O da Kovid-19 gibi yarasa kaynaklı! İlk ölüm, işte dünyayı sarsan Nipah virüsü

Hindistan'da görülen 12 vakadan sonra Kerala eyaletinde 12 yaşındaki bir çocuğun hayatını kaybetmesi, yarasa kaynaklı Nipah virüsünün bir anda dünya gündemine girmesine neden oldu.

Ölen çocuktan alınan numuneler, 'Nipah'ın varlığını' (enfekte) gösterdikten sonra, tedavi ve kontrol için güneydeki Kerala eyaletine yerel sağlık görevlilerinden oluşan bir uzman ekip gönderildi.

Pazar günü ölmeden önce, çocuk beyin ve kalp kası iltihabı belirtileri göstermişti. (Sırasıyla ensefalit ve miyokardit olarak bilinen durumlar)

Şimdiye kadar Kerala'da 11 kişide nadir görülen zoonotik (hayvan kökenli) virüsle enfekte teşhisi kondu. Temas edenler arasında, çocuğun ebeveynleri, akrabaları ve onu tedavi eden bazı sağlık görevlileri de var. 250'den fazla kişi, temaslı izleme yoluyla tespit edildi ve bunlardan 54'ü yüksek risk kategorisinde ve acilen kendi kendilerini tecrit etmeleri emredildi.

NİPAH NE KADAR TEHLİKELİ?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), etkilenen bölgedeki sağlık sisteminin etkinliğine bağlı olarak ölüm oranının % 40 ila % 75 olduğunu tahmin ediyor. Buna karşılık Covid-19'un ölüm oranı daha bulaşıcı olmasına rağmen, küresel verilere göre %1 ile %2 arasında değişiyor.

Nipah, ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kusma ve boğaz ağrısı ile birlikte akut solunum yolu enfeksiyonuna neden oluyor. Şiddetli vakalar, koma ve ölüme yol açabilen ensefaliteye dönüşebiliyor. Erken evrelerde spesifik semptomların olmaması, Nipah'ın tespit edilmesini zorlaştırıyor. Bu da genellikle kontrol önlemlerinin uygulanmasında gecikmelere ve dolayısıyla daha fazla enfeksiyona neden olabilir.

NİPAH VİRÜSÜ NEREDEN GELDİ?

Virüs, adını 1999'da domuz çiftçileri arasında ilk salgının meydana geldiği Malezya'nın Nipah köyünden almıştır. O zamandan beri Malezya'da yeni vaka görülmedi, ancak Bangladeş'te salgınlar 2001'den beri her yıl bir sorun olmaya devam ediyor.

Hindistan'da da periyodik olarak tanımlanmıştır. Virüsün konakçılarının, genellikle insan yerleşimlerinden çok uzakta olmayan, Güney ve Güneydoğu Asya'da ağaç tepelerinde büyük koloniler oluşturan uçan 'tilki yarasa' olarak bilinen meyve yarasaları olduğuna inanılıyor.

NİPAH VİRÜSÜ NASIL YAYILIR?

İnsanlar genellikle virüsü, enfekte yarasaların ağızlarındaki sıvı veya idrarının temas ettiği, en sevdikleri hurma ağacının meyvesini yiyen veya suyunu içen canlılara bulaşıyor. Domuzlar, atlar, keçiler, koyunlar, kediler ve köpekler de ara konakçı olarak virüsü taşıyabiliyor.

Hava yoluyla bulaşabilen Covid-19'dan farklı olarak Nipah, yakın temas ve salgılar yoluyla insandan insana geçer. Bu nedenle enfekte kişilerin akrabaları ve onlara bakan sağlık görevlileri genellikle hastalığa ilk yakalananlar arasındadır.

2018'de Kerala'da önceki bir salgın sırasında, Nipah'ın R sayısı (bir hasta kişinin ortalama olarak kaç kişiye bulaştırabileceğini gösteren 'üreme' rakamı) -0,43 iken, koronavirüs için R sayısının 1'in üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

NİPAH VİRÜSÜNÜN TEDAVİSİ NEDİR?

DSÖ, Nipah'ı araştırma ve geliştirme için öncelikli bir hastalık olarak belirledi. Ancak, şu anda virüse özgü herhangi bir ilaç veya aşı bulunmamaktadır. Şiddetli solunum ve nörolojik komplikasyonları olanları tedavi etmek için sadece yoğun bakım önerir.

Hintli yetkililer Avustralya'dan üç yıl önce Kerala'daki salgının kontrol altına alınmasına yardımcı olan monoklonal antikor tedavileri sipariş ettiler ve yerel sağlık görevlileri ayrıca antiviral ilaç Ribavirin'in Nipah hastalarındaki viral yükü azaltmada etkili olduğunu tespit etti.