Filmin en başına döndük yoksa yeni bir 20 yıl daha mı?

11 Eylül 2001 saldırıları oldu hemen ardından Afganistan işgali başladı.
Taliban şeytanlaştırıldı, devrildi.
Talibancılar Guantanamo’ya hapsedildi.
2003’te Irak işgal edildi, Saddam devrildi.
Ebu Gureyb cezaevi tıka basa esirlerle dolduruldu.
CIA’in işkence uçakları Irak’tan Guantanamo’ya esir taşıdı.
Terör bitti mi? Asla bitmedi. El Kaide daha da geniş çaplı saldırılar yaptı.
Sonra Arap Baharı çıktı.
Tunus, Mısır, Libya’da diktatörler devrildi ama hiç biri huzuru bulamadı.
Yemen’de, Suriye’de hala devam eden iç savaşlar başladı.
El Kaide’nin içinden DAEŞ diye yepyeni bir terör örgütü çıktı.
DAEŞ bahanesiyle Suriye’de PKK terör örgütüne devlet sözü verildi.

Tam 20 yıl geçti.
İran bu süreçte Afganistan’da, Irak’ta, Yemen’de, Suriye’de, Lübnan’da kendine inanılmaz derecede boş alanlar buldu.

Tam 20 yıl geçti.
Bölgenin bir diğer kazananı İsrail oldu.
Hiçbir zarar görmediği gibi etrafındaki tüm olası tehditler çevrelendi.

Tam 20 yıl geçti.
20 yıl önce bitirilen Taliban yeniden sahnede. Kabil’e girdiler, emirliklerini ilan etmek üzereler.
Taliban sürpriz mi yaptı? Asla sürpriz değildi.
Taliban aslında Kabil’i tam 1 yıl önce ele geçirmişti.

12 Eylül 2020’de ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Katar’da Taliban ile barış masasına oturdu.
Masada 2001’deki işgalde esir alınıp, Guantanamo’ya hapsedilen ve orada yıllarca tutulan Taliban yöneticisi Molla Muhammed Nebi Ömeri de vardı.

Ömeri, Guantanamo’da hapsedildiğinde yanındaki arkadaşı Fayez’e gökyüzündeki güneşi gösterip şöyle bir laf etmişti, “kurtuluşa ve zafere olan inancım, bu güneşin doğudan doğuşuna olan inancımdan daha fazla, bu sadece bir vakit meselesi, akıbet muttakilerindir”.

ABD’nin zamanında terörist diye hapse tıktığı Talibancılarla barış masasına oturduğu gün Taliban, Afganistan’ı yeniden ele geçirmişti, aslında.

ABD Afganistan’dan neden çekildi?
Orası onlar için Vietnam’a döndüğünden mi yoksa başka bir planları mı var, bilmiyoruz. ABD tamamen gitti mi yoksa dünyaya “bakın terör yeniden geldi” demek için mi Afganistan’dan çekildi numarası yapıyor, zaman gösterecek.

Ama şu var ki, Afganistan’da bugünden itibaren Taliban’la birlikte Çin’in düdüğü de ötecek.
Çünkü işgal edildiğinden bu yana Afganistan’daki Taliban, eski düşmanları Rusya ile İran ile ve Çin ile dost oldu. Rusya ve İran için bu dostluk bir bakıma mecburiyet olsa da Çin için daha farklı.
Çin ile Taliban neredeyse müttefik diye tanımlayabileceğimiz bir noktadalar.
Tabi burada Pakistan’ın Taliban ve Çin ile yakın ilişkisini de unutmamak gerekir.

20 yıl boyunca ABD’nin hükmettiği Afganistan’da artık Çin ve Pakistan daha güçlüler. Pakistan deyince bu denkleme İngiltere’yi de katabiliriz, belki de. Rusya ve İran kendilerini mümkün mertebe rahat hissettirecek pozisyonlarını aldılar ve almaya da devam ediyorlar.

20 yıldır görüp, yaşadığımız her şeyin başladığı yere geri döndük.
Doğu’dan Batı’ya ticaret güzergahının bir çok kilit noktası var ama en kilit yerinde yani Afganistan’dayız.
Bundan sonra film şeridi Irak’tan itibaren geri sarmaya devam mı edecek yoksa dünya bu 20 yıllık filmin farklı aktörlerle devam versiyonunu mu izleyecek acaba?