Zimbabve'ye kaçan eski diktatör iade edilecek mi?

Etiyopyalılar Zimbabve'deki eski diktatörlerinin akıbetini merak ediyor

Etiyopya'da halk, ülkelerinde 1974-1991 döneminde hüküm süren Derg rejiminin lideri Mengistu Haile Mariam'ın yıllardır Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe'nin koruması altında yaşaması sebebiyle ülkedeki siyasi çalkantıyı yakından takip ediyor.

Rejim yıkıldıktan yıllar sonra 2008'de Etiyopya mahkemesi tarafından insanlığa karşı suç işlemek ve soykırım yapmaktan hüküm giyen ve ölüm cezasına çarptırılan Mengistu Haile Mariam, 1991'den bu yana Zimbabve'de yaşıyor.

Mengistu'nun iade edilip edilmeyeceği, ülkedeki medya organları, siyasiler ve akademisyenlerin çarşamba gününden bu yana tartıştıkları en önemli gündem maddesi olarak öne çıkıyor.

Muhaliflere işkence uygulamıştı

Mengistu'nun muhalefete karşı başlattığı "Kızıl Terör" kampanyası sırasında yıllarca hiçbir suçlama olmadan hapis yatan Adamu Kibru, AA muhabirine, kendisinin "vahşice" işkence görmüş gençlerden sadece biri olduğunu söyledi.

Kibru, "Ben hayatta kaldım ama birçokları öldürüldü. Mugabe rejiminin son bulması için dua ediyorum, yeni yöneticiler Addis Ababa kasabını adaletle yüzleşmesi için teslim edecektir." diye konuştu.

"İadesi düşük ihtimal"

Derg rejimi döneminde komutanlık yapmış General Kassaye Chemeda, Zimbabve'de yaşananları merakla izlediğini belirterek, ülkedeki durumun Mengistu'nun kaderini doğrudan etkileyebileceğini ifade etti.

Zimbabve'deki "gerilla" savaşı sırasında binlerce savaşçıyı eğitmek ve silahlandırmak için Mengistu'nun kendisine emir verdiğine dikkati çeken Chemeda, "Ben eğitim projesinin başındaydım. Zimbabveli, Güney Afrikalı ve Namibyalı binlerce savaşçı eğitim gördü." dedi. 

Chemeda, askeri müdahale sonrası iktidarı kim ele geçirirse geçirsin, Mengistu'nun Etiyopya'ya iadesini düşük bir ihtimal olduğunu ifade ederek, "Mengistu, büyük bir idareci ve tehlikeleri okuyabilir. En kötü senaryoda onu kabul edebilecek olan Namibya ve Güney Afrika'ya kaçabilir." dedi.

Etiyopya'nın gözü Zimbabve'de

Ükedeki özel radyo istasyonu Ethio-FM'de program direktörlüğü yapan Henock Alemu, Zimbabve'de yaşananların son iki günde yerel medyanın en önemli başlığı haline geldiğini anlattı.

Alemu, "Tüm medya organları askeri müdahale sonrası derinlemesine yayın yapıyor. Bazı insanlar, Mugabe devrilirse, Mengistu'nun ülke için sorun oluşturabileceğini, bazıları ise Mengistu'nun orada kalmaya devam edeceğini düşünüyor." şeklinde konuştu.

Etiyopya Çalışmaları Enstitüsünde araştırmacı olarak görev yapan Simeneh Ayalew ise Mugabe'nin Mengistu'yu iade etmemesinin altında tüm Afrikalıları sömürgeciliğe karşı bir araya getirmeyi amaçlayan Pan-Afrikanizm fikrinin yattığına vurgu yaptı.

Ayalew, Mengistu'nun Zimbabve vatandaşlığı taşıması nedeniyle bir vatandaşın iadesinin yasa dışı olacağını düşünüyor.

Etiyopya'da ne olmuştu?

Etiyopya İmparatoru Haile Selassie'yi askeri darbeyle 1974'de devirerek sosyalist çizgide bir yönetim kuran Derg Rejimi daha sonra Etiyopya İşçi Partisine dönüştü.

Devlet Başkanı olan Mengistu, 1977'de muhalefetin "Beyaz Terör" adıyla başlattığı eylemlerine "Kızıl Terör" operasyonlarıyla karşılık vermiş, bu operasyonlarda ülkede çoğunluğu genç on binlerce insan öldürülmüştü.

Rejim, 1991 yılında halen ülkeyi yöneten Etiyopya Halkları Devrimci Demokrasi Cephesi (EPRDF) tarafından gerilla savaşıyla devrilmişti.