Internet ve mobil teknolojilerin gelişmesiyle birlikte hayatımıza yepyeni bir kavram girdi: ‘Yurttaş Gazeteciliği’. Peki bu kavram tam olarak nedir ve hangi araçlarla yapılır?  

Yurttaş Gazeteciliği 2000’li yılların başından bu yana yaşadığımız iletişim devrimi ile birlikte gelişen bir kavram. Profesyonel mesleği gazetecilik olmayan bireylerin, dijital araçlar yardımıyla bir gazeteci gibi haber üretip, paylaşmasına verilen ad. İngilizce orjinali ‘citizen journalism’ olan bu kavram dün pasif bir şekilde okuyan ve izleyen bireylerin bugün aktif olarak dijital mecralarda içerik üretebildiği süreci tanımlıyor.

Bu süreci geliştiren en önemli unsurlar sosyal medya ağlarının ortaya çıkışı ve mobil telefonların yaygınlaşması. International Telecommunication Union adlı kuruluşun istatistiklerine göre bugün dünya üzerindeki cep telefonu abone sayısı tam 6 milyar. (http://bit.ly/InZPa3) Bunun yaklaşık 1 milyarı iPhone, Android veya BlackBerry gibi akıllı telefon sahiplerinden oluşuyor.  

Yurttaş gazeteciliği dediğimizde, fotoğraf, video ve internet özellikli telefonlar yardımıyla artık herkesin potansiyel olarak gazeteci olduğu bir süreçten bahsediyoruz. Arap Baharı, Londra yağmalamaları, Wall Street’i İşgal et gibi sosyal olaylarda yurttaş gazeteciliğinin büyük etkisi var. Profesyonel bir medya çalışanının olamayacağı yerlerde bulunan bireyler internetin sunduğu imkanlarla etraflarında olan biteni tüm dünyaya duyurabiliyor.

Yurttaş gazeteciliği son yıllarda profesyonel medya kuruluşları tarafından da kullanılıyor.

CNN’in geliştirdiği iReport (http://ireport.cnn.com/), BBC’nin geliştirdiği User Generated Content Hub (http://bit.ly/Il7e8K)  veya Cihan Haber Ajansı’nın Çek-Gönder uygulaması (iPhone için http://bit.ly/J4EeB1 ve Android için http://bit.ly/JMqzma) buna örnek gösterilebilir.

Peki herkesin potansiyel gazeteci olabildiği bu süreçte profesyonel gazeteciyi farklı kılan nedir diye soracak olsak? Ya da yurttaş gazeteciliğinin en büyük dezavantajı?

Aslında başlı başına bir yazı konusu olabilecek bu soruya verilecek en kısa cevap ‘mesleki etik kurallara bağlılık’ olurdu. Bir sosyal medya kullanıcısı herhangi bir konuda istediği gibi haber verebilir, yorum yapabilir, resim veya video paylaşabilir. Yapılan paylaşımın ne kadarının doğru ve yanlış olduğunu kontrol edebilmek pek de kolay değil. Ama bir gazeteci yazdıklarının sorumluluğunu taşır, yanlış bir haber yaptığında hesap vereceği birileri mutlaka olur.

Yurttaş gazeteciliği yapmak için hangi araçları kullanabiliriz?

Bir bilgisayarınız, bir akıllı telefonunuz ve internet erişiminiz varsa yurttaş gazeteciliği yapmak için bir çok ücretsiz servisten yararlanabilirsiniz. İşte bunlardan bazıları:

Ses kayıt ve paylaşım araçları:

- Audioboo: http://audioboo.fm
- SoundCloud: http://soundcloud.com/

Video ve canlı yayın araçları:

- Qik: http://qik.com
- Live Stream: http://www.livestream.com/
- UStream: http://www.ustream.tv/

Fotoğraf düzenleme araçları:

- Photoshop Express: http://www.photoshop.com/tools/expresseditor
- Pixlr: http://www.pixlr.com
- iPiccy: http://ipiccy.com/editor

Not alma araçları:

- Evernote: http://www.evernote.com
- Springnote: http://springnote.com/

Video montaj araçları:

- Vid Trim (Android cihazlar için): http://bit.ly/IPoClI
- iMovie (iOS cihazlar için): http://bit.ly/Ih3bId
- Pixorial: http://www.pixorial.com/

Online dosya depolama ve paylaşım araçları:

- Dropbox: http://www.dropbox.com
- Google Drive: http://drive.google.com
- SkyDrive: http://www.skydrive.live.com

Mikro Blog araçları:

- Wordpress: http://www.wordpress.com
- Tumblr: http://www.tumblr.com
- Twitter: http://www.twitter.com
- Twitvid: http://www.twitvid.com

Deniz Ergürel / Haber 7
Medya Derneği Genel Sekreteri
Twitter: http://twitter.com/denizergurel
Facebook: http://www.facebook.com/d.ergurel
E-mail: ergurel.deniz@gmail.com
Blog: http://medyaglob.com