Okula giderken, kahvaltıyı unutmayın

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Topbaş, okul çağının, çocuğun fiziksel, biyokimyasal, ruhsal ve sosyal yönden önemli değişiklik gösterdiği bir dönem olduğunu ifade ederek, ''Gencin vücudundaki değişimler, onu bazı bunalımlara sürükleyebilir. Bu sırada genç, bazı kötü beslenme alışkanlıkları da edinebilir'' dedi.

Okul çağında büyümenin hızlı olacağını vurgulayan Topbaş, şöyle devam etti:

''Büyümeye paralel olarak, besin gereksinimi de artar. Çocuklar ve gençler besin gereksinimlerinin bir kısmını, kolalı içecekler, kurabiye, pasta, ekmek-köfte, hamburger, patates kızartması gibi besin ve içeceklerle gidermeye meyillidirler. Hatta öğrenciler, okul ve okul dışında kolay elde edilebilmesi, fiyatı, görünümü, lezzeti gibi nedenlerle hızlı yemek sistemine (fast-food) yönelebiliyor. Bu durum çocukların ve gençlerin yeterli ve dengeli beslenmeleri önündeki en büyük engeldir.''

Topbaş, beslenemeyen çocukta büyüme ve gelişme sorunları, enfeksiyon hastalıklarına yatkınlık ile hastalığın uzun ve şiddetli olması, okula devamsızlık, başarı durumunda düşüklükler görülebileceğini kaydetti.

Öğrencilerde en sık görülen beslenme sorununun kahvaltı yapmamak olduğunu söyleyen Topbaş, ''Öğrencilerin sağlıklı beslenebilmesi için kahvaltı başta olmak üzere yemekler tüm ailenin katılımıyla yenilmelidir. Unutulmamalıdır ki anne ve babalar çocukları için en önemli rol modellerdir. Ailenin birlikte yediği yemeklerde anne ve babaların her türlü besini tüketmesi, yemek seçmemesi önemlidir. Evde meyve, sebze, süt ve ürünlerinin tüketimine özen gösterilmelidir. Çocuğa evde hazırlanmış besinler verilmelidir'' diye konuştu.

Kantinlerdeki temizliğin de önemine işaret eden Topbaş, ''Okul kantinlerinde satılan besinlerin hem besin değerleri hem de hijyenik açıdan denetlenmeli. Yiyeceklerin temizlik ve sağlık kurallarına uygun hazırlanması ve servisi büyük önem taşır. Fast food alışkanlık haline getirilmemeli, belki çocuğa başarıların karşılığında bir ödül olarak düşünülmelidir'' dedi.

Topbaş, çocuğun beslenmesinin yanı sıra sağlıklı olması için futbolun yanı sıra yüzme, yürüyüş, basketbol, voleybol, tenis, masa tenisi gibi aktivitelere yönlendirilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

''İyi beslenen çocuk okulda başarılı oluyor''

Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Prof. Dr. Türkan Kutluay Merdol ise Türkiye'de okul çağı çocuklarında görülen beslenme bozukluklarının en önemlilerinden birinin demir yetmezliğine bağlı kansızlık olduğunu anlattı, kansızlık, yorgunluk ve dikkat yetersizliğinin çocukların okul başarılarını olumsuz etkilediğini ifade etti.

Okul çağı çocuklarının günde en az iki su bardağı süt ya da yoğurt tüketmesi gerektiğine işaret eden Merdol, ''Bunlar sağlıklı kemik gelişimi için elzem olan kalsiyum yönünden en zengin besinlerdir. Öğrencilerin beslenmesinde en önemli yeri kahvaltı alır. Kahvaltıda alınan protein miktarı ile çocukların okullarındaki başarı durumları arasında yakın ilişki olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Kahvaltı yapmadan okula giden çocukların başarısı düşer'' ifadelerini kullandı.

Anne ve öğretmenlere düşen görevler

Kahvaltı yapılmadığında beyinde yeterince enerji olmaması yüzünden yorgunluk, baş ağrısı, dikkat azlığı gibi sıkıntılar yaşandığını söyleyen Merdol, ''Öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin bu konuda bilinçlendirilmesi gerekir. Türkiye'de okul çağı çocuklarda beslenme alışkanlıkları incelendiğinde kahvaltı öğününün atlandığı ve gün içinde daha çok enerji değeri yüksek fakat besin ögesi içeriği çok düşük besinler tüketildiği görülmektedir. Çalışmalar, çocukların yüzde 65'inin okula kahvaltı yapmadan gittiğini göstermektedir'' şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Türkan Kutluay Merdol, 6-12 yaşlarındaki çocukların günlük 2 bin kalori alması gerektiğini vurgulayarak, ''Dengeli bir kahvaltı için alınması gerekli miktar ise 400-500 kalori eder. Anneler ve öğretmenler çocukların uygun beslenme alışkanlıkları geliştirmesine yardımcı olmalı'' ifadelerini kullandı.