Aşırı terleme meslek seçimini bile etkiliyor

Terleme sorununun kalıcı çözümü cerrahi operasyon. Aşırı terleme ameliyatı olan ETS tekniğiyle hastanın terleyen bölgesine klips koyarak sorunu oluşturan sinir zincirini kırıyoruz. Hastalarımız uyandıklarında artık terlemedikleri bir hayata başlamış oluyorlar.

Medical Park Bahçelievler Hastanesi Göğüs Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Gökhan Hacıibrahimoğlu, meslek seçiminden duygusal ilişkiye kadar hayatın her alanında sorunlara neden olabilen aşırı terlemeyle ilgili soruları yanıtladı:

Aşırı terleme nedir?

Terleme, vücudun normal sıcaklığını ayarlamak için uyguladığı bir mekanizma. Vücut bunu termoregülasyon dediğimiz ‘ısı düzenleyici’si olarak kullanıyor. Hava çok sıcak olduğu zaman ısıyı dengelemek için ter bezlerinden ter uyarısı yapıyor ve ter boşalması oluyor. Ama bizim özellikle rahatsızlık olarak yorumladığımız hastalarda bu terleme, termoregülasyon yani ısı düzenleyici faktör olmaktan çıkıyor ve aşırı terlemeye dönüşüyor. Bu hastalar, mevsim fark etmeksizin kış da dahil her dönem belirli bölgelerinde aşırı terleme sorunu yaşıyorlar.

Hastalar durumlarını nasıl tarif ediyorlar?

‘Ellerim ıslak, koltukaltlarım hep terli, koyu renk ya da pastel renk tişört giyinemiyorum çünkü olduğu gibi tamamen ıslanıyor’ diyorlar. Bölgesel olarak eller, koltuk altları ve yüz terliyor. Hastaların bir kısmında ayak terlemeleri de var.

KUTUPLARDA BİLE TERLERLER

Siz hastayı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Aşırı terlemeyi genel olarak yorumladığımızda iki nedeni var; biri primer sebepler, diğeri de sekonder sebepler. Primer sebeplerde, aşırı terlemeye neden olan bir sempatik sinir sistemi var. Omurganın her iki yanından başlayıp iç organlara kadar inen bu sinir sisteminin açıklayamadığımız bir nedenle aşırı çalışması primer sebep oluyor. Bir de sekonder sebepler var ki belirli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkıyor. Örneğin; hipertiroidi (tiroit bezinin aşırı çalışması), diyabet ve bazı otoimnün hastalıklar aşırı terlemeye neden olabiliyor. Onun için bize gelen bu tür hastalarımızdan ilk isteğimiz, terlemenin altında başka bir rahatsızlık olup olmadığını öğrenmek açısından bir dahiliye kontrolüdür. Eğer böyle bir rahatsızlık yoksa o zaman tedavi uyguluyoruz.

Aşırı terlemeye neden olan faktörler var mı?

Aşırı terlemenin özel bir sebebi yok. Vücuttaki sempatik sinir sistemi hiperaktif yani aşırı çalışıyor. Bunun neden aşırı çalıştığını tıp henüz bulabilmiş değil. Dolayısıyla belli grup kişilerde ya da belli şartlarda daha fazla görülmesi diye bir durum söz konusu değil. Bu hastalarımız kışın da terliyorlar; hatta Kuzey Kutbu’na bile gitseler terlerler. Uyku dışında her daim terliyorlar.

ERKEKLER SİNEYE ÇEKİYOR

Daha çok kimlerde görülür?

Kadın ya da erkek olmaları da terlemeyi etkilemiyor. Aşırı terleme konusunda kadın ve erkek eşit oranda ama biz daha çok kadınları görüyoruz. Özellikle 20’li yaşlardaki genç kadınlar daha hassas davranıp bize daha çok başvuruyor, erkekler biraz daha çok sineye çekiyorlar. Aşırı terlemenin genel insan popülasyonunun yüzde 1’inde görüldüğünü söyleyebiliriz.

MESLEK SEÇİMİNİ BİLE ETKİLİYOR

Nasıl etkiliyor gündelik hayatı?

Aşırı terleme kozmetik değil ciddi bir sağlık sorunu. Hem ruhsal, hem de sosyal açıdan çok olumsuz etkileri var. Aşırı terleme sorunu olanlar, insanların arasına çok fazla çıkmıyorlar. Mesela birçok hastamız karşısındaki insana elini uzatmıyor, tokalaşmıyor. Çünkü eli terden sırılsıklam; resmen damlıyor… Hatta bir kadın hastam, ‘avuçlarım sürekli ıslak olduğu için sevgilimin elini tutamıyorum’ demişti… Bu hastalar ikili iletişime çok fazla girmiyorlar. Böyle olunca da zamanla psikolojik sorunlar başlıyor, daha asosyal, içe kapanık insanlar oluyorlar. Hatta mesleklerini bile ona göre seçiyorlar. Başka insanlarla fazla iletişime girmeyi gerektirmeyen meslekleri tercih ediyorlar; bilgisayar programcılığı, telefon operatörlüğü vb. Medikal anlamda en büyük sıkıntıları ise aşırı ıslak kalmaya bağlı olarak mantar enfeksiyonlarının gelişmesi olabiliyor.

Tedavi seçenekleri nelerdir?

Aşırı terleme şikayeti olan hastalarda özellikle dermatoloji bölümüyle birlikte çalışıyoruz. Bu tür hastalarda cerrahiyi en azından ilk seçenek olarak sunmuyoruz. Dermatolojinin çeşitli tedavi seçenekleri var; iyontoferez dediğimiz, düşük voltajlı bir elektriğin verilmesi ve son yıllarda çok popüler olan botoks bu seçenekler arasında.

KALICI ÇÖZÜM: CERRAHİ

Ne zaman cerrahi seçenek düşünülüyor?

Dermatolojide uygulanan tedavi yöntemleri kalıcı olmuyor. Zaten en büyük zaafı o; geçici çözümler üretmesi ve terlemenin tekrar başlaması… Bu seçenekler etkili oluyor, fakat kalıcı olmadığı için hastalar bir süre sonra bize başvuruyorlar. Çünkü sorunun sürekli tekrarlamasından bıkıyorlar. Hatta dermatoloji doktorlarımız da ‘artık hastalarımız bunu istemiyor size yönlendiriyoruz’ diyorlar. Yani hasta kalıcı çözüm istediğinde bizim kapımızı çalıyor.

Nasıl bir tedavi yöntemi uyguluyorsunuz?

Bizim uyguladığımız teknik, aşırı terleme ameliyatı olarak ifade edilen, klipsli ETS (Endoskopik Torakal Sempaktektomi) tedavisi. Bu bir kapalı ameliyat. Her iki koltuk altından sırayla (önce sağ, sonra sol taraf) beş milimetrelik küçük iki tane kesi yapılarak kamerayla girerek terlemeye neden olan sempatik zincir bulunuyor ve etkilenen bölge neresiyse (el, koltukaltı, yüz) o sinir zinciri boyunca klips koyuyoruz. Klipsi koyduktan sonra işlem bitiyor. Hastalarımız uyandıklarında şaşırıyorlar; çünkü artık terlemenin kesilmiş olduğunu görüyorlar.

Ne kadar sürede iyileşiyorlar?

Hastalar sabah operasyon yapılıyor, akşam evlerine dönüyorlar. Ancak dış ortama o kadar çabuk çıkmasınlar diye bir-iki gün evde geçiriyorlar. İki gün sonra da normal hayatlarına dönüyorlar. Cerrahi anlamda negatif bir etki oluşturmayacak herkese uygulanabiliyor. Başarı oranları yüzde 98-99 civarında.

Yan etkisi var mı?

Komplikasyon oranı yok denecek kadar az. Çok nadir de görülse de, ‘kompansatuar terleme’ dediğimiz vücudun başka bir bölgesinde o terleme ortaya çıkabiliyor. Mesela bel bölgesinde lokal aşırı terleme olabiliyor. Ama bunlar da çözümlenebilen sorunlar.