Barış Manço kimdir ve nerelidir? İngilizler'e ve Fransızlar'a hayat dersi veren Barış Manço'nun hayatı

Barış Manço 2 Ocak 1943’te İstanbul, Üsküdar’da doğdu. Rikkat Uyanık ve İsmail Hakkı Manço çiftinin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi ve ailesi ona Mehmet Barış ismini verdi. İsmi, kayıtlara Tosun Mehmet Barış Manço olarak geçti. 

Manço 3 yaşındayken, anne ve babası ayrıldıktan sonra babasıyla yaşamaya başladı ve sık sık ev değiştirdi. İstanbul’un farklı semtlerinde ve bir dönem Ankara’da yaşadı.

Annesi Devlet konservatuvarı klasik Türk sanat müziği sanatçısı Rikkat Uyanık, aynı zamanda Barış Manço’nun hocalığını da yaptı. Konsevatuvardaki çalışmaları sırasında Zeki Müren'in de hocalığını yapan Rikkat Uyanık, oğlu Barış Manço ile birlikte TV programlarına katılıyordu ve şarkı söylüyordu. Barış Manço’nun müzik yolculuğu işte böyle başladı.

İlk eğitim hayatına Kadıköy Gazi Mustafa Kemal İlkokulu'nda başlayan Manço, 4. sınıfı Ankara Maarif Koleji'nde okuduktan sonra yeniden Kadıköy'de başladığı okula dönerek öğrenimini orada tamamladı. Galatasaray Lisesi'nin orta bölümüne yatılı olarak devam eden Manço, 1958’de ilk grubu olan ‘Kafadarlar’ı kurdu. Bu dönemde ilk bestesi Dream Girl'i yapan sanatçının bu bestesi kendisine Ankara'da küçük bir ödül kazandırdı. Daha sonra yine Galatasaray Lisesi'ndeki arkadaşları ile birlikte ‘Harmoniler’ grubunu kurdu. Yine bu dönem içinde lisesinin konforens salonunda ilk konserini verdi.

4 Mayıs 1959 günü babasını kaybeden Manço yaşadığı acı ile kendini daha fazla müziğe verdi. Babasının vefatının ardından Galatasaray Lisesi'nden ayrılmak zorunda kalan ünlü sanatçı Şişli Terakki Lisesi'nden mezun oldu. Yükseköğrenimini Belçika Kraliyet Akademisi’nde, ‘resim-grafik-iç mimari’ alanında tamamladı.

BAŞARILARLA DOLU MÜZİK HAYATI

Ortaokul sıralarında başlayan müzik kariyeri bir ömür boyunca yükselerek devam eden şarkıcı Manço, Türkiye'deki rock müziğin öncülerindendir. Anadolu Rock türünün kurucuları arasında sayılan sanatçı 200’den fazla şarkı besteledi ve akıllara kazınan bu besteleri kendisine on iki altın ve bir platin albüm ve kaset ödülü kazandırdı.

Şarkılarının bir kısmı sonraki dönemlerde Arapça, Almanca, İngilizce, Fransızca, Japonca, Yunanca, Bulgarca, Felemenkçe ve İbranice olarak yorumlandı. Hazırlayıp sunduğu TV programı ile Dünya'nın pek çok ülkesine giden sanatçıya "Barış Çelebi" denildi ve 1991’de ‘Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı’ unvanı aldı.

Sevilen sanatçı, aynı zamanda söz yazarlığı, köşe yazarlığı, televizyon program yapımcılığı ve sunuculuğu da yapmıştır.

Bir dönem yükseköğrenimini görmek için gittiği yurtdışında çalışmalarına devam ettikten sonra 1970’de Türkiye’ye döndüğünde Fuat Güner ve Mazhar Alanson ile birlikte “Kaygısızlar” adlı grupta yer aldı. Aranjman şarkılara tepki gösteren bu grup Anadolu’dan beslenen pop folk tarzında müzik yapmaya başladı ve “Ağlama Değmez Hayat” isimli plağı ile büyük bir çıkış yakaladı. Notalarını kemençe sanatçısı Cüneyd Orhon'un yazdığı ve Barış Manço'nun gitarı ve kemençesiyle buluşan bu türkü Dağlar Dağlar'ı yine Barış Manço seslendirdi. Bu türkü ile 5 ayda 700 bin adet satışa ulaşan bu plak, ‘Altın Plak Ödülü’nü de kazandırdı.

1971 yılında Moğollar ile çalışan şarkıcı, yine aynı dönemde Kurtalan Ekspres’i kurdu. ‘Hey Koca Topçu’ isimli şarkısıyla ilk klibini 1973’te çeken sevilen şarkıcı, 1975’te ilk albümü olan ‘2023’ü çıkardı.

1980’de Altın Orfe’de ‘Nick The Chopper’ ve ‘Ben Bir Şarkıyım’ isimli Bulgar şarkısı ile altın madalyalar kazanan Türk müziği sanatçısı, 1983’te Eurovision Şarkı Yarışması’na “Kazma” adlı şarkısıyla katıldı ancak ön elemeyi geçemedi. Elenmesinin ardından Barış Manço, "Aslında benim jürim elli milyondur. Esas kararı onlar verecektir. Döneceğim ve parçayı plak yapacağım. O zaman her şey ortaya çıkacak" ifadelerini kullandı.

1988’de TRT 1’de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlenceye yönelik  ‘7’den 77’ye’ isimli programın sunuculuğunu yapan sanatçı, yaklaşık 10 yıl içinde 370. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuk tarihinde ulaşılması zor bir rekora ulaştı.

Manço, bir diğer programı olan ‘Ekvatordan Kutuplar’da ekibi ile birlikte 5 kıtada 100’den fazla değişik yöreye giderek yaklaşık 600.000 kilometre yol kat etti.

Ayrıca, 90’lar kuşağının unutulmaz ismi, müzik ve televizyon hayatında onlarca ödüle layık görüldü.

BARIŞ MANÇO'DAN FRANSIZLAR'A TOKAT GİBİ TÜRK PARASI CEVABI

Barış Manço, Fransa'da bir televizyon programına konuk oldu. Canlı yayın aracılığı ile yayınlanan programa katılan Manço, Türkler'e karşı ön yargılı olan spikere adeta hayatının dersini verdi. Ünlü sanatçı, Türkler'e barbar iması yapan spikerle yaşadığı anısını şöyle anlattı:

Ben şak diye paraları koydum ortaya. Bak bunlar bizim paralarımız. İşte, Mehmet Akif, şair. Öbürü üniversite kapısı. Fatih, komutan. Bu da Mevlana ve Mimar Sinan. Onlar; mimar, düşünür, şair ve üniversite kapısı. Hadi öbürü de bizim için çağ açan bir sultan. Peki sizin paranızda ne var dedim? "Komutanlar var, krallar var" dedi. Bunun ardından kaydı kestirmeye çalıştılar, kesmeyin dedim. Bakın dedim. Bizim her gün kullandığımız paramızın üstünde şairler, mimarlar, düşünürler var. Sizinkinde de komutan var ama!

Barış Manço'nun, Türkler'i aşağılayan Fransız spikere karşı, Fransa ile yaptığı bu mukayese, bir sanatçının, ülkesini ne derece doğru temsil edebileceğinin bir örneği olarak kabul edilmektedir. 

Ayrıca Barış Manço'nun o programda seslendirdiği Anahtar şarkısındaki sözler de adeta cevap niteliğindeydi:

Baktım bir cilt şair Mehmet Akif
İki büyük kitap Fatih Sultan Mehmet
Üç kalın cilt Mevlana bir de Mimar Sinan

"İNGİLTERE DOSTUMUZ DEĞİL" YANITI

Barış Manço 1991'de bir İngiliz muhabire verdiği röportajda, "Biz ülkeleri Türkler'in dostu olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayırırız. Çünkü biz kendimizi dünyanın merkezinde görüyoruz" dedi. Bunun üzerine İngiliz muhabir Barış Manço'ya şu "Peki İngiltere?" sorusunu yöneltti. Barış Manço ise tarihe geçen şu yanıtı verdi: Dostumuz değil Hayır. Yani eğer uzak geçmişe gidersek, hayır!

Manço aynı röportajda ülkemiz hakkında ise şu ifadeleri kullandı:

Doğulu muyuz, batılı mı? Bazıları bizim doğuda olduğumuzu öne sürüyor. Ama Dünya Kupası ya da Eurovision şarkı yarışması söz konusu olduğunda ise Batı'da yani Avrupa'da değerlendiriliyoruz. Ancak benim senin ülkene gelmem için vize almam gerekiyor. Bence Türkiye bazı ülkeler için hala sözde bir Avrupa ülkesi. Doğulular için biz batıdayız, batılılar içinse doğudayız. Boğaz'daki köprü gibiyiz. 

Barış Manço'nun vasiyeti yıllar sonra ortaya çıktı! Vasiyetindeki 2023 detayı oldukça şaşırttı

ÜZERİNDE 'BİSMİLLAH' YAZAN AĞACI MEDYAYA TAŞIDI

Barış Manço, 8 Ekim 1988 ile 6 Aralık 1998 arasında sunuculuğunu üstlendiği 7'den 77'ye adlı programı aracılığıyla, üzerinde 'Bismillahirrahmanirrahim' yazısı bulunan ağacı televizyon ekranlarına taşıdı. O dönemde, bir tür kavak ağacının üzerinde beliren 'Bismillahirrahmanirrahim' yazısının incelenmesini sağlayan isim Barış Manço'nun ta kendisiydi. 

Yapılan araştırmalar bilimsel sonucunda, ağacın üzerindeki 'Bismillahirrahmanirrahim' yazısının kendiliğinden meydana geldiği ve insan müdahalesinin olmadığı ortaya konuldu. Çoğu insan, Barış Manço'nun konuya ilişkin din adamlarının da bilgisine de başvurarak bu gerçeği ortaya çıkarmasını ateistlere verilen cevap olarak kabul etti. 

BARIŞ MANÇO ŞARKILARI

Usta sanatçı, popüler eski bir müzikleri yeniden yorumladı. İşte o şarkılar:

• Çıt Çıt Çedene - Çıt Çıt Çedene

• Kızılcıklar oldu mu? - Bien Fait Pour Toi, Kızılcıklar oldu mu?

• Elazığ dik halayı - İşte hendek işte deve

• Evlerinin önü Mersin - Kazma

• Cano Cano Cano - Dağlar dağlar

• Bebeğin beşiği çamdan - Bebek

• Gesi bağları - Gesi bağları

• “Ziya’nın Ağıdı”, “Ziya Türküsü”, “Çamlığın Başında Tüter Bir Tütün”, “Ziya’nın Atı”, “Ham Meyveyi Kopardılar Dalından” - Ham Meyveyi Kopardılar Dalından

• Dere Boyu Kavaklar - Dere Boyu Kavaklar (Disko)

• Yemen türküsü - Burası Muştur

• Τροΰρω - Ali Yazar Veli Bozar

• Karlı dağlar ardında- Bal böceği

• Çay Elinden Öteye - Çay Elinden Öteye (Rezil Dede)

• Oynayın kız oynayın (Derule)- Derule

• Lambaya Püf De (Anadolu Kaşık Oyun Havası )- Lambaya Püf De 

• Kağızmana Ismarladım - Kağızman

EVLİLİĞİ

Konser turnelerine olduğu esnada, Belçika’da çok iyi Türkçe konuşan Belçikalı Marie Claude ile tanıştı. İstanbul'da nişanlanan çift, Belçika'nın Liege şehrinde evlendi. Kısa süren bu evlilik 22 Haziran 1970'te son buldu.

1975’te tanıştığı Lale Manço ile evlilik yoluna giren Barış Manço 1978’de nikah masasına oturdu. Mayıs 1981'de ilk çocukları Doğukan Hazar Manço, Temmuz 1984'te de ikinci çocukları Batıkan Zorbey Manço dünyaya geldi.

VEFATI

31 Ocak 1999 gecesi İstanbul'da, evinde kalp krizi geçirdi. Acilen kaldırıldığı Siyami Ersek Göğüs-Kalp-Damar Cerrahisi Hastanesi'nde aynı gece hayatını kaybetti.

Devlet sanatçısı unvanından dolayı cenazesi için Atatürk Kültür Merkezi'ne devlet töreni düzenlendi. TRT, Kanal D ve Kanal 6’da canlı olarak yayınlanan törene sanat camiasından çok sayıda insan katıldı.

3 Şubat 1999 günü Levent Camisi'nde kılınan cenaze namazının ardından Kanlıca'daki Mihrimah Sultan Mezarlığı'nda toprağa verildi.