Kale Mezarlığı ilçenin tarihine ışık tutacak

Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Beyazıt, Denizli'nin Kale ilçesindeki Kale Mezarlığı'nda iki yıl önce başlatılan restorasyon çalışmalarında Osmanlı döneminden kalma 3 bin mezar taşından 800'ünün restorasyonunun tamamlandığını belirtti.

Restorasyon çalışmalarına ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulunan Beyazıt, ilçenin tarihini ortaya koymak amacıyla Kale Tabea Antik Kenti'nin yanı sıra 2015 yılından bu yana da Kale Mezarlığı'nda çalışma yaptıklarını bildirdi. Antik dönemde mezarlık alanının farklı şekilde kullanıldığını düşündüklerini aktaran Beyazıt, "Tabea'da Roma dönemine kadar inen mezarlıkların bulunduğu anlaşılıyor. Orada da gerekli çalışmalar yapılarak Kale'nin 2000 yıl öncesine kadar inebileceğimizi düşünüyoruz." dedi.

Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalma 3 bin mezar taşından 800'ünün envanter numarasını, şahide düzenlemesini ve restorasyon çalışmalarını bitirdiklerini, mezarların üzerindeki yazıların transkrispsiyonlarını da tamamladıklarını aktardı.

- "Desteğe ihtiyacımız var"

Kazı ekibinde bu yıl değişik alanlarda uzmanlaşmış 10 akademisyenin görev aldığına işaret eden Beyazıt, kış döneminde de çalışmak için ciddi desteğe ihtiyaç duyulduğuna dikkati çekti.

Mezar taşlarından tarihe ışık tutacak bilgilere ulaşabileceklerini anlatan Beyazıt, şöyle konuştu:

"Üzerinde yazılı olan tarihe baktığımızda 1640'lı yıllardan bir mezar taşında Osmanlıca tarihi okuyabildik. Üzerinde herhangi bir tarih yazılmayan, Türk boylarının işaretlerine sahip damgalı mezar taşlarımız da var. Tahminen burası 13'üncü yüzyıldan beri eski Kale'de yaşan kişilerin mezar alanı olarak kullandığı yerlerden birisi. Mezar kitabelerinde kadın ve erkek ayrımının yanı sıra mesleklerini öğrenebildik ve sülale isimlerini tespit edebildik. Sülale isimlerinden hala Kale'de yaşayan, yakın şehirlerde yaşayan ailelerle de bağlantı kurduk."

- Kadın mezarları süslü

Beyazıt, kadınlara ait mezar taşlarında süslemelere yer verildiğine değinerek, "Kadınların takıları, mezar taşı başlıklarında ve şahidelerde işlenmiştir. Kitabelerde kadınlar için evli ise 'falanca kişinin zevcesi' diye yazarken, evli olmayanlar için 'falancanın kerimesi' şeklinde yazılmıştır. Erkeklere ait mezarların başlıkları farklı olup, kitabelerinde sülalelerin ismi ve meslekleri yazılı." ifadesini kullandı.

Kale Kaymakamı Murat Güneş de Tabea Antik Kenti'nin tarihi önemine işaret ederek, "Buraların turizme kazandırılmasını hedefliyoruz, çalışmalarımızı bu yönde sürdürmeye gayret gösteriyoruz." diye konuştu.

Kale Belediye Başkanı Erkan Hayla da kazılarda belediyeden işçi desteğinin yanı sıra yeme içme ve kalacak yer desteğinde bulunduklarını kaydetti.

Kaleli vatandaşlardan Osman Kesici, tarihi mezarlıkta kabri bulunan büyük dedelerinden Hacı Osman'ın çiftçilik ve kasaplık yaptığını, kendilerinin de bunu devam ettirdiklerini bildirdi.

İlçe sakinlerinden Sadık Barbaros da dedelerinin mezarlarının burada olduğunu belirterek "Dedemiz Abalı Şeyh Mustafa Efendi, 40 yaşına kadar İstanbul'da medresede okumuş. Tarihi Cevherpaşa Camisi'nin imamı olup, amcama kadar dedelerim hep o caminin imamlığını yapmış. Kabirleri hep o tarihi mezarlıkta bulunuyor, mezar taşlarında görevleri yazılı." dedi.