ABD EastMed'ten desteğini çekip Türkiye'ye 'selam' çaktı

Bugün kaleme aldığı "Washington-Ankara hattında sıcak rüzgarlar esiyor" başlıklı yazısında Dağlı, son günlerde Türkiye ile ABD arasında tekrar artan diplomasi trafiğni ve alınan bazı kararları değerlendirdi.

İşte yazının tamamı:

ABD Eastmed projesinden desteğini çekti. Halkbank konusunda yeni bir mahkeme kararı çıktı.
Bunlar Türkiye-ABD ilişkileri açısından olumlu gelişmeler.
Ancak somut adımlar değil.
Beklenen ise daha gerçekçi bir hamle, F-16’ların modernize edilip, yenilerinin verilmesi gibi.

Türkiye-ABD ilişkilerinde sayısız sorun var. Bir çoğu kalıtsal hale gelmiş.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Biden’la yaptığı Roma’daki son görüşmede, ortak mekanizma kurulmasına karar verilmişti.

Ortak mekanizma işliyor. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın’ın ABD ziyareti ve sonrasında Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanı ile yaptığı görüşmede bu mekanizmanın çalıştığına vurgu yapıldı.

Sonrasında şunu gördük.
ABD, Doğu Akdeniz’deki Yunanistan projesi Eastmed’den desteğini çekti.
Bu aslında sürpriz değildi.
Çünkü o proje Amerikan çıkarlarıyla pek uyuşmuyordu.
ABD’nin bu tavrının Türkiye ile de bir ilgisi var. Çünkü Türkiye o projenin karşısındaydı.
Eastmed’e verilecek Amerikan desteği, Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir krize dönüşecekti.
Bu engellenmiş oldu.

ABD Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin karşısına çıkmıyor.
Hatta ABD’nin Türkiye ile belli noktalarda ortak hareket etmesi de ileride gündeme gelebilir.

Zira ABD, Doğu Akdeniz’le birlikte Afrika’da da Rusya ile rekabet halinde.
ABD için bir sonraki adım Afrika’daki varlığını pekiştiren Türkiye ile burada da ortaklık olabilir. Bu ihtimal dışarda sıkça yazılıp, çiziliyor.

Eastmed’den sonra ABD’de mahkemenin Halkbank davasıyla ilgili verdiği karar da dikkat çekiciydi.
Halkbank konusunda Türkiye’nin tezleri hiçe sayılırken, ilk kez olumlu bir bakış açısı belirdi.
Bu karar krizi sonlandırmadı ama kısa vadede büyümesinin önüne geçti.

ABD'deki Halkbank davası askıya alındı

Halkbank'tan ABD'de devam eden ceza davasına ilişkin açıklama

ABD, Türkiye’yi F-35 programından çıkarmıştı.
Türkiye’nin parça üretme faaliyetleri ise halen devam ediyor.
Tam bu aşamada Pentagon, Ankara’nın daha önce yaptığı F-16 başvurusunu gündeme aldı.
Türkiye’nin elindeki mevcut F-16’ların modernize edilmesi ve yeni nesil F-16’ların satışının talep edildiği başvuruydu bu.

ABD kongresi F-35 veya F-16 konusunda kesinlikle sıcak bakmıyor.
Ama bu konuda da Washington’dan olumlu sinyaller geldiğini söyleyebiliriz.
Sonuçta kongredeki negatif havayı pozitife çevirmenin yolları var.
Lobiler veya Amerikan çıkarları devreye sokulabilir, buna Amerika’daki karar vericiler bakacaktır.
Türkiye ile ilişkilerin rayına sokulması Amerikan menfaatleri için gerekliyse, yeni krizler çıkarılmaz ve hatta mevcut sorunlar törpülenebilir.

Neticede ABD, hem Rusya ile hem de Çin’le boğuşuyor.
Hele ki Karadeniz’deki gerginliğin tavan yaptığı bu son dönemde AB’yi istediği hizaya çekemeyen ABD için en elverişli ortak Türkiye.

Türkiye, ABD’yi karşısına alarak dış politika yapmayı, ilerlemeyi, mücadele etmeyi, sonuç almayı, başarmayı öyle ya da böyle öğrendi.

Elbette ilişkiler yukarı yönlü iyileşirse bu durum Türkiye için de çok önemli olacaktır.
Neticede Türkiye yönü Batı olan NATO müttefiki bir ülke.

ABD ile ilişkilerin gelişmesi sadece ABD çıkarları için değil Türkiye’nin menfaatleri açısından da önemli.
Zaten problem hep buradan çıktı.
Türkiye, ABD’nin "ben ne istersem öyle olacak" dayatmasına baş kaldırmasaydı, bugün ABD-Türkiye ilişkilerinde çok fazla sorun konuşuyor olmazdık, Türkiye de tıpkı Yunanistan gibi ABD’nin sömürdüğü ama pohpohlayıp iyi geçindiği bir ülke olurdu.