Korunmaya muhtaç çocukların ŞEFKAT YUVALARI- Dört farklı yolla "koruyucu aile" olmak mümkün

BURCU ÇALIK- Çeşitli nedenlerle ailesinden ayrı kalan çocukların kurum bakımı yerine aile ortamında büyüyebilmesi için hayata geçirilen "koruyucu ailelik" sisteminde dört farklı yolla çocuklara "yuva" olabilmek mümkün.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından devlet korumasındaki çocukların en büyük ihtiyacı olan "aile sıcaklığı"na kavuşabilmeleri için başlatılan ve her geçen gün yaygınlaşan "koruyucu ailelik" sistemi, içerisinde farklı modelleri barındırıyor.

Çocuklara hem yuvasını hem de yüreğini açmak isteyen vatandaşlar, dört farklı modelle koruyucu aile olabiliyor. Koruyucu ailelere, çocuklar için her yıl değişen memur maaş katsayıları ve çocukların özel ihtiyaç durumları dikkate alınarak destek ödemesi yapılıyor.

Koruyucu ailelik sistemi içerisinde "Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile" modeli en yaygın olan uygulamalardan birini oluşturuyor. Bu sistemde çocuğun velisi ya da vasisi dışında kalan akrabalarının yanı sıra tanıdığı bakıcısı, komşusu gibi yakın çevresi koruyucu aile olabiliyor.

Söz konusu model, koruyucu aile yanına yerleştirilecek çocuklar açısından Bakanlığın da öncelikli tercih ettiği uygulama olma özelliğini taşıyor. "Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile" modelinde koruyucu aile olmak isteyenlerin temel ana-baba eğitimlerini almış olması önemseniyor.

Halihazırda çocuklara akrabası veya yakın çevresinden kucak açan 1048 koruyucu aile bulunuyor.

- 3 binden fazla "süreli koruyucu aile" var

Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkanı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara ise "Süreli Koruyucu Aile" modeli uygulanıyor.

Çok yaygın olan bu sistemde çocuklar, koruyucu aile olmak isteyen ve bu konudaki birinci kademe eğitimleri ile temel ana-baba eğitimlerini tamamlayan kişi ve ailelerin yanına yerleştiriliyor. Çocuklar, reşit olmaları durumunda bile koruyucu aileleriyle bağlarını koparmayarak birlikte yaşamaya devam edebiliyor.

Bakanlığın verilerine göre, Türkiye'deki "Süreli Koruyucu Aile" sayısı 3 bin 693.

- Acil korunması gereken çocuklar

Bakanlığın "Geçici Koruyucu Aile" modeli ise acil koruma gereken çocuklar için uygulanıyor.

Hakkında hizmet planı oluşturulmamış, kurum bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için, temel ana- baba eğitimleri ile koruyucu aile birinci ve ikinci kademe eğitimini almış profesyonel kişi ve aileler bakım sağlıyor.

Çocuklara birkaç gün ile en fazla bir ay arasındaki sürelerde bakımın verildiği sistemde, aile yanına aynı anda 0-3 yaş grubu için en fazla iki çocuk, 4 yaş ve üzeri çocuklar için aralarında en fazla üç yaş farkı olmak üzere en çok üç çocuk yerleştirilebiliyor. Kardeş çocuklar için bu kriterler göz önünde bulundurulmuyor.

- Suça sürüklenen çocuklar için "uzman" aileler devrede

Koruyucu ailelik sisteminde en hassas süreçlerin işletildiği dördüncü model ise "Uzmanlaşmış Koruyucu Ailelik" modeli.

Suça sürüklenen veya suçun mağduru olup davranış bozuklukları sergileyen, bu bakımdan özel ilgi, destek ve bakıma ihtiyacı olan çocuklara yönelik geliştirilen sistemde, koruyucu aile olmak isteyenlerin bu konudaki tüm eğitimleri almış olması gerekiyor.

Uzmanlaşmış Koruyucu Aile olabilmek için kişilerin lisans eğitimini tamamlaması veya eşlerden birinin en az ilköğretim düzeyinde eğitim almış olması gerekiyor. Bu ailelere temel ana-baba eğitimleriyle birlikte koruyucu aile birinci ve ikinci kademe eğitimleri veriliyor.

Bu modelde çocukların tek olarak ailelerin yanına yerleştirilmesi esas alınıyor. Sadece çocuğun yararına uygun şartlar oluşursa aile yanına en fazla iki çocuk yerleştirilebiliyor.

Bakanlık, özel durumları, dezavantajları bulunan çocuklar için başlatılan "Geçici" ve "Uzmanlaşmış" koruyucu ailelik sistemlerinin yapılacak yeni çalışmalarla Türkiye genelinde yaygınlaştırılmasını sağlamayı hedefliyor.