Bu olaydaki ahlaksız kim?

Haberleri manipüle ederek en çok okunanlar listesine sokmaya çalışan gruplar var. İki siyasi partinin haberlerine bu yapılıyor. Bugüne kadar bu konuya değinmememin nedeni, manipüle edilen haberleri arşive alarak en çok okunanlar listesinden çıkarmamızdı. Bu sefer haberi arşive aldığımız için ‘ahlaksızlıkla’ suçlanınca bu durumu açıklamak zorunda kaldım.

HANGİSİ AHLAKSIZLIK?

Cumartesi günü 14.30’da "Kurtulmuş: AKP’nin en büyük gücü CHP’dir"  başlığıyla bir haber yayınlandı. Haber kısa süre içinde çok fazla okundu.  Haberin kısa sürede ne kadar okunacağını çok iyi bildiğimiz için bu haberin manipüle edildiğini düşünen editörlerimiz haberin tarihini değiştirerek çok okunan haberlere girmesini engelledi. Haberi manipüle edenler, çok okunanlara sokarak sanırım reklam yapmaya çalışıyorlar. Bunu yapan iki siyasi parti ve iki de STK var. Diğer siyasi partiyi burada açıklayacağım ama STK’ları şimdilik yazmıyorum.

Haberi çok okunanlar listesine sokmak için sayfayı sürekli yenileyenler, ‘yavuz hırsız ev sahibini bastırır’ misali Haber 7’yi suçlayıcı bir mesajı yaymaya başladı. Bu mesajlardan bir tanesi geçen haftaki yazının altına gelen yorumlardan biriydi, aynı mesaj mail olarak geldi. Ayrıca telefonla arayıp hesap soranlar dahi oldu. Mail gönderenlere ve telefonla arayanlara konuyu açıkladım.

Önce gelen mesajı yazalım; “Bu haber doğru mu? Sayın okur temsilcisi bu haber doğru mu?  Has Parti lideri Prof. Dr. Numan Kurtulmuş`un bugün Başbakan Erdoğan`a Trabzon`dan verdiği cevap Kurtulmuş: AKP`nin en büyük gücü CHP`dir başlığı ile saat 14:30 sıralarında haber7.com portalında yayınlandı. Bu haber yayınlandığı andan itibaren büyük ilgi gördü. 19.390 kez görüntülenerek en çok okunan haberler listesinde 4.sıraya yükselince HABER7 editörü gazetecilik ahlakına yakışmayan bir hareketli haberin tarihini 28.01.2011 - 23:59 olarak değiştirildi”

Mesaj aynen böyle. Bu mesajı yazan ve haberi manipüle eden kişilerin aynı kişiler olduğunu tahmin etmek zor değil. Tam bir yavuz hırsız vakası. Etikten, ahlaktan bahseden arkadaşlara sesleniyorum; bir haberin ne kadar okunduğunu, hangi IP’den kaç defa görüntülendiğini tespit etmek hiç de zor değil. Bir iş yapıyorsunuz alt yapısını öğrenin öyle yapın, kendinizi rezil etmeyin.

Bu haber 2 bin  farklı IP’den 2 bin 290 kez görüntülenmiş. Evet, haberin okunma sayısı 19 bin ama bu birileri tarafından manipüle edilen rakam. Haberi çok okunanlar listesine sokmak isteyenlerin yaptığı bu uygulamayı fark eden editörümüz haberi hemen bir önceki güne alarak, bu durumun önüne geçmiş.

Aynı işi aynı gün yapan ikinci grup ise Saadet Partisi’yle ilgili "SP’li Kamalak’tan milli görüşe davet" Bu haberin gerçek okunma sayısı da binler civarında. Ama bu haber de manipüle edildiği için okunma sayısı 10 binlerde görünüyor. Bu haber de aynı gün saat 14.00 civarlarında yayına girmişti. Burada farklı olan tek şey, bu haberi manipüle edenlerin ‘Haber 7 gazetecilik ahlakına aykırı davrandı’ dememeleri.

Bilgisayar başına oturup sayfa yenileyerek, sempati duyduğu partinin haberlerini en çok okunanlar listesine sokmak isteyenleri tespit etmek teknik olarak zor değil. Bunu yapan partililer mi yoksa sempatizanlar mı bilemiyorum. Parti yetkililerinin böyle bir talimatı olduğunu hiç sanmıyorum. Burada da ikinci atasözüne sıra geliyor; “Şeyh uçmaz, müritleri uçurur”

Şu konuya da açıklama getireyim; neden bu iki haber bin, iki bin okundu. Çünkü haberler manipüle edildiği anlaşıldığı anda arşive alındı. Kimse müdahale etmeseydi gerçek okunma rakamları elbette ki bu kadar az olmayacaktı.

Burada adını açıklamadığım ama her haberi kısa süre içinde çok okuyanlara giren iki sivil toplum kuruluşunun da bundan sonra böyle bir şey yapmayacağını umarak bu bahsi kapatıyorum.

MEDYA DERNEĞİ’NİN ETİK SEMİNERİ

Geçen hafta üç gün boyunca Medya Derneği ve International Center for Journalists (ICFJ) işbirliğiyle düzenlenen ‘Dijital Çağda Etik: Zorluklar ve Fırsatlar’ konu başlıklı çalışma atölyesine katıldım.

Yaklaşık 20 gazeteci ve editör Türk medyasındaki sorunları konuşup yeni etik kodlar üzerine çalışmalar yaptık. Çalışmanın konu başlığı ‘Dijital Çağda Etik: Zorluklar ve Fırsatlar’ olsa da dijital yayıncılık nedeniyle ortaya çıkan yeni sorunları konuşmak pek mümkün olmadı. Birkaç kez dillendirdim ve karşılaştığım sorunları dile getirmeye çalıştım. Oluşturulan etik kodlara son şekli verildikten sonra buradan sizlerle paylaşacağım.

ADVERTORİAL REKLAM

Bazen aynı konuları tekrarlamak zorunda kalıyorum. Daha önceki açıklamaları görmeyen okurlar için bu tekrarlar biraz da zorunlu oluyor. Advertorial konusunda tekrar bir açıklama yapacağım. Bu kategori televizyonlardaki ‘tanıtıcı reklam’ kategorisiyle aynı. Haber formatında reklam. Fotoğrafta advertorial yazarken eğer bağlantı bizim sayfamızda açılıyorsa altında da mutlaka ‘bu bir reklamdır’ yazar. Bu reklamların yoruma açık olup olmamasına reklam veren firma karar veriyor. Okurumuzun biri sormuş etik mi diye? Eğer reklam olduğu belirtiliyorsa etik. Ama reklam olduğu açık bir biçimde belirtilmiyorsa etik değil.

İhsan AYDIN - Haber 7
OKUR TEMSİLCİSİ
ihsan.aydin@haber7.com
http://ihsanaydin.net/
http://twitter.com/iaydin