Obama Türkiye için ne fark ettirecek?

Başlarda iki aday arasında dış politikada derin farklar olsa da, seçim son döneminde adayların retoriğine baktığınızda ikisi de İran'dan Suriye'ye hemen hemen her konuda aynı çizgiye geldiler. Ancak yine de Obama'nın dört yıl daha kalmasının Türkiye'ye etkileri, Romney'nin başkanlık koltuğuna oturmasına göre farklı olacaktır.

Geçen hafta, adayların dış politika çizgilerini değerlendiren, konuştuğum bir Türk hükümeti yetkilisi bu durumu şöyle yorumluyordu: “Şu anda iki aday da dış politikada aynı prensipleri dile getiriyor görünebilir. Ama bu gerçek düşünceleri olduğunu göstermez. Amerikan halkına seçim öncesi daha çok hitap edebilmek için ikisi de çizgisini değiştirdi. Obama biraz daha sert konuşmaya başladı. Romney biraz daha yumuşak. Sonunda ortada buluştular. Ancak kim seçilirse, sonra kendi pozisyonuna dönecektir. Romney söylediklerinden daha sert bir politika izleyecek, Obama ise daha yumuşak olacaktır.”

Peki sonuç ne olacak? Obama'nın dört yıl daha kalması Türkiye için ne fark ettirecek?

• Obama seçimden sonra özellikle Ortadoğu politikasını temel anlamda değiştirmeyecek. Yeni bir muhalefet yaratma çabalarıyla Suriye'de daha aktif olacağının işaretlerini verdi. Ancak Amerikan askerinin ihtilafa dahil olmasına müsaade etmeyecek. Ayrıca NATO üyesi Türkiye'nin de Suriye ile çatışma ortamına girmemesi için bütün ağırlığını koyacak.

• İran'ın nükleer programına ilişkin diplomasiye ağırlık verecek. Bu durumda, Türkiye'den yardım istemesi muhtemel. İran meselesinin diğer cephesi İsrail konusundaki yaklaşımını ise İsrail'de Ocak ayında yapılacak seçim sonuçlarına göre netleştirecek.

• Seçimden üç gün sonra, Washington'da yönetimden isimlerin de katılımıyla geniş bir Türkiye'de basın özgürlüğü konulu toplantı yapılacak. Hapsedilen gazetecilerden Kürt meselesine ikinci dönem Türkiye'ye yaklaşımı daha eleştirel olacak. Tükiye eğer içeride gereken demokratikleşme adımlarını atmazsa, Ermenilerin soykırım iddialarının 100'üncü yılı 2015 de büyük ihtimalle iki ülke arasında bir gerginliğe dönüşecek.

ROMNEY KAZANSAYDI

• Suriye konusunda Obama'dan daha farklı bir yol izlemeyecekti. Belki muhalefetin silahlandırılmasında daha atak davranabilirdi. Ancak Amerikan askerinin çatışmaya karışmasına neden olacak her senaryoyu o da engellemeye çalışacaktı.

• İran konusunda ise İsrail'le mutlaka daha yakın çalışmayı planlıyordu. İran konusundaki söylemini yumuşatmış olması bir seçim taktiğiydi. Romney Yönetimi'nin, İran için İsrail'in baskılarına Obama Yönetimi'nin olduğundan çok daha açık olacağı kesindi.

• Amerikan diplomasisindeki devamlılık gereği özellikle Arap Baharı ile daha da yakınlaşan Türk-Amerikan ilişkileri şüphesiz Romney Yönetimi döneminde de sürecekti. Ama ekibindeki neo-con'lar, 1 Mart tezkeresinden beri devam eden bir öfkeyle, en ufak bir fırsatta AKP'yi diplomatik alanda sıkıştırmanın yollarını arayabilirdi.