu kendi büyüklüğünde orduyu yener.2 katını yerine çiviler. bunlar 10 katımız. Büyük Atatürk yol gösteriyor aslında.anlayana küfr tek millettir-islamda tek millettirBeğen
-
hikmet yücel 16 yıl önce Şikayet Etabd herzaman çamurdur.. yanlışlıkla! tatbikatta bizim gemimizi vurmadılar mı? yarın yanlışlıkla rusyanın toprağına bir füze düşürseler,rusya istanbula füze atsa ondan sonra abd yardım etse ne olluuur etmese ne olurr.abd,yardım edeceği ülkeyi dövdürür önce bir güzel artık tam yere kapaklanacakken sürünme evresinde yardım eder,Beğen
