"Yurt" çadırı tanıtım ürünü oldu

Orta Asya'da Türk ve Moğol göçebelerinin ev olarak kullandığı, ahşap kafesli, keçe kaplamalı, katlanabilen ve taşınabilir özelliğe sahip "Yurt" adı verilen çadırlar, artık çeşitli kurum ve kuruluşların etkinliklerinde turistik amaçlı kullanılıyor.

Balıkesir'in Edremit ilçesine bağlı kırsal Hacıaslanlar Mahallesi'nde yaşayan ahşap ustası Mehmet Ali Tuzlu, kendisine ait atölyesinde "geleneksel" ve "endüstriyel" olmak üzere iki tipte Yurt çadırı üretiyor.

2, 4 ve 6 metrekare çapındaki çadırların geleneksel olanlarında tamamen doğal malzeme kullanan Tuzlu, yılda sadece bir adet ürettiği çadırları büyüklüğüne göre 15-40 bin liradan satıyor.

Endüstriyel tipte olanları ise yılda ortalama 10 adet üretip, adedini 10-25 bin liradan pazarlayan Tuzlu, Yurt çadırlarını ayrıca kültürel ve turistik etkinliklerde günlük 200-600 liradan kiralıyor.

- "Konar göçer yaşamda pratik ve kolay kurulum sağlıyor"

Dede mesleği ahşap ustalığını atölyesinde sürdüren Tuzlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yurt çadırının orijinalinin metal kullanılmadan, tamamen ahşap malzemeden yapıldığını belirtti.

Tuzlu, çadırın ahşap gövdesinin, taşınmasını kolaylaştırmak amacıyla baklava dilimi şeklinde ahşapların birleştirilmesiyle oluşturulduğunu, bu sayede katlanabilir hale geldiğini, tepesinin ise kubbe biçiminde olduğunu anlattı.

Yurt çadırının tarihinin kesin olarak bilinmemekle beraber yaklaşık 20 asırlık geçmişe sahip olduğunu hatırlatan Tuzlu, Orta Asya'da boylar, kavimler halinde yaşayan Türklerin bu çadırlarda barındığını dile getirdi.

Tuzlu, bu çadırların dönemin yaşam tarzının ihtiyaçlarını karşıladığını vurgulayarak, "Bu çadırlar konar göçer yaşamda daha pratik ve kolay bir kurulum sağlıyor. Topladığınız zaman taşıması kolay ve kurduğunuz zaman da diğer bez çadırlara göre ya da diğer çadırlara göre daha sağlam bir yapısı var. Doğa şartlarına, rüzgara, fırtınaya, kara daha dirençli." ifadelerini kullandı.

- "Akordiyon şeklinde kapanıyor ve küçücük hale geliyor"

Baklava dilimi şeklindeki ağaç iskeletin dışına koyun yününden yapılan keçenin örtülmesiyle, çadırın korunaklı hale geldiğini anlatan Tuzlu, şöyle devam etti:

"Çadırın içindeki ağaç iskelet sağlamlığı pekiştiriyor, dışına sardığımız keçe de yağmur ve soğuktan ayn zamanda da güneşten en sağlıklı şekilde koruyor. Genel olarak dünya üzerinde Yurt çadırı olarak isimlendiriliyor. Bizim burada Kazdağları'nda 'Topak ev' olarak adlandırılıyor. Çadırın iskeletindeki ağaçların baklava dilimleri şeklinde olması sayesinde taşınması ve toplaması kolay. Çadırı ayakta tutan yan kanatlar dört parçadan oluşuyor. İplerle bağladığımız birleşim noktalarının her biri akordiyon şeklinde kapanıyor ve küçücük hale geliyor. Açtığınız zaman da çadırın duvarı halini alıyor. Bu Yurt çadırının statik yapısı böyle."

- "Tanıtım amaçlı kurulumunu yapıyoruz"

Tuzlu, bu çadırın konar göçer yaşamın bitme noktasına gelmesiyle bugün pek kullanılmadığını ifade eden Tuzlu, "Biz, dede mesleği, aile geleneği olarak Yurt çadırının üretimini devam ettiriyoruz. Artık cari anlamda bir kullanım alanı yok. Ancak okullar, belediyeler, sivil toplum kuruluşlarının etkinlikleri, tarihi, turistik tanıtım konseptleri için bize ulaşıyorlar. Biz de gidip tanıtım amaçlı kurulumunu yapıyoruz." ifadelerini kullandı.

Kırsal mahalle sakinlerinden Güllü Çelik de bu çadırın taşıması ve kurulumunun çok pratik olduğunu belirterek, "Gittiğiniz yerde bilen bir kişi, bu çadırı 10 dakikada kurabilir. Çadırın bir özelliği de yazın serin kışın da sıcak olması. Bu çadıra akrep, yılan girmez." dedi.