Çöplükten tarih çıktı
İznik'te, halk tarafından "Böcek Ayazma" ismi verilen ve bakımsızlıktan çöplük halini alan tarihi yapının, geçmişi M.S. 6'ncı yüzyıla dayanan vaftizhane olduğu belirlendi.
Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, İznik merkezde bulunan ve halkın "Böcek Ayazma" adını verdiği tarihi yapıyı incelemeye gitti.
HAC MERKEZİ OLABİLİR
11 merdivenle inilen ve bakımsızlıktan çöplük halini alan yapının bir vaftizhane olduğunu gören Şahin, vaftizhanenin 50 metre ilerisindeki Koimesis Kilisesi'nin tarihinin M.S. 6. yüzyıla kadar gittiğini keşfetti. Böylece buranın benzerleri İtalya ve Kudüs'te yer alan bir şehitlik olabileceğini, bu özelliğinin de yapıyı Hıristiyanlar için önemli bir hac merkezi haline getirebileceğini ortaya koydu. "Bizans İmparatorluğu'nun önemli şahsiyetlerinden birisi olan I. Theodoros Laskaris'in de mezarının bu kilisede olduğunu biliyoruz" diyen Şahin, "Ayazmanın ve kilisenin mutlaka birlikte ele alınması gerekir. Eğer bu eserleri ortaya çıkarabilirsek, İznik'in kaderi değişecek" şeklinde konuştu.
AYASOFYA'YA BENZİYOR
Koimesis Kilisesi'nin planının İznik'teki diğer kiliselerden farklı olduğunu belirten Şahin kilisenin, İstanbul'daki Ayasofya Kilisesi'ne benzeyen formunun dikkat çekici olduğunu söyledi. "1065 depreminde yıkılan kilise 10. Konstantin tarafından tekrar onarılmış ve Aziz Nikephoros'a tahsis edilmiş" diyen Şahin "Güney kapı alınlığında altın yaldızlı zeminde bel hizasına kadar Meryem Ana, kucağında Hazreti İsa ve yanında 10. Constantinos ve Patrik Nikephoros ile birlikte betimlenmiş. Ayrıca kilisenin içerisinde 4 tonozdan 4 farklı betim var. Bunlar çok önemli çünkü 4 İncil yazarının betimleri yer alıyor" diye konuştu. Kilisenin 1204 yılında İznik Bizans İmparatorluğu'nun merkez kilisesi (metropolitlik) olduğunu belirten Şahin, kilisenin 1922 yılında İstiklal Savaşı esnasında tahrip olduğunu söyledi.
VALİLİK KORUMA ALTINA ALDI
Bu gelişmelerin ardından Bursa Valiliği yapıları koruma altına alarak temizledi. "Kilisenin adının 'Meryem'in göğe yükselmesi' anlamına gelmesi de, yüzeyde ayak, sütun ve sütun başlığı gözüken yapıyı çok değerli kılmaktadır" ifadesini kullanan Şahin, "Burada yapılacak kazılarda Hıristiyan tarihi açısından önemli mezarlara ulaşılabilir önemli bir turizm merkezi halini alabilir" dedi.
