Oruç Reis kimdir? Tarihte Oruç Reis nasıl şehit edildi? Barbaros Oruç Reis nasıl öldü?

Oruç Reis 1474'te Midilli Adası'na bağlı Bonova Köyü'nde dünyaya geldi. Midilli fethine katılan ve Bonova Köyü kendisine tımar olarak verilen Vardari Yâkub Ağa'nın ikinci oğludur. Hızır (Barbaros Hayrettin Paşa), İshak ve İlyas ile kardeştir. Aslen Vardar Yenicesi’ndendir.

Ailesi tarafından iyi bir eğitim sürecinden geçti. Tüm kardeşler dönemin lisanlarını öğrendi. İtalyanca, İspanyolca, Fransızca ve Rumca konuşabiliyordu. 

Küçük yaşlarından itibaren reisliğe özenen Oruç reis, genç yaştayken deniz ticaretini öğrendi ve başarısı ile kısa sürede gemi sahibi oldu. Suriye, Mısır, İskenderiye ve Trablusşam’a mal alışverişinde bulunuyordu ve oradan aldıklarını Anadolu’ya getiriyordu.

İLYAS REİS ŞEHİT, ORUÇ REİS ESİR OLDU

Oruç Reis kardeşi İlyas Reis ile birlikte çıktığı bir seferinde Midilli’den Trablusşam’a gidiyordu. Yolculuk esnasında Rodos Şövalyeleri'nin büyük savaş gemileri ile karşılaştı ve onlarla çarpıştı. Girilen mücadelede İlyas Reis hayatını kaybetti, Oruç Reis ise esir düştü.

Hızır Reis'in fidye karşılığında kurtarma teşebbüsleri başarısız oldu. Yıllarca zindanda kaldı ve ağır şartlarda hayat tutunmaya çalıştı. Bir süre sonra kürek çekmek üzere gemiye gönderilen Oruç Reis, Teke-ili / Antalya Sancak Beyi Şehzade Korkut’un her yıl fidye ödeyerek Rodos şövalyelerinden kurtardığı 100 esirin bulunduğu gemideydi. Gemi Antalya yakınlarına doğru yanaşırken bir fırsatını buldu ve kaçtı. 

Bazı kaynaklara göre, Oruç Reis yaklaşık 3 sene esir olarak kaldı. Çokça bilinen "Yaşama hakkın mücadele gücün kadardır" sözünü bu zaman çerçevesinde söylemiştir. 

Kurtuluşunun ardından Memlük Devleti hizmetinde amiral olarak görev yaptı. 

MEMLÜK DEVLETİ'NDE KOMUTAN OLDU

Esirlikten kurtulduktan sonra, Antalya’da Ali kaptanın gemisinde ikinci reis oldu. Görev yaptığı esnada ticaret maksadı ile İskenderiye’ye gitti.  Sultan Kansu Gavri, kısa süre içinde becerisi ve ünü öğrenilen Oruç Reis'i, Memlük Devleti'nin hizmetine aldı. 

Memlük Devleti'nde kısa süre görev yaptıktan sonra Şehzade Korkut’un emri ile 16 büyük savaş gemisinin komutanı oldu. Bu 16 gemi, Hindistan’a gönderilecek kırk kalyonluk bir donanmanın inşası için İskenderun’da hazırlatılan keresteyi almak üzere yola çıktı. Rodos kıyılarında gemileri ile sürekli baskın yapan Oruç Reis çok sayıda başarıya imza attı. Ancak ani bir baskın ile Rodos donanmasının hücumuna uğradı. Baskında, gemilerini kaybetti ancak askerleri ile birlikte kurtulmayı başardı.

Kurtulduktan sonra Antalya'ya giden Oruç Reis Şehzâde Korkut'un da desteğini alarak iki gemi yaptırdı. Bu gemiler ile Akdeniz'e doğru yola çıktı. Sefer sırasında, iki Venedik gemisini içindeki 24.000 altın, mal ve erzak ile birlikte ele geçirdi. Ardından Eğriboz civarında 3 Venedik gemisi ile savaştı ve 285 esir ve çok sayıda ganimet aldı. Bu esnada aldığı ganimet, esir ve ticaret ürünleri aldı ve memleketi olan Midilli'ye gitti. Burada yardıma ihtiyacı olanlara ve yetimlere kazançları dağıttı.

CERBE ADASI'NI FETHETTİ

1513'te Cerbe Adası'nı fethetti. Bu adayı kendisine üs edindi ve Akdeniz’deki çok sayıda gemiyi ve Papa'ya ait büyük savaş gemilerini ele geçirdi. Böylelikle ününü tüm Avrupa'ya duyurdu. 

Oruç Reis bir ilke imza attı. o zamana kadar çektiri türündeki geminin kendisinden daha büyük olan baştardayı adı verilen gemiyi ele geçirmesi daha önce görülmemiş bir olaydı. 

BARBAROS, KIZIL SAKAL VE BABA ORUÇ LAKAPLARI VERİLDİ 

Başarıları ile tüm dünyaya nam salan Oruç Reis'e İtalyanlar, kızıl sakalından ötürü 'Barbaros' lakabını verdi. (Barbaros kızıl anlamına gelmektedir). Kardeşi Hızır Reis'e de, abisi Oruç Reis'ten ötürü Barbaros Barbaros Hayrettin Paşa) denilmiştir. 

Ayrıca halk arasında 'Baba Oruç' ve 'Kızıl Sakal' lakapları ile de tanınıyordu. 

CEZAYİR'İ FETHETTİ 

Cezayir halkı kendilerine baskı yapan İspanyollar’a karşı Oruç Reis ve kardeşi Hızır Reis'ten yardım istedi. İki kardeş, Kuzey Afrika’daki Hristiyan üstünlüğüne son vermek için  en iyi askerler ile birlikte karadan Cezayir’e doğru yürüdü.

Denizden de 20 civarında gemi ile diğer yardımcı kuvvetler ve mühimmat gönderildi.  Cezayir yakınlarındaki Tenes, İspanya donanmasına karşın, büyük zorluklarla fethedildi.

KOLU KESİLDİ!

Oruç Reis, Becâye kuşatması esnasında sol kolundan ağır yaralandı. Tedavi edilemez durumda olan kolu dirseğinden kesildi.

Ancak o, hiç pes etmedi ve umutsuzluğa kapılmadı. Tek koluyla mücadele etmeye devam etti. Kısa süre içinde yeniden denizlere geri döndü.  

ORUÇ REİS'İN TARİHTEKİ YERİ 

Oruç Reis, Cezayir’de Türk hâkimiyetinin temellerini atan kişidir.

Ayrıca, Hristiyan istilasında olan Kuzey Afrika’yı koyarak İslâm’ın bölgede yaymıştır.  

Başarılarından dolayı, Türk Deniz Kuvvetlerinde Oruç Reis onuruna bazı deniz araçlarına ismi verilmiştir.

ORUÇ REİS NASIL ÖLDÜ? 

Oruç Reis, İspanya hakimiyetinde bulunan Cezayir’in doğusundaki Tlemsan’ı da ele geçirdi. İspanyollardan da destek alan Oruç Reis, Tilimsan emirine karşı, elde ettiği yerleri saldırıya karşı korudu. 7 ay boyunca savunmasında başarılı oldu. Ancak zaman için yerli halk tarafından ihanete uğradı. Bunun üzerine yola koyulan Oruç Reis'in istikameti Cezayir'di. Düşman kuşatmasından kurtulmaya çalışan Reis, Tilimsân’a 100 km. mesafede çok sayıda askeri ile ırmağı geçti ancak 20 askeri düşman tarafında kaldı.

O 20 askeri uğruna, canını hiçe sayarak yeniden düşmanlara doğru yöneldi. Nehri geçmeye çalışırken askerlerin çoğu şehit düştü. Son asker de hayatını kaybettikten sonra Oruç Reis de, aldığı mızrak yarası ile hayata gözlerini kapattı. Öldüğünde 48 yaşındaydı. 

KAFASINI KESTİLER 

İspanya Kralı'na yıllar içerisinde çok defa Oruç Reis'in öldüğüne dair haberler gitmişti. Ancak hepsi asılsız çıkmıştı.

İspanya Kralı'na öldüğünü ispat etme amacı ile şehit ettikleri Oruç Reis'in kafasını kestiler. Kafasını bal dolu bir torbaya koyup İspanya Kralı'na hediye ettiler. 

ORUÇ REİS'İN MEZARI NEREDE?

Oruç Reis'in başı kesilmiş olanı bedeni Cezayir'e götürüldü. Cezayir evliyalarından biri olan Sidi Abdurrahman'ın Kasbah'da bulunan Sidi Abdurrahman Camii yanındaki türbesine gömüldü.

Cezayir Kasbah'da bulunan bu türbe, Arapça öğrenen çocuklar için mahalle okulu olarak kullanılmaktadır.

ORUÇ REİS EŞİ KİM?

Oruç Reis'in eşi ve çocuğuna ilişkin detaylı bilgi bulunmamaktadır. 

ORUÇ REİS HANGİ PADİŞAH ZAMANINDA YAŞADI

 Baba Oruç, Yavuz Sultan Selim döneminde yaşadı.