İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyinden nükleer yasaya destek
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi, hükümetin "dış ilişkilerde sorunlara neden olacağı" gerekçesiyle karşı çıktığı nükleer faaliyetlerin hızlandırılmasını ve nükleer tesislerdeki denetimlerin sınırlandırılmasını zorunlu kılan yasanın ulusal çıkarlar
Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreterliğinden yapılan yazılı açıklamada, "Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı" adı verilen yasanın Meclis tarafından yasal prosedürlere uygun şekilde hazırlandığı ifade edildi.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani başta olmak üzere hükümet kanadından yasanın ülkenin dış politikasına zarar vereceği yönündeki görüşün aksine yasanın ulusal çıkarlara aykırı olmadığına işaret edilen açıklamada, "Ulusal çıkarlara aykırı olan, ülkenin yasal kurumlarının itibarını zedeleyen tartışmalardır." denildi.
DENETİMLER SINIRLANACAK
İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade'ye yönelik suikastın ardından Mecliste kabul edilen ve çarşamba günü de nihai onay makamı Anayasayı Koruyucular Konseyinde (AKK) onaylanan yasa, İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılıyor.
İran ile küresel güçler arasında 2015'te imzalanan nükleer anlaşma ise Tahran'a uranyumu en fazla yüzde 3,67 zenginleştirebilme izni veriyordu.
İran, yasa kapsamında ayrıca, nükleer anlaşmanın taraflarının iki ay içinde Tahran'ın bankacılık ilişkilerini ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında 2016'dan bu yana gönüllü olarak uygulanan Ek Protokol'den ayrılacak.
Tahran yönetimi, Ek Protokol uyarınca, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) müfettişlerinin İran'ın nükleer tesislerini istedikleri anda aniden denetlemelerine izin vermişti. İran'ın Ek Protokol'den ayrılması, UAEA müfettişlerinin denetimlerinin sınırlandırılacağı anlamına geliyor.
TARTIŞMALARA NEDEN OLDU
İran Cumhurbaşkanı Ruhani başta olmak üzere üst düzey hükümet yetkilileri, yasanın onaylanmaması için Meclise çağrıda bulunmuştu.
Ruhani, çarşamba günkü Bakanlar Kurulu toplantısında yaptığı açıklamada, "Meclisin kabul ettiği yasayı diplomatik faaliyetler süreci için zararlı görüyoruz. Hükümet bu yasayı olumlu görmüyor." ifadelerini kullanmıştı.
Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf da devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, yasayla nükleer anlaşmadan ayrılmayı değil, karşı tarafı anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmeye zorlamayı hedeflediklerini belirtmişti.
YASANIN ONAYLANMA SÜRECİ HIIZLANDIRILDI
Söz konusu yasa daha önce de Meclisteki muhafazakarlar ta rafından gündeme getirilmişti, ancak İran Savunma Bakanlığı Araştırma ve İnovasyon Kurumu Başkanı da olan nükleer bilimci Fahrizade'nin öldürülmesi, süreci hızlandırdı ve yasanın Meclis ve AKK tarafından süratle onaylanmasının yolunu açtı.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, yasayı doğru bulmadıklarını ancak uygulamak zorunda olduklarını açıklamıştı.
