Güneş lekeleri nasıl geçer?

Bronz görünmeyi seviyoruz ama bronzluğun aslında bir cilt hasarı olduğunu biliyor muyuz?
Peki ya çabuk bronzlaşmak uğruna sürülen havuç ve kakao yağlarının lekelere davetiye çıkardığını?  Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Coşkun Acay, güneş lekelerini ve lekeli ciltlerin güneşten nasıl korunması gerektiğini anlattı.
 
Güneş lekeleri nasıl oluşuyor?
Tıbbi terminolojide “solar lentigo” olarak adlandırılan güneş lekelerinin oluşumunda en büyük etken, adından da anlaşılacağı üzere güneş ışınları. Güneş lekelerine, güneş hasarı oluşabilecek, beyaz tenli, zor bronzlaşan, kolay kızaran cilt tiplerinde daha sık rastlanıyor. Lekeler, güneşte aşırı kalan kişilerde ani yanmalar, soyulmalar ve kızarmaların tekrarı durumunda yıllar içinde ortaya çıkıyor. Genetik eğilimler de güneş lekelerinin oluşumunda etken.

Peki ya çiller nasıl oluşuyor?
Yaz mevsiminde ortaya çıkan çillenmeler güneş lekelerinin aksine kalıtsal bir özellik. Çoğunlukla açık tenli bireylerde görülen çiller, güneş lekelerinden farklı olarak güneş ışınlarıyla koyulaşıyor ve belirginleşiyor. Çözüm ise çok basit: Güneşten korunmak. Güneşe çıkmayarak ya da yüksek faktörlü güneş koruyucular kullanarak çillerin belirginleşmesinin önüne geçilebilir.
 
Güneş lekelerinin vücuda zararı var mıdır?
Güneş lekelerinin kötü huylu lekelere dönüşüm riski çok az. Ancak güneş hasarını göstermesi açısından önemli. Güneş hasarlı deride erken yaşlanma ve bazı deri kanseri riskleri artma eğilimi gösterdiğinden, güneşten korunma önem kazanıyor.

Yazın oluşan güneş lekelerini önlemek mümkün mü?
Vücudumuzda oluşacak yeni güneş lekelerinin önüne geçmek mümkün. Kademeli olarak güneşte kalmak, hiçbir zaman soyulacak ve aşırı derecede kızaracak şekilde yanmamak önemli. Zira bronzluk aslında bir deri hasarı. Bu nedenle deri fototipine göre açık tenli bireyler 30 ve üstü, koyu tenli bireyler 15 ve üstü koruma faktörlü koruyucu ürünleri güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce uygulamalı. Ayrıca olabildiğince 11.00-15.00 saatleri arasında güneşte kalınmamalı.
 
Güneş lekeleri nasıl tedavi edilir? Güneş lekeleri geçer mi?
Eğer güneş lekesi kişi için kozmetik problem oluşturuyorsa tedavi planlanabilir. Tedavi aşamasında, tıbbi ve kozmetik renk açıcı preparatlar, yüzeysel peeling, lazer tedavileri, IPL ve soğuk uygulaması, dondurma tedavisi gibi çeşitli seçenekler önerilebilir. Tedavi uygulansa dahi yeni güneş lekeleri ortaya çıkabilir. Bu nedenle esas olan doğru yöntemlerle güneşten korunmaktır.
 
Deride açık ve koyu renkli lekelerle seyreden hastalıklar, güneşten nasıl etkilenir?
Deride lekeyle seyreden hastalıklar güneşten etkilenirler ve güneş mevsiminde koyulaşırlar. Vitiligo gibi beyaz lekelerle seyreden hastalıklardaysa, deri güneşe karşı savunmasız olduğundan kızarır. Güneşten korunma, hastalığın belirginleşmesini engellemek ve tedavinin başarısını artırmak açısından zorunlu.
 
Tatilden sonra nasıl bir cilt bakımı uygulamak gerekir?
Düzenli cilt temizliği yapın. Özellikle gece yatmadan önce doktorunuzun önerdiği, uygun bir ürünle cildinizi derinlemesine temizleyin. Geceleri cilt hücreleri yenilendiği için gözeneklerin mutlaka temizlenmiş olması gerekir. Yeni hücreler yukarı doğru hareket ederken nemini kaybeden cilt de pul pul dökülmeye başlar. Cildi ölü hücrelerden arındırmak amacıyla yapılacak peeling işlemiyle alttan sağlıklı derinin çıkması sağlanabilir. Düzenli olarak nem maskesi uygulayın. Güneş altında kalmak cildin su kaybetmesine ve kurumasına neden olur. Ciltteki kuruluk nedeniyle deriniz pul pul dökülebilir. Bu nedenle cilt yapınıza uygun bir kremle cildinizi her banyodan sonra nemlendirin.
 
Cilt bakımında günlük ve haftalık olarak neler yapılmalı?
Günlük bakımda cilt, her gün uygun bir temizleme kremi veya jeliyle temizlenmeli, arkasından da bir tonik ve en önemlisi mutlaka nemlendirici uygulanmalı. Haftalık bakımda ise yaz mevsiminde banyo sonrası 15-20 dakika ciltte kalacak şekilde nem maskeleri veya kırışıklık önleyici antioksidan maskeler uygulanmalı. Eğer ciltte aşırı bir hassasiyet ve kızarıklık yoksa maske öncesinde cildin ölü hücre tabakasını gidermek için uygun peeling’ler uygulanabilir. Bu işlemler güneş hassasiyeti yapabileceği için akşamları uygulanmalı ve gündüz mutlaka güneş koruyucular kullanılmalı.