Mahkemeden Hakim Kuban'a ince mesaj

HSYK'nın krizle atadığı 12. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Oktay Kuban'ın, 1 Nisan'da verdiği tahliye kararları kaldırıldı. Savcılığın itirazını görüşen mahkeme heyeti, Kuban'ın serbest bıraktığı toplam 21 şüphelinin, yakalanmasına oybirliğiyle karar verdi. Bunlar arasında 1 numaralı şüpheli emekli Org. Çetin Doğan, emekli korgeneraller Engin Alan ve Süha Tanyeri de yer alıyor. Daha önce serbest bırakılan Korg. Yurdaer Olcan (tutuklu en üst rütbeli asker) ve Tümg. Abdullah Dalay da tutuklanacak. Emekli Tümg. Özer Karabulut'un tahliyesine itiraz ise reddedildi.

Mahkeme heyeti, tutuklama gerekçesinde Kuban'ın tahliye kararlarına atıf yaparak önemli tespitlerde bulundu.

Eldeki belge, bilgi ve bilirkişi raporlarına göre kuvvetli suç şüphesinin devam ettiğine dikkat çeken heyet, 'bir hakimin tutuklama ve tahliye kararlarında takdir hakkını sınırsız, keyfi ve sorumsuz kullanamayacağına' işaret etti. Mahkeme, Kuban'ın kararını 'somut olgularla çelişen, soyut gerekçeye dayalı, usul ve yasaya aykırı' buldu.

Çarpıcı tespitlerden bazıları özetle şöyle: "Şüpheliler lehine bir olgu ortaya çıkmadan, denetimden geçen ve kesinleşen kararı bir gün sonra başka bir nöbetçi hakimin kaldırması; yasanın özüne ve hukukun ruhuna uygun düşmez. Takdir hakkının kişilerin güç, nüfuz ve sosyal konumlarına göre kullanılması, Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırıdır."

Toplu tahliye kararları

Balyoz soruşturması kapsamında ilk toplu tahliye kararını İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi 31 Mart 2010 tarihinde aldı. Mahkeme heyeti, 6’sı muvazzaf, 3’ü emekli asker toplam 9 şüphelinin tahliyesine karar verdi. Bu tahliyenin ardından eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan, Tümamiral Ali Semih Çetin, tümgeneraller Bekir Memiş ve İhsan Balabanlı’nın da aralarında bulunduğu 19 şüphelinin tutukluluğunun kaldırılması yönünde yapılan başvurular, 1 Nisan’da İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Üye Hâkimi Oktay Kuban tarafından değerlendirildi.

Kuban, tutuklu bulunan 8’i emekli, 11’i muvazzaf toplam 19 askerin tahliye edilmesine karar verdi.

‘Sınırsız takdir’

Balyoz soruşturmasını yürüten savcılar da kararın üzerinden 17 saat geçmeden 12, Ağır Ceza Mahkemesi’ne itirazda bulundu. İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, savcıların itirazını dün değerlendirdi. Tahliye kararını veren hakim Oktay Kuban’ın yerine yedek hâkim görev aldı. Heyet kararında, “Hâkimin yasa ile çerçevesi çizilmiş taktir hakkının kulanılması şeklinde ortaya çıkan tutuklama ve tahliye kararlarında bu takdir hakkı sınırsız, sorumsuz ve keyfi kullanılamaz” denildi. Tutuklama kararının İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi üye hâkimince yapıldığı hatırlatılan kararda, itirazın da 10. Ağır Ceza Mahkemesi heyetince incelenip reddedildiği ve tutuklama kararının bu şekilde kesinleştiği vurgulandı.

Kararda şöyle denildi:

“Verilecek tahliye kararının hukuka usule ve tutuklama tedbirlerinin ruhuna uygun olması için tutuklama nedenlerinde şüpheliler lehine yeni olguların ortaya çıkması gerekir. Aksinin kabulü tutuklama tedbirlerinin amacına uygun düşemeyeceği gibi ilk tutuklama kararından sonra itiraz üzerine 3 kişilik hâkimler heyeti tarafından denetimden geçen ve kesinleşen kararın bir gün sonrasında başka bir nöbetçi hâkimlik kararı ile ortadan kaldırılması anlamına gelir ki bu durumda hâkimlik kararlarının 3 kişilik heyetten oluşan ve denetim mercii olan heyet kararlarına üstünlüğü anlamına gelir. Aksinin kabulü, takdir hakkının kişilerin güç, nüfuz ve sosyal konumlarına göre kullanılması anlamına gelir.”

Kuvvetli suç şüphesi var

İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi, yeniden yakalama kararında, dosyada mevcut somut belge, bilgi, kayıt ve bilirkişi raporları dikkate alındığında kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösterir olguların bulunduğuna dikkat çekti.

Kararda, nöbetçi hakim Oktay Kuban tarafından 1 Nisan'da, dosyada somut olgular ile çelişen soyut gerekçeye dayalı tahliye kararının usul ve yasaya aykırı bulunduğu belirtildi. Bu nedenle mahkeme 19 şüpheli hakkındaki tahliye kararının kaldırılmasına karar verdi ve şüpheliler hakkında yakalama emri çıkardı. Soruşturma kapsamında ifade verdikten sonra tutuklanmaları talebiyle sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Korgeneral Yurdaer Olcan ve Tümgeneral Abdullah Dalay hakkında da yakalama emri çıkarıldı. Olcan, şu ana kadar Ergenekon ve Balyoz darbe planı soruşturmalarında tutuklanan en üst rütbeli asker. Emekli Tümamiral Özer Karabulut'un tahliyesine yapılan itiraz ise reddedildi.

Balyoz soruşturmasının tutuklu şüphelilerinin, tahliye olabilmek için İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi hakimi Oktay Kuban'ın nöbetini bekledikleri basına yansımıştı. Gazetelerde yazılanların tamamı gerçekleşmişti. Kuban'ın 19 şüpheliyi tahliye etmesi büyük tepki çekmişti. Kuban, toplu tahliyesine gerekçe olarak, 'şüpheliler hakkında kuvvetli suç şüphesi varlığını gösteren olguların bulunmamasını' göstermişti. Kuban, kararında, 'tutuklama nedenlerinin şüpheliler yönünden söz konusu olmadığını, bu anlamda şüphelilerin kaçmaları, saklanmaları, delilleri gizleme, yok etme veya değiştirmeleri ya da mağdur, tanık veya başkaları üzerinde baskı yapma girişiminde bulunmaları hususlarında somut hiçbir olgunun bulunmadığını' ileri sürmüştü.

Nöbetçi İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Hakimi Oktay Kuban, 'Kafes' soruşturması kapsamında hazırlanan ve mahkemece kabul edilen iddianameye muhalefet şerhi koymuştu. Aynı hakim, 'Kaos Planı'nın altında imzası bulunan Kurmay Albay Dursun Çiçek'in de tahliye edilmesi yönünde oy kullanmıştı.

10. AĞIR CEZA TAHLİYE ETMEMİŞTİ

Çetin Doğan'nın da aralarında bulunduğu bazı tutuklular 26 Şubat 2010'da İstanbul Nöbetçi 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nce 'Türkiye Cumhuriyeti hükümetini cebir ve şiddet yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbüs' suçlamasıyla tutuklanmıştı. Doğan'ın avukatları daha önce de tahliye talebinde bulunmuştu. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, avukatların tutukluluğa yaptıkları itirazı reddetmişti. Mahkeme heyeti, 5 Mart 2010'da 'kuvvetli suç şüphesi ve delillerin tam olarak toplanmadığı' gerekçesiyle aralarında Çetin Doğan, Engin Alan, Feyyaz Öğütçü'nün de bulunduğu şüphelilerin tutukluluk halinin devamına karar vermişti.