Çipli kimlik kartlarına geçiş yarın başlıyor

- Çipli kimliklerle neler yapılabilecek?

GÖKSEL YILDIRIM/NECİP FAZIL ÇELİK - Nüfus cüzdanlarının yerini alacak çipli kimlik kartlarına geçiş işlemlerine yarın Kırıkkale'den başlanacak.

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve tüm hazırlıkları tamamlanan proje Kırıkkale'deki pilot uygulamayla hayata geçecek. Kimlik kartlarının yıl sonuna kadar tüm illere yaygınlaştırılması ve 3 yıl içinde tüm vatandaşlara dağıtılması hedefleniyor. Yeni kimlik kartları, 10 yıllık kullanım ömrüne sahip olacak.

Türkiye'nin önde gelen grafik tasarımcılarının çalışmaları ve Merkez Bankası Banknot Matbaasının katkılarıyla tasarlanan kimlik kartı görsellerinde, ülkenin ulusal, kültürel ve tarihi ortak değerlerini içeren unsurlar yer alıyor. Selçuklu çizgilerinden, Osmanlı motiflerine sahip çıkılarak ve Cumhuriyet'in modern çizgileri de kullanılarak oluşturulan motifler, banknot basımında kullanılan tekniklerle kimlik kartına uygulandı.

Uluslararası alanda Türkiye'yi temsil rengi olan turkuazın ağırlıklı olarak kullanıldığı kimlik kartları, kadın-erkek ayrımı olmaksızın tek renk ve tek tasarımda olacak. Kredi kartı büyüklüğünde ve yüksek dayanıklılığa sahip materyallerden üretilen yeni kimlik kartı kolayca taşınabilecek. Kimlik kartında din hanesi yer almayacak.

- Çok katmanlı güvenlik önlemleri

Sahip olduğu fiziksel, görsel ve elektronik yüksek güvenlik özellikleri sayesinde taklit edilebilmesi neredeyse imkansız olan kimlik kartı sayesinde vatandaşların kimlik sahteciliğinden kaynaklı hak kaybı ve suistimallerden korunması sağlanacak.

Dünyadaki benzerlerine göre yerli mühendislik ve yerli üretim katma değeri çok daha yüksek olan kimlik kartı elektronik, görsel ve kimyasal birçok güvenlik unsuru barındırıyor.

Tamamen benzersiz ve yalnızca kimlik kartına özel tasarlanmış ve üretilmiş olan şifreli grafik tasarımlar, özel DNA’ya sahip mürekkepler, mikro ve nano yazılar gibi onlarca gizli ve açık güvenlik özelliğine sahip kimlik kartının bazı özellikleri ise açıklanmıyor.

Tüm haberleşme altyapısı ve işletim sistemi TÜBİTAK tarafından geliştirilen şifre mekanizmalarıyla korunan kimlik kartının içerdiği bilgilere art niyetli yollarla ulaşılamayacak. Ankara ve Konya’da yüksek güvenlik standartlarında inşa edilen merkezlerde yedekli olarak tutulan verilerin, çalınması ya da amaç dışı kullanılmasının mümkün olmadığı belirtiliyor.

Yeni kimlik kartlarıyla yapılabilecek işlemler ve sağlayacağı bazı faydalar şöyle:
- Kimlik kartı ile güvenli kimlik doğrulaması yapılabilecek.
- Sahtecilikten kaynaklanan vatandaş mağduriyeti önlenecek.
- E-Devlet kapsamında sunulan hizmetlere internetin bulunduğu her yerden kimlik kartı ile erişilebilecek.
- Seyahat belgesi olarak kullanılabilecek.
- Elektronik imza olarak yararlanılabilecek.
- Kamu kurumlarının vatandaşa yönelik sunacakları hizmetlerde elektronik iş süreçlerini destekleyerek bürokrasiyi azaltacak.
- Kamu hizmetlerinden yararlanan kişilerin hak sahipliği denetimi kolay ve güvenli bir şekilde yapılacak.
- Yetersiz kişi doğrulamasından kaynaklanan usulsüzlük, yolsuzluk ve mali kayıplar (sosyal güvenlik, sağlık, sigorta, bankacılık ve benzeri) asgariye inecek.

- Sahip olduğu temaslı ve temassız kimlik doğrulama mekanizmaları ve uluslararası standartlarda entegrasyon kabiliyetleri sayesinde birçok cihaz ve uygulamayla entegre edilerek kullanılabilecek.

- Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörün kimlik kartı ile entegrasyonu sağlamasıyla bankacılıktan noter işlemlerine, tapu işlemlerinden sağlık ve sigorta işlemlerine kadar birçok alanda güvenli doğrulama işlemi yapılabilecek.

- Başvuru için gerekenler

Kimlik kartı için yurt içinde ilçe nüfus müdürlüklerine, yurt dışında ise dış temsilciliklere başvuru yapılacak.

Başvuruya giderken son 6 ay içinde çekilmiş 1 adet biyometrik fotoğraf ve kimlik beyanı için nüfus cüzdanı, uluslararası aile cüzdanı, pasaport, sürücü belgesi, memur cüzdanı, avukat kimlik kartı veya basın kartı gibi kimlik belgesi yerine geçen fotoğraflı belgenin bulundurulması yeterli olacak.

15 yaşını tamamlamış olanların şahsen başvurması gerekiyor. Başvuran tarafından talep edilmediği sürece 15 yaşını tamamlamamış çocukların kimlik kartlarında fotoğraf yer almayacak. Ancak talep edilmesi halinde her yaş grubundaki çocukların fotoğrafı kimlik kartında bulunabilecek.

Başvuru sırasında kişinin fotoğrafı taranacak, biyometrik verileri (her iki el için parmak izi, parmak damar izi, el ayası damar izi) alınacak. Çocuklardan ise biyometrik veri alınmayacak. İşlemlerin sonunda "pin" zarfıyla 6 haneli şifre verilecek. Pin kodu, kimlik kartı kişiye teslim edilinceye kadar aktive olmayacak.

Kanuni süresi içerisinde yapılan doğum bildirimleri hariç her kimlik kartı için 15 lira tahsil edilecek.

Tüm ilçe nüfus müdürlükleri başvuru ihtiyaçlarına göre hazırlandı. Yoğun ilçelerde sıramatik sistemleri kurularak kaliteli hizmet sunulması için tedbirler alındı. Dileyenler randevu alarak da başvurusunu yapabilecek.

Sağlık ya da benzeri sebeplerle ilçe nüfus müdürlüğüne gidemeyenlerin evlerinde başvurularının bulunulan yerde alınabilmesi için de gerekli teknik hazırlıklar tamamlandı. Bu amaçla geliştirilen mobil başvuru üniteleri tüm ilçe nüfus müdürlüklerine dağıtıldı.

Başvurusu alınan ve gerekli kontrollerden geçirilerek onaylanan kimlik kartları, vatandaşların beyan ettikleri adreslerde teslim edilecek.

- Kullanırken ve taşırken dikkat edilecek noktalar

Kimlik kartının uzun süre işlevini yerine getirebilmesi için kullanırken ve taşırken aşırı sıcak ve soğuktan korunması, nemli ve ıslak ortamlardan uzak tutulması, kartın çipli kısmına basınç uygulamaması ve üzerinin çizilmemesi gerekiyor.

Ayrıca kartın katlanmaması ve darbelerden korunması, temizlerken hiçbir kimyasal madde kullanılmaması uyarılarında bulunuluyor.