Kiraz fiyatlarındaki düşüş üreticiyi üzdü

ŞABAN KILIÇCI / MUHSİN ARSLAN - Türkiye'nin önemli kiraz üretim merkezlerinden Bursa ve Bilecik'te fiyatların düşmesi, üreticilerin beklentilerinin karşılanamamasına hatta bazı yerlerde meyvenin dalında bırakılmasına neden oldu.

Marmara Bölgesi'nde kalite ve kalibre bakımından en iyi kirazların yetiştirildiği merkezlerden Bilecik'in Gölpazarı ve Bursa'nın Kestel ilçelerinde ürünün kilogram fiyatları ramazan ayının ilk günlerine göre 5-6 liradan 2-4 liraya kadar geriledi.

Kestel ilçesi Babasultan Mahallesi'nde kiraz rekoltesi, son 4 yılın en üst seviyesinde gerçekleşmesine rağmen hasat zamanı işçi maliyeti nedeniyle bazı çiftçiler ürünü dalında bıraktı. Bu bölgede son 4 yıldır aşırı yağış ve soğuk havaların yol açtığı çatlamalar yüzünden umduğunu bulamayan üreticilerden bir bölümü kirazlarını toplamadı.

Gölpazarı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Denizli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hava sıcaklıklarının dengesiz gitmesi nedeniyle kirazın yalancı bahara yakalandığını ve döllenemediğini, döllenen ürünlerde de verimin yüksek kalibrede olduğunu söyledi.

İlçeye her sene ihracatçıların geldiğini belirten Denizli, "Bu sezon ihracata kısa süreli kiraz verdik. Daha sonra iç piyasaya satmaya başladık." dedi.

Denizli, ihracatlık satışların kısa sürmesinin meyve üreticisini olumsuz etkilediğini vurgulayarak, şöyle konuştu:

"İhracat demek, para demek. Bu da çiftçinin çalışması demek. Yağış ve ısı dengesinin farklılık göstermesinden dolayı kirazlarımız biraz döllenemedi. Döllenen kirazlarımızda verim ve kalibre yüksek ancak ihracat olmadığından fiyat düşüklüğü yaşıyoruz. Bir ara ihracata kiraz verdik, fiyat bir anda değişti. İç piyasaya vermeye başlayınca alıcılar anlaşmalı bir araya geliyorlar ve kirazı belirledikleri fiyata alıyorlar. Şu anda kilogramı 2-4 liradan satılıyor. İhracat olsa otomatikman fiyat artacak."

Denizli, kiraz üreticisinin, yaban hayvanlarıyla mücadele etmek zorunda kalması nedeniyle de sıkıntılar yaşadığını ifade etti.

Özellikle ayıların sık sık arazilere girdiğini anlatan Denizli, "Ayılar arazimize girdiği zaman ne dal bırakıyor ne budak, hepsini kırıyor. İklim şartlarının yanı sıra yaban hayvanlarıyla da mücadele ediyoruz. Çiftçimizin işi bu yüzden biraz zor." dedi.

Sıkıntılarla mücadele eden üreticilere destek sağlamak amacıyla Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansınca yüzde 90 hibe desteği sağlanan yaklaşık 148 bin liralık proje kapsamında "karton kasa" ürettiklerini söyleyen Denizli, ürünü dalından sofraya en iyi şekilde ulaştırmak için çalıştıklarını sözlerine ekledi.

Kiraz üreticisi Mehmet İnan da olumsuz hava koşulları nedeniyle fiyatların düştüğünü ifade ederek, "İşçi maliyetleri de yüksek. İhracat da olmayınca fiyatlar düştü. Girdilerimiz yüksek, çıktılarımız düşük. 60 liraya işçi çalıştırıyoruz ve bizler için ağır geliyor." değerlendirmesinde bulundu.

- "Kesinlikle 6 liradan aşağı düşmemesi gerekiyor"

İnegöl Ziraat Odası Başkanı Sezai Çelik, erkenci kirazların satışına 5 liradan başladıklarını ve bu üründe sezonun 3 liradan kapandığını dile getirdi.

Napolyon kirazı fiyatlarının da 6 liradan 3-4 liraya kadar düştüğüne değinen Çelik, "Bu, kirazda iyi bir fiyat değil. Sebebi, en iyi toplayıcı günde 80 kilogram kiraz toplayabiliyor. Bir kiraz yevmiyecisine 70 lira ödendiğini düşünürseniz, zaten oradan yola çıktığınız zaman sıkıntılı. Kirazın bugün ihracatının olması lazım. Kirazın bugün kesinlikle 6 liradan aşağı düşmemesi gerekiyor." diye konuştu.

Çelik, geçen sene durumun daha kötü olduğunu hatırlatarak, hiç değilse bu yıl rekoltenin fazla olduğunu ifade etti.

Babasultan Mahalle Muhtarı Fahri Çelik ise bu sene kiraz üreticisinin sıkıntılı bir dönem geçirdiğini aktardı.

Ramazan ayının başında kilogramı 5-6 lira olan kirazın bugünlerde 3-4 liradan satıldığına dikkati çeken Çelik, şunları kaydetti:

"Kirazlarımızda kalite çok güzel, yüksek verim var. 3 lira, 4 lira azımsanacak bir rakam değil ama işçilik maliyeti kilogram başına 2 lirayı geçiyor. Yani uygun işçi bulunmuyor. Gelen işçilerin kimi toplamasını beceriyor, kimi beceremiyor. Kirazları sapsız topluyorlar. Kiraz, sapından ayrıldığı zaman dayanma gücü azalıyor. Bu sefer piyasası da düşüyor. Kalifiye eleman da bulamıyoruz."

Çelik, iklim koşulları nedeniyle 4 senedir ürünün kalitesinin düştüğünü ve bu süreçte ihracat yapamadıklarını belirtti.

Kirazı bu yıl yağmur ve soğuğun etkilemediğini ancak üreticinin toplama maliyetini yüksek bulduğunu anlatan Çelik, "Üreticilerimiz toplama maliyeti yüksek olduğu için fiyatlardan şikayetçi." diye konuştu.