İran'ın ABD üslerine saldırısı sonrası Trump'tan rest! Bir açıklama da Erdoğan'dan

Irak ve Suriye'de gerçekleştirdiği gizli ve kanlı operasyonlarla "gölge komutan" sıfatını alan İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, ABD Başkanı Donald Trump'ın talimatıyla Bağdat'da düzenlenen operasyonla öldürüldü.

Süleymani'nin ölümü sonrası tansiyon artarken, iki ülkeden de arka arkaya tehdit mesajları gelmişti.

İRAN ABD ÜSLERİNİ VURDU

İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esed hava üssünü onlarca füzeyle vurduğunu duyurdu. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İran'ın ABD askerlerinin konuşlu olduğu Irak'taki el-Esed ve Erbil üslerine 12'den fazla balistik füze ile saldırı düzenlediğini ve ilk hasarların değerlendirilmeye çalışıldığını açıkladı.

Saldırının yapıldığı 2 üssün bulunduğu yerler ve ABD'nin Irak'taki diğer üsleri...

İran'ın saldırısı sonrası gün içinde yaşanacak gelişmeleri bu haberimizden takip edebilirsiniz:

23:12 ABD Savunma Bakanı Mark Esper, İran'ın 3 bölgesinden Irak'taki ABD askerlerinin konuşlu olduğu 2 üsse dün gece 16 füze fırlatıldığını belirterek, füzelerin depo, otopark, taksi pistleri ve bir helikoptere hasar verdiğini, ancak herhangi bir can kaybı yaşanmadığını açıkladı. 

20:46 İran Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Ebulfazl Şikarçi, Irak'taki ABD üssüne düzenledikleri saldırıyı "intikamın tamamı" olarak görmediklerini söyledi. Şikarçi, "Bugün yapılan saldırıları intikamın tamamı olarak görmüyoruz. Asıl intikam öyle bir seviyede olacak ki ABD'liler her şeylerini bölgeden toplayıp gitmek zorunda kalacak" ifadelerini kullandı.

TRUMP'TAN İRAN'A REST

19:49 ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın saldırısı sonrası Beyaz Saray'da açıklamalarda bulundu. Trump, "ABD Başkanı olduğum sürece İran asla nükleer silaha sahip olamayacaktır. Sizi bu konuda bilgilendirmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. Dün akşamki saldırıda hiçbir Amerikalı yara almadı. Tüm askerlerimiz güven içinde. Çok az bir hasar sözkonusu. Amerikan güçleri herşey için hazırdır. İran şimdi ayakta duruyor, tüm dünya için iyi bir durumda olduğumuzu söyleyebiliriz. Hiçbir Amerikalı ve Iraklı alınan önlemlerden dolayı hayatını kaybetmedi. Erken uyarı sistemi kullandığımızdan dolayı. Amerika'nın kadınları ve erkekleri son derece iyi bir iş çıkardılar. Uzakta çalışıyorlar. Uzun zamandır İran'ın istikrarı bozan davranışını tolore etmeye çalışıyoruz. İran terörizmin sponsoru durumunda. Nükleer silahlar geliştirmeye çalışıyor. Biz hiçbir zaman bunun gerçekleşmesine izin vermeyeceğiz. Amerikan halkının hayatını tehdit eden bir teröristin hayatına son verdik. Kasım Süleymani'yi ortadan kaldırdık. Kasım Süleymani terör örgütü oluşturdu. Kanlı savaşlara imza attı. Ortadoğu'da binlerce Amerikan askerini öldürdü ve aynı zamanda kurbanları kesti. Süleymani Irak'taki Amerikan personeline yönelik saldırı düzenlemişti, 1 Amerikalı hayatını kaybetti. Bağdat'taki Amerikan Büyükelçiliğine saldırı düzenlemişti. Süleymani hem Amerika hem İran kanıyla yok edildi. Uzun süredir yok edilmesi gerekiyordu. Teröristlere mesaj verdik, bizim halkımıza zarar vermeyin, tehdit etmeyin. Biz de İran rejimine yönelik olarak ek yaptırımlar devreye sokacaktır. Bu güçlü yaptırımlar İran davranışını değiştirene kadar etkili olacaktır. Suudi Arabistan'a yönelik saldırı sözkonusuydu, iki Amerikan dronenu düşürdüler. 2015'te yapılan saçma nükleer anlaşmasından sonra zaten davranışını değiştirdi. Amerika'ya teşekkür etmek yerine ölüm tehditleri savurmaya başladılar. Bu sözleşmeden elde ettiği parayla Yemen, Suriye, Afganistan ve Irak'ta cehennem oluşturdular. Dün akşam füzeler bize yönelikti. Müffettiklerimiz gerekli cevabı verdi. 1500 kişinin yakın dönemde öldürülmesinden sonra bile protestolarda öldürülmüştü. İran net bir biçimde nükleer olarak gelişimini sürdürüyor. İran'ın nükleer hedeflerini artık geride bırakıp, terörizmi desteklemeye son vermesi lazım. İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya ve Çin'in bu gerçekliği farketmesi zamanı gelmiştir. Bu ülkelerin nükleer sözleşmeden vazgeçmesi gerekiyor. Hepimiz İran'la anlaşma yapmalıyız. Dünyayı daha güvenilir bir yer kılmak olmalı amaç. İran'a karşı çıkarak potansiyelimizi kullanmamız lazım. İran harika bir ülke olabilir. İran şiddet olaylarını sürdürdüğü sürece Ortadoğu'da barış mümkün olmayacaktır. Sizin terör kampanyalarınız  hiçbir şekilde tolere edilmeyecek, bunu söylememiz lazım İran'a. Bugün NATO'dan biraz daha fazla Ortadoğu sürecinde yer almasını isteyeceğim. Biz şimdi petrol ve doğalgazın bir numaralı üreticisiyiz. Biz bağımsız bir ülkeyiz, bizim Ortadoğu'dan gelecek petrole ihtiyacımız yok. Amerikan Ordusu 2,5 trilyon dolar maliyetle benim liderliğimde yeniden yapılandırıldı. Füzelerimiz güçlü, hatta ölümcül de diyebiliriz. Askeri ekipmanımızın harika olması bunu kullanacağımız anlamına gelmiyor. Biz bunu kullanmak istemiyoruz. Amerika askeri ve ekonomik açıdan çok güçlüdür. Bizim gücümüz caydırıcı konumdadır. DEAŞ'a yönelik son derece başarılı sonuçlar aldık. El Bağdadi'yi öldürdük. Yoluna karşı çıkan herkesin ölümünden sorumluydu, Müslümanların, Hristiyanların. DEAŞ hilafetini oluşturmaya çalıştı ama başarısız oldu. DEAŞ İran'ın doğal bir düşmanıdır. DEAŞ'ın yok edilmesi İran için iyidir, bizim için iyidir. Bizim birlikte çalışmamız lazım. bu konuda. İran liderlerine bir şey söylemek istiyorum, biz sizin harika bir geleceğiniz, hak ettiğiniz bir geleceğiniz olsun istiyoruz. Diğer ülkelerle barış içinde yaşayacağınız bir ülke olsun istiyoruz. Amerika barışa hazırdır, teşekkür ediyorum, Tanrı Amerika'yı korusun, teşekkürler" ifadelerini kullandı.

CUMHURBAŞKANINDAN AÇIKLAMA

19:02 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD-İran gerilimine ilişkin, "Bölgesel hadiseler bakımından oldukça sancılı günler yaşıyoruz. Müttefikimiz ABD ile komşumuz İran arasında bir süredir devam eden gerilim hiç arzu etmediğimiz bir noktaya ulaştı. Türkiye olarak ne Irak'ın ne Suriye’nin ne Lübnan’ın ne deniz yoluyla enerji ticaretinin yüzde 30’undan fazlasının yapıldığı körfez bölgesinin vesayet sahnesi haline gelmesini istemiyoruz. Komşumuz Irak, zaten sıkıntılı olan istikrarını tamamen kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Irak Türkmenlerinin selameti de bizim için önemlidir. Arabı, Türkü, Kürdüyle Irak halkının tamamı bizim öz be öz kardeşimizdir. Türkiye olarak bu konudaki hassasiyetimizi açıkça ortaya koyduk.  Kargaşa ve çatışmalarla anılan Irak’ın yeniden huzura kavuşması için büyük çaba harcadık. DEAŞ ve PKK terörü mücadelesinde Irak’a her alanda destek verdik. Savaş tamtamlarının çaldığı bu kritik süreçte de diplomasinin tüm kanallarını kullanarak tansiyonu düşürmeye çalışıyoruz. Son bir haftada çok sayıda liderle telefon görüşmesi gerçekleştirdik. Dışişleri bakanımız da yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyor. Amacımız gerilimi düşürerek yeniden aklı selimi hakim kılmaktır. Bölgemiz son 20 yıldır devam eden çatışmalar nedeniyle zaten bitap düştü. Vekalet savaşlarının bedelini maalesef Irak’tan Suriye’ye kadar milyonlarca masum kardeşimiz ödedi. Tüm taraflarla konuşabilen bir ülke olarak diplomasi trafiğimizi çok yönlü bir şekilde devam ettireceğiz. Elimizdeki tüm imkanları seferber ederek bölgemizin kan ve gözyaşına boğulmasına izin vermeyeceğiz. Bu süreçte Rusya Federasyonu ve değerli dostum sayın Putin ile de sürekli diyalog ve istişare halinde olacağız. Rus dostlarımızın da katkısıyla inşallah bu sıkıntılı süreci suhuletle atlatacağımıza inanıyorum" dedi.

SUİKAST TİMİ YOLA ÇIKTI

18: 25 Amerikan Ordusuna yakınlığıyla bilinen merkezi Virginia'da bulunan Military.com'a konuşan üst düzey bir Pentagon yetkilisi ABD'nin en büyük suikast timi olarak bilinen 75. Ranger Alayının da Irak'a gönderileceğini açıkladı.

17:48 Amerikan haber kanalı CNN International'ın son dakika olarak aktardığı habere göre Trump yönetiminde "İran'ın ABD askerlerinin olduğu yerleri bilerek ıskaladığı" inancının arttığı bildirildi.

17:00 ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye saati ile 19:00'da konuya ilişkin değerlendirmeler yapacağı açıklandı.

15:06 NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg İran'ın saldırılarını kınayıp daha fazla şiddetten kaçınmaya çağırırken, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise, "İran'ın pervasız ve tehlikeli saldırıları tekrarlamamalı" dedi.

15:00 ABD Federal Havacılık Dairesi (FAA), Amerikan sivil havayolu şirketlerinin Irak, İran, Basra Körfezi ve Umman Körfezi hava sahasındaki uçuşlarını yasakladı. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli Flydubai, Bağdat'a yapacak uçuşlarını iptal ederken, Air France da, Irak hava sahasını kullanmayı askıya aldığını açıkladı. Malezya Hava Yolları, yaşanan son gelişmeler nedeniyle tüm uçuşlarda İran hava sahasına girmekten kaçınacağını duyurdu. Singapur Hava Yolları da Avrupa uçuşlarını İran dışı rotalardan yönlendireceğini açıkladı. Avustralya'nın Qantas hava yolu şirketi ise Londra-Perth seferinin güzergahını, İran ve Irak hava sahaları dışından geçecek şekilde değiştirdiğini belirtti.

HACK KRİZİ

14:31 Kuveyt Savunma Bakanı: Arifjan Üssü komutanından tüm ABD güçlerinin 3 gün içinde çekileceklerine dair deklarasyon aldık. Amerikalı komutanın mektubu beklenmedik bir durum, ABD Savunma Bakanlığı'ndan daha fazla bilgi almaya çalışıyoruz

Kuveyt hükümetindan yalanlama: ABD askerlerinin çekilecekleri haberi doğru değil, Kuveyt Haber Ajansı sitesi hacklendi.

"ABD İLE İRAN'DAN SESLİ MESAJ ALDIM"

13:59 Açıklama yapan Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi, "Üslerde ordumuzdan kayıp yok. Saldırı öncesi İran'dan sesli mesaj aldım. Saldırının yalnızca ABD askerlerinin bulunduğu alanlarda olacağı söylendi, tam konum paylaşılmadı. Hava üssüne ve diğer alanlara füzeler düşerken ABD'den çağrı aldım. Saldırıdan haberim olduğu anda ivedilikle Irak güçlerini uyardım. Bu tehlikeli kriz Irak, bölgemiz ve hatta dünyayı tehdit ediyor. Şuan yaşananları yakından takip ediyor ve krizi yatıştırmak için gerekli görüşmeleri yapıyorum" dedi.

13:45 Fransa Dışişleri Bakanlığı yayınladığı mesajda saldırıyı "şiddetle kınadıklarını" ifade etti.

13:37 Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "Irak'ta ABD ve aralarında Avrupalıların da bulunduğu koalisyon güçleri tarafından kullanılan hava üslerine düzenlenen son saldırı, artan gerginliğin ve çatışmanın son örneği. Şiddeti artırmanın kimseye faydası yok" değerlendirmesinde bulundu.

13:22 Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Gıng Şuang, ülkesinin öteden beri ilgili tüm tarafların farklılıklarını, karşılıklı saygı temelinde, diyalog ve müzakere gibi barışçıl yollarla çözmesini savunduğunu söyledi. "Orta Doğu'da durumun daha da kötüleşmesi kimsenin işine gelmez. İlgili bölgenin barış ve istikrarını temin etmek tüm dünya için hayati öneme sahip" ifadelerini kullanan Sözcü Gıng, durumu yakından takip edeceklerini, tüm ilgili taraflarla yakın iletişimi sürdüreceklerini ve gerilimin düşmesi için çaba göstereceklerini kaydetti. Gıng, "Orta Doğu'da mevcut durum karmaşık ve hassas. Çin tarafı gelişmeleri yakından takip ediyor, ilgili taraflara soğukkanlılığı sürdürme çağrısında bulunuyor" diye konuştu.

13:04 Canlı yayında gazetecilere özel açıklamalarda bulunan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, "Ülkemiz kesinlikle savaş aramıyor yaptığımız yalnızca her türlü agresif duruma karşı kendimizi savunmaktır. Attığımız adım kendimizi savunma hakkımız çerçevesinde meşruydu. Cevap vermemiz gerekiyordu, verdik. Şimdi her şey bitti. Gerilimi tırmandırmamaya çalışıyoruz" dedi.

12:10 İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Batı Kudüs'te düzenlenen bir konferansta yaptığı konuşmada son günlerde ABD ile İran arasında yaşanan gerilime değindi. Kasım Süleymani'nin 3 Ocak'taki hava saldırısında öldürülmesi nedeniyle ABD'ye olan desteğini yineleyen Netanyahu, "İran İsrail'i yok etmek istiyor. Kim bize saldırmayı denerse acı verici bir darbe alır" ifadesini kullandı. 

RUHANİ İLK KEZ KONUŞTU

11:25 İran lideri Ruhani, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, "Amerika Süleymani'nin elini kesebilir fakat İran buna bacağını keserek yanıt verecek" ifadelerini kullandı.

11:15 Almanya'dan yapılan açıklamada, İran füzeli saldırısı şiddetle kınandı.

10:57 Kasım Süleymani'nin ölümün ardından görevi devralan Tümgeneral İsmail Kaani, olası bir ABD saldırısına karşılık olarak Dubai, BAE ve İsrail'i hedef alıp işgal etmekle tehdit etti.

10:46 Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) İçişleri Bakanlığı, İran’ın füze saldırısında bölgede herhangi bir can ve mal kaybının yaşanmadığını duyurdu.

DİNİ LİDERDEN AÇIKLAMA: ABD'YE ATILMIŞ TOKAT

10:20 Saldırılar sonrası açıklama yapan İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, saldırıların başarılı bir şekilde gerçekleştirdiği söyledi. Hamaney açıklamasında, Kasım Süleymani'nin ABD'nin bölgedeki gizli planlarını engellediğini iddia ederek, "Bizim ülkemiz bir barış ülkesidir. Hiç kimseyle gerginlik istemiyoruz. Ancak mevcut durum zor. Zafer bizimle olacaktır" dedi. ABD'nin İran'ın düşmanı olduğunu söyleyen Hamaney, füzeli saldırının "ABD'ye atılmış bir tokat" olduğunu kaydetti. İran'ın dini lideri, askeri yanıtın yeterli olmadığını değil, ABD'nin bölgedeki varlığının da sona erdirilmesi gerektiğini kaydetti.

DÜNYADAN İLK TEPKİ

09:53 İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, aralarında İngiliz askerlerinin de bulunduğu koalisyon güçlerine ev sahipliği yapan Irak üslerine düzenlenen saldırıyı kınadı.

09:40 İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, yaptığı yazılı açıklamada bunun Süleymani'nin öldürülmesine karşılık İran silahlı kuvvetlerinin gücünün küçük bir göstergesi olduğunu belirterek, "ABD'nin her türlü yeni adımına daha ezici ve kesin bir karşılık vereceğiz" ifadelerini kullandı. ABD yöneticilerinin, "dünyanın geniş bir coğrafyasına yayılan İran'ın gücünü anlamalarının ve bu konuda ilkeli bir tutum benimsemelerinin zamanının geldiğini" savunan Bakıri,  ABD'nin, en kısa sürede ordusunu bölgeden çıkarması gerektiğini bildirdi.

09:30 İran devlet televizyonunda, ABD'nin İran topraklarını hedef aldığı takdirde İran kuvvetlerinin karşılık vermek için belirlediği 100 hedefi vurmaya hazır olduğu açıklandı.

09:17 Irak Ordusundan yapılan açıklamada, üsler gece saat 01.45 ile 02.15 arasında 22 füzenin hedefi oldu. 22 füzenin 17'si Ayn el-Esed, 5'i ise Erbil'deki üssü vurdu. 17 füzeden 2'si patlamamış halde bulunurken, Irak Ordusundan herhangi bir can kaybının olmadığı duyuruldu.

80 ABD'Lİ ÖLDÜRÜLDÜ

08:32 İran devlet televizyonu 80 ABD'linin öldüğünü duyurdu.

08:20 Tahran yönetimi, Devrim Muhafızları Ordusu'nun ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esed Hava Üssü'nü onlarca balistik füzeyle vurmasının ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e mektup gönderdi. Mektupta, "Savaş peşinde değiliz. Bize karşı yapılacak her türlü askeri maceracılığa karşı uyarıda bulunuyoruz" ifadelerine yer verildi. 

08:05 ABD Başkanı Donald Trump, Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından Twitter hesabından Amerikan bayrağı paylaşmıştır. Trump'ın "bayrak" hamlesine İran'tan karşılık geldi. İran dini lideri Ali Hamaney'in danışmanlarından Said Celali, Twitter hesabından İran bayrağı görselini paylaştı.

07:17 İran Devrim Muhafızları: ABD'nin İran'ın füze saldırısına yanıt vermesi halinde bölgedeki tüm ABD üsleri hedef alınacak.

06:50 İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin danışmanlarından Hesameddin Ashena (Hüsamettin Aşena), ABD'nin karşı bir askeri eyleminin bölgede topyekün bir savaşa neden olacağını belirtti. Aşena tweetinde "ABD'nin karşı bir askeri eylemi, bölgede topyekün bir savaşa neden olur. Ancak Suudiler farklı bir yol seçebilirdi - tam barış içinde olabilirlerdi" yazdı.

TRUMP'TAN İLK AÇIKLAMA

06:26 ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın saldırısı sonrası yaptığı son dakika açıklamasıda, "Her şey yolunda. İran'dan Irak'taki iki askeri üsse füzeler fırlatıldı. Hasar tespit çalışmaları yapılıyor. Şu anda dünyanın en güçlü ve en donanımlı ordusuna sahibiz. Yarın sabah (TSİ Çarşamba gecesi) bir açıklama yapacağım" dedi.

İRAN'DAN İKİ YENİ AÇIKLAMA

06:20 İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, sosyal medya hesabı Twitter'dan yaptığı açıklamada, "İran, BM sözleşmesinin 51. maddesine uygun olarak kendini savunmak için uygun adımlar atmış; bizim vatandaşlarımızı ve üst düzey yetkililerimize korkakça saldıranların bulunduğu üssü vurmuştur. Savaş peşinde değiliz; ama kendimizi her türlü saldırıya karşı savunuruz" ifadelerini kullandı.

06:10 İran Devrim Muhafızları Ordusu Sarallah Karargahı Komutan Vekili İsmail Kevseri, ABD'nin bölgeden çekilmesi gerektiğini belirterek, aksi takdirde Washington'un her adımına karşılık vereceklerini söyledi. 

05:40 ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Başkan Yardımcısı Mike Pence'le bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek bilgi aldı. Pelosi, görüşme sonrası Twitter hesabından konuya ilişkin açıklama yaparken, "ABD yönetiminin, İran'dan gereksiz provokasyonlarının son bulmasını ve şiddeti durdurmasını talep etmesi gerek. ABD ve dünya savaşı kaldıramaz" dedi.

04:30 İran Devrim Muhafızları Ordusu, Irak'taki el-Esed ve Erbil üslerini balistik füzeyle vurdu.