"Altın susam"ın hasadına başlandı

FATİH HEPOKUR - Osmanlı'nın tapu tahrir defterlerinde de adı geçen ve "Altın" tabir edilen Manavgat susamının hasadına başlandı.

Mayıs ve haziranda buğday hasadının ardından Antalya'nın Manavgat ilçesinde ekilen susam, yoğun emeğin ardından tüketime sunuluyor.

Ekimin ardından özenle sulanan ve bakımı yapılan susam, eylül ve ekim aylarında toplanıyor. Yaklaşık bir hafta desteler halinde yerde bekletilen ürün, daha sonra kümelenerek kurutuluyor.

Sopalarla dövülerek tomurcuklarından dökülen susam, belli ölçülerdeki eleklerden geçirilerek komisyonculara satılıyor. Komisyonculardan fabrikalara getirilen ürün, burada yağa, tahine dönüştürülüyor veya paketlenerek satışa sunuluyor.

- Osmanlı saray mutfağını süslemiş

Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO) Başkanı Ahmet Boztaş AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçe susamının köklerinin binlerce yıl öncesine dayandığını, ilk tohumun bölgeye Hindistan'dan geldiğini bildirdi.

Manavgat susamının tarihte de çok önemli bir yere sahip olduğuna dikkati çeken Boztaş,1400'lü yıllarda müsellem ve tapu tahrir defterlerindeki kayıtlardan, ilçede o yıllarda 76 tahinhane olduğunun anlaşıldığını söyledi.

Üretilen 45 bin kile (ölçek) tahinden 5 bin 300 akçe öşür alındığını belirten Boztaş, bu bilgilerin tarihi vesikalarda kayıtlı olduğunu ifade etti.

Tarihçilerin, "Manavgat susamı, Manavgat tahini, Osmanlı sarayının mutfaklarını süslemektedir." yorumunu yaptığına değinen Boztaş, şunları kaydetti:

"Bölgedeki mikro klima ve toprağın verimliliğinden kaynaklı ürünün hem aromasında hem de yağ oranında farklılıklar var. Manavgat'ta yetişen susamın yağ oranının yüzde 55-60 oranlarına çıkması diğerlerinin yüzde 38-40'larda kalması hem aromasında hem de tadında farklılarılar meydana getiriyor. Susamda oluşan her türlü tahin ve benzeri ürünlerimizin lezzeti daha güzel ve daha farklı oluyor. Susama coğrafi işaret almak için Türk Patent Enstitüsüne başvurduk. Şu an ilan sürecinde. Türkiye'de yıllık yaklaşık 150 bin ton susam tüketiliyor. Bunun yaklaşık 20 bin tonu yurt içinde üretiliyor."

Manavgat susamından yapılan tahin çok meşhur olduğu için dünyanın birçok ülkesine ihraç edildiğini aktaran Boztaş, "Susam ve susamdan elde edilen yağ birçok sanayide kullanılıyor. Kozmetik sanayisinde ve farmakolojide kullanılıyor. Gıda sektöründe tatlılarda, simitlerde, pastalarda, böreklerde ve çok değişik yerlerde kullanılıyor." diye konuştu.

- Aromasıyla benzerlerinden ayrılıyor

Manavgat Ziraat Odası Başkanı Rasim Metin, ilçede bu yıl susam ekiminin arttığını ancak hava şartlarından dolayı rekoltede düşüş yaşandığını söyledi.

Susamın bakımı ve toplanmasının zor olduğunu aktaran Metin, Manavgat'ta 3-4 ton susam üretildiğini dile getirdi.

Manavgat susamına destek verilmesi için ilgili yerlere başvuruda bulunduklarını anlatan Metin, "(Altın susam) olarak anılan Manavgat susamı aroması ve yağıyla benzerlerinden ayrılıyor. Susamlar ilçedeki altı tahin fabrikasında işleniyor, bir kısmı da dışarıya satılıyor." dedi.

Üretici Abdullah Özen ise girdi maliyetleri yüzünden her geçen gün susam ekiminin azaldığını belirtti.

Ürünün büyük zorluklarla hasat edildiğini vurgulayan Özen, "Ektikten sonra sararıp olgunlaşmasını bekliyoruz. İşçilerle 10 gün içinde yoluyor, desteler halinde bekletiyoruz. 15 gün kurumasını bekledikten sonra silkeleyerek susamları hasat ediyoruz. Ardından da tüccara veririz." ifadelerini kullandı.