Çocukları bulaşıcı hastalıklardan koruyun

Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Tuna Gül Han, okul döneminde en sık karşılaşılan bulaşıcı hastalıklar ve korunma yollarıyla ilgili ailelere tavsiyelerde bulundu.

Okulların açılmasıyla hastalıklar başlar

Bulaşıcı hastalıkların belirtileri çocukların bünyelerinde yetişkinlere göre daha yavaş ilerleyebilir. Çocuklarda önemli olan bir hastalık da hepatit yani sarılıktır. Özellikle dışkı ile kirlenmiş yiyeceklerle, dışkı-ağız yoluyla bulaşan A tipi sarılık okul çocuklarında sık görülmektedir. Sarılıktan korunmanın yolu aşılama, gıda ve el temizliği ile mümkündür. 

• Kızamık: Kış ve ilkbahar aylarında daha sık görülür. Aşılanmamış ya da hastalığı geçirmemiş herkese bulaşabilir. Damlacık yoluyla bulaşma olur. Bulaşıcılık döküntü başlamadan 2 gün önce başlar ve döküntü kaybolduktan 4 gün sonra devam eder. Kuluçka süresi 8-12 gündür. Ateş, burun akıntısı, gözlerde sulanma, öksürük başlangıç belirtileridir. 2-3 gün sonra yüzden başlayıp vücuda yayılan kırmızı döküntüler ve ağız içinde beyaz lekeler ( koplik) görülür.
   
• Kızıl: Daha çok okul çağı çocuklarında yaygın olarak görülür, 3 yaş altı ve erişkinlerde nadirdir. Kuluçka süresi 2-5 gündür. Hastalığın süresi 1-2 haftadır. Boğaz ağrısı, ateş, halsizlik ve iştahsızlıkla başlar, kusma da olabilir. Yüzde, kasıklarda ve koltuk altlarında yoğunlaşan ve tüm vücuda yayılan kırmızı küçük döküntüler olur, döküntüler kaşıntılıdır. Daha sonra deri soyulabilir. Tanı ve tedavi için doktor kontrolü şarttır, antibiyotik kullanmak gerekir. Kulak enfeksiyonu, zatürre, sinüzit, cilt enfeksiyonu, romatizmal ateş ve nefrit gibi komplikasyonlar görülebilir.
   
• Boğmaca: Hastalığın etkeni bir bakteridir. Kışın ve ilkbaharda görülür. Genellikle 1 yaşın altındaki bebeklerde daha sık görülür. Damlacık yoluyla bulaşır. Kuluçka süresi 7-10 gündür. Hastalık ise 6 hafta kadar sürebilir. Başlangıçta kuru öksürük, hafif ateş gibi bulgular vardır. 1-2 hafta sonra öksürük şiddetlenir; arada hiç soluk almadan patlar gibi öksürür ve kalın bir balgam çıkarılabilir. Öksürük sırasında gözler kızarır, yüzde kızarma veya morarma görülebilir, terleme ve aşırı yorgunluk olur. Bu dönem 1-2 hafta sürer, iyileşme döneminde bu bulgular hafifler ve zamanla kaybolur. Tanı ve tedavi için doktora başvurmak gerekir. Bebeklerde hastaneye yatma, antibiyotik tedavisi, oksijen tedavisi ve ortamın nemlendirilmesi gibi tedaviler uygulanır. Kulak iltihabı, zatürre, havale gibi komplikasyonlar görülebilir. Özellikle bebeklerde hayati tehlike yaratabilir.
   
• Suçiçeği: Kış sonu ve ilkbahar aylarında görülür. Damlacık ve direkt temas yoluyla bulaşır. Bulaşıcılık süresi başlangıçtan tüm lezyonlar kabuk tutana kadar sürer. Başlangıç belirtileri ateş, halsizlik, iştahsızlıktır. Ardından önce kırmızımsı olan sonra ortaları sulu sivilceye benzer kaşıntılı döküntüler belirir. Ateş için kesinlikle aspirin verilmemelidir. 12 aydan küçük bebekler özellikle temastan korunmalıdır. 12 aydan büyük olanlara suçiçeği aşısı yapılabilir. Hamile kadınlarda fetüse bulaşma riski vardır.
   
• Beşinci Hastalık: Genellikle ilkbahar aylarında görülür. Bulaşma direkt temas yoluyla olur. En sık 2-12 yaşları arasında görülür. Belirtileri; yanaklarda yoğun kızarıklık (Tokat atılmış gibi) ile başlar daha sonra kol ve bacaklarda kırmızı döküntüler görülür. Kalçalarda da kızarıklık olabilir. Döküntü 2-3 hafta süreyle kaybolup tekrar ortaya çıkabilir.
   
• Altıncı hastalık: Her mevsimde görülür. Daha çok 2 yaş altındaki bebek ve küçük çocuklarda görülür. Hastalık yüksek ateşle başlar. Huzursuzluk, iştah kaybı olur. Bazen burun akıntısı, lenf bezlerinde şişlik ve havale de olabilir. 3-4. gün ateş düşer ve yüz ve vücudun her yerine yayılan soluk pembe döküntüler görülür. Bazen döküntü olmayabilir.
   
• Kabakulak: En yaygın bulaşıcı hastalıklardandır. Kış ve ilkbaharda daha sık görülür. Bulaşıcılık dönemi belirtiler başlamadan 2 gün önce ve başladıktan 9 gün sonradır. Yaygın ağrı, ateş ve iştah kaybıyla başlar. Daha sonra çenenin iki tarafındaki tükürük bezlerinde şişme, çiğneme sırasında ağrı gibi bulgular oluşur. Bazen kusma, baş ağrısı, uyuklama ense ve sırt ağrısı oluşabilir.

Menenjit solunum yoluyla bulaşabilir

Menenjit de solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır. Bazen grip, üst solunum yolu enfeksiyonu olarak başlayıp daha sonra menenjit gelişebilir. Menenjit beyin zarının iltihabına denir. Farklı mikroplarla meydana gelen tipleri vardır. Zamanında ve uygun tedavi edilmezse kalıcı sakatlıklara yol açabilmektedir.

Özellikle el temizliği ve tuvalet alışkanlıklarına dikkat!

Çocuklarda, tuvalet ve el temizliğine yeterince dikkat edilmediği durumlarda bağırsak solucanları da görülebilmektedir. Açıkta uygun olmayan gıdaların satışı da bağırsak solucanlarının ( parazit) bulaşmasına neden olur. Bağırsak solucanı olan çocuklarda burun kaşıntısı, ağızdan yastığa su akması, makatta kaşıntı, zaman zaman karın ağrısı, kilo alamama gibi belirtiler görülür. Tespit edilirse tedavisi mümkündür.