Müteferrika'nın bastığı ilk kitaplar bulundu

Rusya'daki Türk Kültür Yılı çerçevesinde Moskova'daki Doğu Edebiyatı Merkezi'nde önceki gün yapılan ''Tarihi Perspektif açısından Türk-Rus İlişkileri'' konferansı çerçevesinde aynı binada bir günlüğüne açılan kitap sergisinde Müteferrika'nın bastığı 16 kitap da sergilendi.

Kütüphane Müdürü Mariya Milayeva, A.A'ya yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Kütüphanesi'nde 210 dilde 900 binden fazla kitap bulunduğunu belirterek, ''Kütüphanenin Türkiye bölümünde 30 binden fazla kitap bulunmakta. Bunların arasında en önemlisi hepimizin gurur duyduğu İbrahim Müteferrika'ya ait olan kitap hazinesidir'' dedi.

Milayeva, Osmanlı İmparatorluğu'nda Müteferrika tarafından basılan ilk 17 kitaptan 16'sının kütüphanelerinde olduğunu ifade ederek, ''19. yüzyılın başında Rusya'nın Ankara Büyükelçiliğine hediye edilen bu kitaplar daha sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından kütüphanemize hediye edildi. Kitapların hepsi orijinal halinde ve müzelerden farklı olarak okumayı arzu eden herkes bu kitapları kütüphanemizde görebilirler'' diye konuştu.

Sergideki değerli kitaplar arasında İstanbul'da İbrahim Müteferrika'nın matbaasında 1729 yılında basılmış ve Osmanlı'da ilk kitap sayılan ''Tercümat üs-silah il Cevheri, Vankulu Lugati'' ve El-Sudi'nin el yazısından 1730 yılında basılan ''Tarih-i Hindi Garbi el-müsemma be-Hadisi'' (Doğu Hindistan Tarihi) adlı orijinal eserlerin bulunduğu dikkat çekti.

Moskova'daki sergide Müteferrika'nın eserlerinin yanı sıra eski Uygur dilinde yazılan ve Yusuf Has Hadcibi tarafından basılan ''Kutadgu Bilig'', Mahmut Kaşgar'ın ''Divan Lugan At-Turk'' adlı kitapları ile Türkiye Devlet Arşivi Osmanlı Bölümü'nün yayımladığı el yazıları, 1853-1856 yıllarındaki Kırım Savaşında çıkan belgeler, Birinci Dünya Savaşı sırasındaki ''Boğaziçi operasyonu'' ile ilgili belgeler, Türk sultanlarının fermanları ve uluslararası anlaşmalarının örneklerinin de orijinallerinin yer aldığı görüldü.

(aa)