Gençler daha çok ölüm riski altında

Kalp hastalıkları, dünyada en önemli sağlık sorunlarının başında geliyor. Türkiye’de kalp krizi geçirenlerin ortalama yaşı 35-65 arasında değişiyor.

Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özlem Esen, kalp hastalıkları ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

Yaş ilerledikçe gelişen köprü damarlar hayat kurtarıyor

Gençler, yaşlılara kıyasla kalp krizi konusunda daha şansız durumdadır. Çünkü yaşlandıkça damarlar arasında “Köprü damarları” oluşmaktadır. Bu durumda kalp, herhangi bir damar tıkanmasında diğer damardan kan alarak beslenmeye devam edebilmektedir. Gençlerde böyle bir yapı oluşmadığı için krize hazırlıksız olan kalp, aniden durup, ölüme sebep verebilmektedir. Kişiyi hayatta bırakan bu ortamlar ise 50 yaşından sonra gelişmektedir. Gençler arasında kalp krizine neden olan bir başka etmen de uyuşturucu kullanımıdır. Ayrıca sigara, alkol ve bazı asitli içecekler de kalp sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.

Çocuğunuz nefesim daralıyor diyorsa…

10 yaş ve sonrasında beden eğitimi derslerinde öğrenciler ani kalp ölümü nedeniyle hayatını kaybedilmektedir. Ailesel faktörler burada önemli rol oynamaktadır. Ailenin kalp öyküsü bilinmelidir. Yapısal kalp, kalp ritim bozuklukları ve kalp kası hastalıkları olan bir ailede ani ölüm oranı %30’dur. Ancak bu tür ölümlerin nedeni kalp krizi değil, aşırı adrenalin deşarjı nedeniyle ortaya çıkan ritim bozukluklarıdır. Bunu önceden ön görmek mümkün olmasa da çocukların küçük yaşlardaki şikayetlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Nefes daralması ve çarpıntı şikayeti olan çocuklar hemen doktora götürülmelidir.

Rekabet içeren sporlar gençlere zarar veriyor

Ani sporcu ölümlerinin %70-80’i kalp krizi kaynaklıdır. Krizi tetikleyense stres faktörüdür. Kalp duvarında oluşan kolesterol içeriği yoğun plaklar, strese bağlı olarak yırtılır. Yoğun stres altındaki rekabet sporlarını yapan sporcularda adrenalin seviyesi yükselir ve bunun içine bazı ilaç kullanımları da girince plaklar yırtılır. Bu plak yırtıkları pıhtılaşarak aniden damarların tıkanmasına neden olur. Bu da kalp krizinden ölümleri beraberinde getirir. Futbol, basketbol gibi rekabet gerektiren sporlar genç sporcular için çok daha fazla risk taşımaktadır.

Profesyonel olmayan sporcular da risk altında

Arkadaşlar arasında oynanan halı saha maçları da ani ölüm riski taşımaktadır. Bu durum oyuncuların profesyonel olmamasından kaynaklanmaktadır. Haftada bir kez halı sahada maç oynayan amatör sporcular yeterli kondisyona sahip değildir. Düzenli spor yapmadıkları ve hareketsiz yaşadıkları için de haftada bir yapılan maç ile yüksek adrenalin deşarjı yaşanmakta, bu da beraberinde kalp krizini getirmektedir.

Toplu halde maç seyretmek de kalp için zararlı olabilir

Topluluk psikolojisi ile seyredilen maçlar da zarar verebilmektedir. Kişi tek başına maç seyrederken yaşamadığı stresi, topluluk psikolojisi ile kat kat yaşayabilmektedir. Bu tür kalabalık ile seyredilen maç ortamlarında kalp krizi geçirme riski çok daha fazladır.

Sporcular kalp sağlığı için kontrollerini ihmal etmemeli

Kalp krizini önceden teşhis edebilmenin bir yolu bulunmamaktadır. Sporcuların sahada kaybedilmemesi için ayrıntılı tetkikler titiz bir şekilde yapılmalıdır. Özellikle rekabet gerektiren sporlarla uğraşanlar, yıllık olarak tüm kan tahlillerini, ekokardiyografi ve efor testlerini yaptırmalıdır. Birinci derecede yakınlarında ani ölüm hikayesi bulunanlar, kalp kasında kalınlaşma oluşmuş sporcular, kas hastalığı olanlar ise üst tetkiklere yönlendirilmelidir.