"İpek kozası"nda hasat zamanı

BÜŞRA NUR ÖZCAN - Bursa'da yetiştiricilik yapan ailelerin, evlerinin bir odasında, kiler ya da ahırda dut yapraklarıyla besledikleri ipek böcekleri, koza örmeyi tamamladı.

Damızlık ipek böcekçiliğinin yoğun olarak yapıldığı Büyükorhan ilçesine bağlı Düğüncüler Mahallesi'nde, ipek böceği yetiştiriciliği yapan ailelerin 7'den 70'e tüm üyeleri, plastik askılarda dönüşümünü tamamlayan kozaları topluyor.

Mayıs ayının ortalarında Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik) tarafından üreticilere teslim edilen tohumlar, beslenip gelişimlerini tamamlamalarının ardından kozaya dönüşüyor. Kozalar, haziran ayı sonlarında Kozabirlik tarafından üreticiden satın alınıyor.

- "Çin ve Japon olmak üzere iki ırk üretiliyor"

Kozabirlik Genel Müdürü Aysel Akbaba, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mayıs ayında üreticilere dağıtılan ipek böceği yumurtalarının beslemeye alındığını söyledi.

Isı ve nem değerlerinin sağlandığı odalarda yapılan besleme sonucunda üreticilerin artık ürün almaya hazır olduğunu anlatan Akbaba, "Toplam 40 günlük sürecin bir ayı besleme, 10 günü askı süreci oluyor. Üretici askılarını dikti ve bu dönemin 9. gününde ipek böceği kozaları, askıdan sökülme aşamasına geliyor. Biz Kozabirlik olarak, bunları üreticilerimizden satın alıyoruz. Ondan sonra bizim işlemlerimiz başlıyor." diye konuştu.

Düğüncüler'in, damızlık üretimin en fazla yapıldığı mahalle olduğunu dile getiren Akbaba, şunları kaydetti:

"Mahallede bu işi yapan 12 aile var. Burada Çin ve Japon olmak üzere iki ırk üretiyoruz. Besleme yapan üreticiler askı süreci bittiğinde önce kozayı askıdan ayırır. Daha sonra içindekinin canlı olup olmadığını anlamak için sallayarak sesine bakar. Kozalar, satın alınmasının ardından kent merkezindeki tohum üretim tesisine gider. Bu kozaların hepsi tek tek kesilerek krizalitleri ayrılır. Erkek ve dişi ayrımından sonra kerevetlerde talaşa yatırılarak kelebeklenmeyi bekleriz. Kelebeklenmeden sonra çiftleşme sağlanarak bir sonraki yıl yumurta üretiminde kullanılacak tohumlar elde edilir."

- "İyi bir hasat elde edildi"

Akbaba, Bursa'da 55 ailenin damızlık ürettiğini belirterek, "Yılda 102 paket üretim yapılıyor. Üreticiler, fiyattan çok memnun. Bu yıl üretici aile sayısında güzel bir artış var. İnşallah üretimin sonuna kadar verim artışı da sağlanır." değerlendirmesinde bulundu.

Kozabirlik Yönetim Kurulu Üyesi Durmuş Yılmaz da 38 yıldır ipek böcekçiliği yaptığını, küçük mahallelerde üretim yapmaya çalışan her aileye teknik bilgi konusunda destek verdiklerini aktardı.

Damızlık koza üretiminde Bursa'nın öncü il olduğunu kaydeden Yılmaz, "Bu sene havalar çok yağışlı geçti. Üreticiler için biraz zor oldu ama netice olarak iyi bir hasat elde edildi. Bizim için kozanın lekeli olması önemli değil. Önemli olan içindeki krizalitin sağlam olması." dedi.