Reflüyü önlemenin yolları

ENT Tıp Merkezi'nden KBB Uzmanı Op. Dr, Hamdi Yakut'un reflü hastalarına tavsiyeleri şöyleydi:

Mide yanması, göğüs bölgesinde yanma, ağza acı suyun gelmesi, kalp çarpıntısı, mide şişkinliği, öksürme gibi belirtileri olan bu rahatsızlık, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürmektedir ve toplumda görülme sıklığı %15-20 oranındadır.

Laringofarengial Reflü Hastalığı (LFR =Sessiz Reflü) ise mide asidi ve diğer mide içeriğinin yemek borusundan daha yukarı, boğaz ve gırtlağa geri kaçmasıdır. Bu hastalarda genellikle mide yanması, ekşimesi gibi klasik reflü şikayetleri görülmez. Bu yüzden "Sessiz Reflü" ismi kullanılmaktadır. Boğaz, gırtlak ve ses telleri mide asidi ve sindirim enzimlerine yemek borusuna göre çok daha fazla duyarlıdır. Bu nedenle Sessiz Reflü daha fazla hasara yol açar.

Reflü nedir?

Bir yemek yendiğinde yutak borusundan geçerek mideye ulaşır. Gıda mideye ulaştığında sindirimin sağlanması için mide tarafından yapılan asit ve pepsin (bir sindirim enzimi) ile karışır. Midenin girişini çevreleyen bir kas yapısı ile mide içeriğinin yutak borusuna doğru geriye kaçması önlenir. Eğer bu yapı yeterince iyi çalışmazsa, mide asidi ve pepsin geriye kaçar bu duruma "Reflü" denir. Gastroözefageal Reflü Hastalığı (GÖR) aşırı miktarda mide asidi ve diğer mide içeriğinin yemek borusuna doğru kaçmasıdır. Bu hastalık mide yanması, ekşime, ağrı gibi yakınmalara yol açar.

Laringofarengial Reflü Hastalığı (LFR =Sessiz Reflü) ise mide asidi ve diğer mide içeriğinin yemek, borusundan daha yukarı, boğaz (farinks) ve gırtlağa (larinks) geri kaçmasıdır. Bu hastalarda genellikle mide yanması, ekşimesi gibi klasik reflü şikayetleri görülmez. Boğaz, gırtlak ve ses telleri mide asidi ve sindirim enzimlerine (yemek borusuna göre) çok daha fazla duyarlıdır. Bu nedenle Sessiz Reflü daha fazla hasara yol açar.

Sessiz reflü (LFR) şu yakınmalara yol açabilir:

• Boğazda kitle varmış hissi
• Aşırı boğaz temizleme
• Uzun süren gıcık şeklinde öksürük
• Boğaza takılma hissi
• Ses kısıklığı
• Mide yanması
• Boğazda ağrı veya hassasiyet
• Ağızda kötü, acı bir tat (özellikle sabahları)
• Genizden akıntı
• Astım benzeri solunum şikayetleri
• Şarkı söylerken yüksek notalara çıkamama güçlüğü

Sessiz Reflü tedavisi için kullanılan ilaçlar nelerdir?

Sessiz reflünün tedavisinde proton pompa inhibitörleri denilen bir grup ilaç kullanılır. Bu grupta çok sayıda ilaç vardır. Bazen bir ilaca cevap vermeyen hastada başka bir ilaç ile yanıt alınabilmektedir. Ancak ilacın tek başına etkili olmadığı, mutlaka beslenme ve hayat tarzı değişikliklerinin yapılması gerektiği unutulmamalıdır.

Larengofarengeal reflünün(LFR) tedavisi ve önlenmesi için neler yapılabilir?

• Gıdalar: Kendi vücudunuzun hangi yiyeceğe nasıl cevap verdiğine dikkat etmelisiniz. Böylece hangi yiyeceklerin sizde reflü oluşturduğunu bulabilirsiniz. Ancak genel olarak reflüyü arttıran gıdalardan uzak durmak faydalı olacaktır. Bu gıdalar; acılı, baharatlı ve asitli gıdalar, asitli içecekler (örn, portakal suyu, üzüm suyu), aşırı yağlı gıdalar, fast food türü gıdalar, kahve-çay gibi aşırı kafeinli içecekler, nane gibi bazı baharatlar, çikolata ve alkol...

• Aşırı yemekten kaçının. Midenin aşırı dolgunluğu reflü ihtimalini arttırır. Günde bir-iki büyük öğün yerine az miktarda çok sayıda öğün şeklinde yemek yiyin.

• Yemek yedikten veya bir şeyler içtikten sonraki 3 saat içinde yatmayın veya uzanmayın. Akşam yemek saatlerini erkene çekmeye çalışın. Koşul gereği geç saatlerde bir şeyler yemeniz gerekiyorsa daha hafif ve yağ içeriği düşük gıdalar almaya çalışın.

• Stres: Hayatınızdaki gerilimi ve stresi azaltmaya çalışın. Çünkü strese bağlı olarak reflü miktarı artar.

• Fazla kilonuzu vermeye çalışın. Aşırı kilo belirgin olarak reflüyü arttırır.

• Vücudunuzu sıkıca saran giyecekler giymeyin. Yemekten sonra aşırı eğilmeyin veya ağır işler yapmayın.

• Yatak başınızı yükseltin. Bunun için yatağınızın baş kısmındaki ayakların altına 8-10 cm. kalınlığında tahta bloklar veya kalınca kitaplar koyabilirsiniz.

• Sigara içiyorsanız lütfen bir an önce bırakın. Bu tek başına bile reflünüzü belirgin olarak azaltacaktır.

LFR tedavisine ne kadar süre devam edilmelidir?

LFR uzun süre devam eden (kronik), ve aralıklı olarak tekrar ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bu nedenle reflü şikayet ve bulguları ortadan kalktıktan ve tedavi tamamen kesildikten bir süre sonra bir takım sebeplerle (örn. stres, yorgunluk ve diyet vb.) tekrar ortaya çıkabilir. Bu nedenle genel olarak LFR hastaları aralıklı olarak tedaviye ihtiyaç duyarlar. LFR tedavi süresi kişiden kişiye değişmekle birlikte ortalama 4-6 ay sürer. Çok şiddetli LFR si olan ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda cerrahi tedavi önerilebilir. Burada, ameliyatla yemek borusu sfinkteri sıkılaştırılır.