10 bin Çinli öldürüldü iddiası

Çin'in başkenti Pekin'de 28 yıl önce meydana gelen Tiananmen olaylarında 10 bin kişinin öldüğü ileri sürüldü.

BBC'nin haberine göre, 10 bin rakamının, dönemin İngiltere Büyükelçisi Alan Donald'ın gizli diplomatik telgrafında geçtiği iddia ediliyor.

Telgrafın İngiltere Ulusal Arşivinde tutulan ve ekim ayında gizliliği kaldırılan belgeler arasında yer aldığı belirtildi.

Donald'ın 5 Haziran tarihli telgrafta Tiananmen Meydanı'nda çıkan olaylarda en az 10 bin kişinin öldüğü ileri sürüldü. Telgrafta, bu bilginin kaynağının da Çin Devlet Konseyi üyesi bir kişinin dostu olduğu bilgisine yer veriliyor.

Alan Donald'ın kaynağı olan kişiyi, "spekülasyon ve dedikoduyla gerçeği birbirinden ayırt edecek dikkate sahip" biri olarak nitelendirdi. Donald kaynağının verdiği bilgiye göre, şunları iddia etti:

"Öğrenciler meydandan ayrılmaları için kendilerine bir saat verildiğini anlamıştı. Ama beş dakika sonra zırhlı araçlar saldırdı. Öğrenciler kol kola girmişti ama askerler dahil kurşun yağmuruna tutuldular. Zırhlı araçlar daha sonra 'turta' yapmak için cesetlerin üzerinden defalarca geçti, ceset kalıntıları buldozerle toplandı. Kalıntılar yakıldı, suyla temizlendi."

İngiltere'nin eski Pekin Büyükelçisinin telgrafta ayrıca "bazı Devlet Konseyi üyelerinin iç savaşın eli kulağında olduğunu düşündüğünden" söz ettiği bildirildi.

1989'daki olaylar

Çin'de 1989 yılının Nisan ayından başlayarak 4 Haziran'a kadar süren ve başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda güç kullanılarak bastırılan olaylarda resmi olmayan rakamlara göre, iki binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Demokrasi, ifade özgürlüğü, enflasyon, siyasi bozulma ve yozlaşma gibi nedenlerle başlayan protestolara, başta ülkedeki aydın kesim ve öğrenciler olmak üzere yoğun katılım olmuştu.

Çin'in halen uluslararası toplum tarafından kınanmasına sebep olan olaylarda, 1978 yılındaki dışa açılımdan sonra uygulanan ekonomik reformların tetiklediği işsizlik, Çin Komünist Partisi'nin tutumu ve siyasi bozulma gibi nedenlerin etkin olduğu kaydediliyor.

Olayların ilk başladığı zamanlarda hükümet, göstericilere müdahale etmemiş ancak protestocuların dağılmaması üzerine 20 Mayıs'ta ülkede sıkıyönetim ilan edilmişti.

Hükümet, protestocuların taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığı ve gösterilerin bastırılması gerektiği kararına vararak, 4 Haziran gecesi tanklar ve askerleri meydana göndermişti. Güvenlik güçlerinin olayları bastırırken gerçek mermi kullanması sonucu Çin Kızılhaçına göre iki bini aşkın kişi yaşamını yitirmişti. Diğer yandan, olayların ardından çok sayıda devlet ve parti yetkilisi gözaltına alınmış ya da ev hapsiyle cezalandırılmıştı.

Çin yakın tarihinde geniş yankı uyandıran "Tiananmen olayları", ülkedeki yeni nesil başta olmak üzere halk tarafından halen tam olarak bilinmiyor.