Üç yılda 2 milyon 200 bin kişi vazgeçti

 Kocaeli Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve Kocaeli Üniversitesi işbirliğiyle Sabancı Kültür Merkezi'nde düzenlenen ''5. Sigara ve Sağlık Ulusal Kongresi''nde konuşan Çom, tütün kullanımının en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olduğunu belirterek, dünyada yılda 5 milyon, Türkiye'de de 5 dakikada 1 kişinin, günde 274 kişinin tütün kullanımı ve getirdiği hastalıklardan dolayı yaşamını yitirdiğini söyledi.

Şişmanlık ve sigara kullanımının, dünyada ölüm nedenleri olarak artış gösteren önemli problemler arasında yer aldığına işaret eden Çom, her geçen yıl daha fazla ülkenin mücadeleye katılarak gelecek nesillerini kurtarmaya çalıştığını bildirdi.

Tütün kullanım oranlarının 1990'lı yıllardan beri yüzde 33-34'lerde sabitlendiğini görüldüğüne dikkati çeken Çom, yalnızca 2008-2010 yılı rakamlarının yüzde 31,2'den yüzde 27'ye indiğini kaydetti.

Çom, şöyle konuştu:

''İbredeki yükseklik, 2000 yılından itibaren 2009 yılına kadar hafif azalmalar olsa bile 2009 yılından sonra çok bariz bir şekilde ilk defa yükselişin durduğu ve aşağıya doğru indiğini göstermektedir. Tek amaç var; kişileri ve gelecek nesilleri, tütün ürünlerinin zararlarından korumak.

İzleme kriterlerinden M-Power süreci ülkemizde büyük ölçüde tamamlandı. Yalnızca toplumun eğitilmesi ve marka paylaşımı konularında eksikler var. Eksiklerimizi tamamlarsak M-Power'ı eksiksiz, her bakımdan tamamlayan ilk ülke olacağız.''

Çom, sigarayla mücadelenin uzun zaman, sabır ve beraber dayanışma isteyen, her kurumun destek vermesini gerektiren uzun soluklu bir mücadele olduğuna değinerek, ''En büyük ödül, toplumun yüzde 95'i tütün mücadelesine destek veriyor'' dedi.

Çom, yapılan anket çalışmalarıyla ilgili şunları söyledi:

''Defalarca yaptığımız anket çalışmalarında içen, içmeyen, 'tütün, sigara kötüdür, mutlaka mücadele devam etmelidir' diyor. Bu destek çok önemli, her ülkede bu yüzde 90'lar seviyesinde olmuyor. Yüksek olmaya devam ettiği sürece hükümetler çok daha kararlılıkla mücadeleyi sürdürebilir.

Yapılan anketlerde toplumun yüzde 82'si sigara yasağının devam etmesini istediğini bildiriyor. Alışveriş merkezlerinde toplumun yüzde 90'ı sigara yasağının devam etmesini istiyor.

Toplumun genelinde sigara kullanma sıklığı yüzde 4,1 azalmış durumda. 2008 yılıyla kıyaslandığında 2 milyon 200 bin kişinin sigarayı bıraktığını yaptığımız ölçüm ve anketlerde görüyoruz. Kapalı alanlarda pasif içicilik yüzde 60 azalmış durumda. Bu rakamları bile biz kabul etmiyoruz, bu rakamların çok daha fazla artması gerekir.''

-CEZA YETKİSİNİN YARATTIĞI SIKINTI-

Sigara içenlerin yüzde 20'sinin evinde sigarayı başkasının yanında içmediğini, balkonda, dumanını pencereden dışarı üfleyerek içtiğinin belirlendiğini dile getiren Çom, pasif içicilik noktasında başlangıç için güzel bir gelişme olduğunu, pasif içiciliğin sakıncalarına yönelik stratejileri daha da artıracaklarını ifade etti.

Çom, şöyle devam etti:

''Bakanlığımızın İstanbul'daki acil yükünü çok çeken hastanelerde yaptığı Temmuz 2009-Temmuz 2010 arası incelemeye göre acillere astım krizi başvuruları yüzde 20 azalmış durumda. Yalnızca ilaçta yapılan tasarruf 96 milyon TL'yi buldu.

Saha denetimlerimizde bu güne kadar 1 milyonu geçen denetim oldu. Yasa ilk yürürlüğe girdiğinde, Bakanlığımızın da yaptığı yayınlarla güzel bir hava yakalanmış ve işyerlerinin çoğunda korkuyla da olsa sigara kullanılmasına müsaade edilmiyordu. Ancak kanundaki bir madde zaman içinde bir handikapa yol açtı. Kanun, 'Kesilen cezaların tahakkuku belediyelerin encümenleri tarafından yapılır' diyordu. Yani sigarayı denetleyen ekipler olumsuzlukları gördüğünde, denetleme evrak, belge, ceza tutanaklarını düzenledikten sonra ilgili belediyeye tebliğ ediyor, belediye encümeni de toplanıp cezaların ilgili işletmeden tahsil edilmesini sağlıyordu. Burada ilk başlangıçtaki ivme, belediyelerin bu konudaki olumsuz tutumlarından imtina etmeleri nedeniyle tehlike sinyalleri vermeye başladı.

Bazı işletmeler, ceza korkusuyla sigara kullanımına izin vermezken, karşısındaki işletme, ceza yazılmadığı için sigara kullandırmayı sürdürdü. Kullandırmayan işletme de baktı ki, müşteriler sigara içilen işletmelere gitmeye başlıyor, bu sefer 'ben niye aptallık edeyim, ben de kullandıracağım' dedi. Birden bire karşımıza handikap olarak ortaya çıktı. Kapalı mekanlarda, lokantalar, barlar, kahvehaneler, topluca gidilen yerlerde tütün tüketiminin olmaması gerekiyor. Bu handikap, ceza yetkisi belediyelerden alınarak mahalli mülki idarelere, Kaymakam ve Valilere verilerek aşılmış oldu. Bundan sonra çok daha farklı bir stratejiyle denetlemeleri yeni bir kampanya tarzıyla sıfırdan başlayarak yükleneceğiz.''

-KOCAELİ'DEKİ DURUM-

2011 Ulusal Sigara ve Sağlık Kongresi Başkanı Kocaeli Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Füsun Yıldız, sigarayla mücadele kapsamında ''Haydi Kocaeli sen de bırakabilirsin'' adı altında bir kampanya başlattıklarını anımsatarak, kampanyanın en önemli hedefinin Kocaeli halkının sigara içme alışkanlıklarının belirlenmesi, daha sonra gönüllü hekim eğitimiyle Kocaeli'deki birinci basamak sigara bıraktırma polikliniği sayısının artırılması, halk eğitim toplantıları ve açılan stantlarla sigara içenlerin polikliniklere yönlendirilmesi olduğunu söyledi.

Anket çalışması yaparak, hem yasanın uygulanmasının, hem de yaptıkları çalışmaların Kocaeli'ye katkısını tespit etmeye çalıştıklarını dile getiren Yıldız, ''Kocaeli halkının sigara içme alışkanlığını, 2 bin 721 kişiyle yaptığımız anketle belirledik'' dedi.

Yaptıkları ilk ankette Kocaeli'de sigara içme oranının yüzde 32,3 olarak bulunduğuna değinen Yıldız, şöyle konuştu:

''Kocaeli'de her 3 kişiden biri sigara kullanmaktaydı. Bunun yaşlara göre dağılımına baktığımızda da 35-44 yaş grubundakilerin yüzde 41,2'si tütün ürünü, 18-24 yaş grubunun da yüzde 28,2'si sigara kullanıyordu. 18-24 yaş grubunun her ay 101 TL'sini sigaraya harcadığını, yaş gruplarının artmasıyla bu rakamın da arttığını gördük.

Anketi, bir yıl arada sonra aynı kişilerle tekrarladık, sigara içme oranında önemli bir düşüş olduğunu gördük. Sigara içme oranı yüzde 32,3'den, yüzde 23,6'ya geriledi. Sigara bırakma eğilimleri de artış göstermeye başlamış.''