Yedikıta Dergisi'nden dikkat çekici Kıbrıs dosyası
Kıbrıs'ın Osmanlı Devleti tarafından fethedilmesinin (1 Ağustos 1571) üzerinden 442 yıl geçti. Yedikıta Tarih ve Kültür Dergisi Ağustos sayısında Kıbrıs Adası'nın fethinin önemi ve bırakılan tarihi miras ile ilgili çok önemli bir dosya yayınladı.
Prof. Dr. İdris Bostan ve Prof. Dr. Ara Altun ile yapılan röportajlarda, Ada'nın fethi ve günümüze ulaşan tarihi mirasla ilgili ilgi çekici bilgilere yer verildi. Yazıda, Kıbrıs adasının 14 asır önce 649 yılında Halife Hz. Osman döneminde Hz. Muaviye kumandasındaki ordu ile kuşatılması ve vergiye bağlanmasından günümüze kadar yaşanan tarihi olaylara da değinildi.
"Kıbrıs Şarapları İçin Fethedilmedi!"
Kıbrıs'la ilgili araştırmalarıyla tanınan Prof. Dr. İdris Bostan, Kıbrıs'ın fetih kararı için ortaya atılan 'Ünlü şarapları için fethedildi', 'Yasef Nassi'nin dönemin padişahı Sultan İkinci Selim'i yönlendirmesi sonucu gerçekleşti' gibi iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. Bu tür iddiayı ortaya atanların Osmanlı sefer politikasını bilmediklerini ifade eden Prof. Dr. Bostan, "Hâlbuki İkinci Selim, daha şehzadeliği sırasında Osmanlı toprakları arasında kalan bu adanın önemini görmüş ve padişah olması halinde ilk işinin bu adayı fethetmek olduğunu dile getirmiştir." dedi.
Kıbrıs'ın fethedilmesi kararında bazı devlet ümerası ile uleması arasında ihtilaf ortaya çıktığını da belirten Prof. Dr. Bostan, Lala Mustafa Paşa'nın Divan'a pek çok defa arz sunarak adanın fethini savunduğunu kaydetti. Buna karşılık sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın Venedik'e yeni ahitnâme verildiğini ileri sürerek yeni çatışma alanı açılması taraftarı olmadığın dile getiren Prof. Dr. İdris Bostan, nihai kararın Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin fetvasının formüle edilerek alındığını belirterek şu bilgiyi verdi:
"Ebussuud Efendi, Kıbrıs'ın vaktiyle 'Dâr-ı İslâm' olduğunu ve zaman içinde kâfirlerin eline geçtiğini, medrese ve mescitlerinin tahrip edilerek içinde Hıristiyan âyini yapıldığını, İslam padişahının bu duruma son vermesi gerektiğini, arada var olan ahitnamenin buna mani olmayacağını Hudeybiye Antlaşması'nı misal vererek fetvasında zikretti. Halifenin bu sefere karar vermekle Hazret-i Peygamber'in sünnetine uyduğunu savunarak sefer konusunda tartışmaya son noktayı koymuş oldu."
Vakıf Eserleriyle Donatıldı
Kıbrıs'taki tarihi eserlerin envanterini Yedikıta okurları için derleyen ve bu envanterin haritasını merhum Prof. Dr. Oktay Aslanapa ile birlikte hazırlayan Prof. Dr. Ara Altun ise, Osmanlı Devleti'nin, fethettiği yerlere adalet yanında imar da götürmeyi bir fetih politikası olarak benimsediğine dikkat çekti. "Bu politikayla fetihten hemen sonra Kıbrıs Adası'nın en parlak günleri başladı. Dinî yapılardan ticaret müesseseleri ne kadar pek çok yeni bina inşa edildi. Bunların birçoğu günümüzde de varlığını devam ettirmekte; Kıbrıs Adası'nın gerek tarihî gerekse mimari zenginliğine ışık tutmaktadır." diyerek tarihi miras zenginliğine vurgu yaptı.
Topçu Kışlası 100 Yıl Önce Satılmış!
Yedikıta Dergisi'nde bu ay yer alan en dikkat çekici mevzulardan biri de Tarihçi Yazar Harun Tuncer'in yayınladığı "İttihatçılardan Satılık Kışla!" makalesi... Planı ve haritası olmadığı iddia edilen Taksim Topçu Kışlası'nın plan ve haritasının; daha da önemlisi, kışlanın 1913'te bir yabancı firmaya satıldığının belgeleri ilk defa gün yüzüne çıkıyor...
Dergide ayrıca, Prof. Dr. Salim Aydüz'ün "İslam Medeniyetinde Takvimler", Başbakanlık Osmanlı Arşivi Görevlisi Kasım Hızlı'nın "Sultan'ın Basın Danışmanı (Luis Sabuncu) Ermeni Meselesine Çözüm" ve Prof. Dr. Fethi Gedikli'nin "Eskiden Çevreyi Kirletenler Asılırdı" başlığı ile verilen yazısı ilgiyle okunacaklar arasında bulunuyor.
Yedikıta Dergisi, bu sayısı ile birlikte "Kıbrıs Mimari Kültür Haritası ve Piri Reis'in Kıbrıs Haritası (1526)" posteri okurlarına hediye ediyor. Piri Reis'in, fetihten 46 yıl, günümüzden 487 yıl önce çizdiği sanat eseri değerindeki harita ve haritanın ilk defa yayınlanan metinleri dikkat çekiyor.
