Zilhicce ayı ne zaman başlayacak? Zilhicce ayında tutulacak oruçlar ve yapılacak ibadetler neler?

Sözlükte “hac ayı” anlamına gelen Zilhicce kameri yılda Zilkade’den sonra gelir. Zilhicce ayının sekizinci günü “terviye”, dokuzuncu günü “arefe” ismiyle anılır. Kurban bayramı Zilhiccenin onuncu günü başlar ve dört gün devam eder. Bu ayın onuncu gününe “nahr/zebh günü”, on ve on ikinci günlerine “eyyam-ı nahr” veya aynı günlerde hacıların Mina’da bulunmaları sebebiyle “eyyam-ı Mina”, on bir ve on üçüncü günlerine de “eyyam-ı teşrik” adı verilir. Zilhicce ayının fazileti önemi hac, kurban ve haram ay dolayısıyla büyüktür. 

ZİLHİCCE AYI NE ZAMAN BAŞLAYACAK?

Hicri takvime göre yılın 12. ve sonuncu ayı olan Zilhicce 7 Haziran 2024 (1445) Cuma günü itibariyle başlayacak.

ZİLHİCCE AYININ ÖNEMİ NEDİR?

Zilhicce, hac ve kurban günleri gibi çok kıymetli vakitleri içinde barındıran müstesna bir aydır. Üçü peş peşe biri ayrı olmak üzere dört tane Haram ay bulunur. Mübarek aylar ya da hürmet ayları olarak anılan bu aylar Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep’tir. Bu dört ayda her türlü kötülük, saldırı, zulüm ve savaş yasaklanmıştır. Allah-u Teala’nın amelleri yapma anlamında en sevimli gelen ay Zilhicce ayıdır. Bu bağlamda Zilhicce’nin fazileti ve yapılacak amelleri çok kıymetlidir. 

Zilhicce ayının fazileti, Hac ibadeti ile Kurban Bayramı'nın gerçekleştiği ay olması ayrıca Fecr Suresi 1. ayette Yemin olsun şafak vaktine, 2. ayette On geceye geçmesi Zilhicce ayının ilk on günü olarak ifade edilir. 2. âyette geçen on gecenin, hac ayı olan zilhiccenin ilk on gecesi, hicrî yılın birinci ayı olan muharremin ilk on gecesi, ramazanın ilk veya son on gecesi olduğu yönünde değişik rivayetler vardır. Ancak Müfessirlerin büyük çoğunluğu Zilhicce ayının ilk 10 gününün olduğu görüşünü benimser. 

Fecr, tan yerinin ağarması vakti demektir. Allah (c.c) Kur'an-ı Kerim'de sabah vaktine yemin ediyor, Zilhicce'nin ilk 10 geceye yemin ediyor. Allah Resulü (S.A.V) buyuruyor ki; "Allah'a (c.c) bu günler içinde sevimli olduğu, faziletli olduğu başka bir gün yoktur." 

Zilhicce'nin ilk 10 günü boyunca, özellikle oruç tutmak, zikir yapmak, sadaka vermek ve genel olarak ibadetlerle meşgul olmak sevaptır. Allah (c.c.) ile kulunun en büyük yakınlaşma anlarından olan dua tavsiye edilir. Zilhicce ayının fazileti dua ederek yaptığımız ibadetler ile büyür.

ZİLHİCCE ORUCU NEDİR?

Zilhicce ayının ilk dokuz gününde oruç tutmak dini kaynaklarca tavsiye edilmiştir. Zilhİcce ayının 10. günü kurban bayramının ilk günü olarak idrak edilir.

Ebü’d-Derda (r.a) şöyle demiştir: “On günlerde oruca devam edin. Duayı, istiğfâr ve sadakayı çok yapın, zira ben, Peygamber Efendimiz (S.A.V)i: ‘On günlerin hayrından mahrum olanların vay hâline.’ buyururken işittim.” Buradan anlıyoruz ki, oruç, namaz, zikir, hayır ve hasenat gibi tüm güzel ibadetlere Zilhicce ayında ağırlık verilmelidir. Hz. Ayşe (r.a)‘dan rivayet edildiğine göre: “Bu on günden bir gün dahi oruç tutan kişi, sanki geri kalan senenin tümünde Allah-u Te’ala’ya ibadet etmiş gibi olur.”(Geylânî, el-Ğunye 2/40) Zilhicce’nin sekizinci günü tutulan oruca Terviye orucu, dokuzuncu günü tutulan oruca ise Arefe günü orucu denir. Yorgun düşmeleri ihtimali bulunan hacıların zilhiccenin sekizinci ve dokuzuncu günlerinde, özellikle vakfenin yapıldığı arefe gününde oruç tutmaları mekruh sayılmıştır.

ZİLHİCE AYI HAKKINDAKİ HADİSLER

zilhicce ayının fazileti hakkında hadisler rivayet edilmiştir.

Ebu Hureyre (r.a)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Rasuüllah (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Zilhicce’nin (ilk) onundan ziyade, Allah Te‘ala hiçbir günde kendisine ibadet olunmasını sevmez. Onlardan her bir günün orucu, bir senenin orucuna; her bir gecenin kıyamı (ibadetle ihyası) da, Kadir Gecesi’nin kıyamına denktir.”

Ebü’d-Derda (r.a) şöyle demiştir: “On günlerde oruca devam edin. Duayı, istiğfar ve sadakayı çok yapın, zira ben, Peygamber Efendimiz (S.A.V)i: ‘On günlerin hayrından mahrum olanların vay hâline.’ buyururken işittim.”

Hz. Ayşe (r.a)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Rasalüllah (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Her kim Zilhicce’nin on gecelerinden birini (ibadetle geçirerek) ihya ederse, bir sene boyunca hac ve umre yapanların ibadeti kadar ibadet etmiş gibi olur. O günlerde bir gün dahi oruç tutsa, geri kalan senenin tamamını Allah Te‘ala’ya ibadetle geçirmiş gibi olur.”

Ebu Osman en-Nehdi (r.a) da Zilhicce’nin ilk on günü hakkında şöyle demiştir: “Alimler ve salihler, senedeki üç adet on günü diğer günlere göre çok üstün tutarlar. Bunlar da Zilhicce’nin ve Muharrem’in ilk on günü ile Ramazan’ın son on günüdür. Zilhicce’nin ilk on günü içerisinde Terviye, Arefe ve Kurban Bayramı günü vardır.”

Ebu Zübeyr (Rahimehullâh): “Dünyanın günlerinin en faziletlisi on günlerdir.” demiştir.

Sa‘id ibni Cübeyr (r.a): “Bu on gecelerde kandillerinizi söndürmeyin.” diyerek ibadete devam etmenin önemine dikkat çekmiştir.