Bu hafta içi, kimsenin gözünü çevirip pek bakmadığı ve irdelemediği bir olay yaşandı. Pakistan ile Afganistan arasındaki onlarca yıllık gerilim yeniden tırmandı. Pakistan Hava Kuvvetleri, Afganistan'ın Paktika bölgesini jetlerle vurdu. Afganistan'ı yöneten Taliban, saldırılarda çoğu kadın ve çocuk 46 sivilin öldüğünü açıkladı. Pakistan ise, Afganistan'daki terör eğitim kamplarını hedef aldığını söyledi.

Peki iki Müslüman ülke neden yıllardır "savaş" içinde? Gelin önce son gelişmenin detaylarına bakarak meseleye başlayalım.

Pakistan ile Afganistan arasında uzun süredir devam eden gerginlik, yeni bir boyut kazandı. Pakistan'ın Kabil Büyükelçisi, iki ülke arasındaki sorunları görüşmek için temaslar yürütürken, Pakistan ordusu bu dönemde Afganistan topraklarını bombaladı.

Pakistan ordusu, Afganistan'ın doğusundaki Paktika eyaletinde dört ayrı noktaya hava saldırısı düzenledi. Afganistan'ı yöneten Taliban'ın Hükümet Sözcüsü, saldırıların Pakistan'daki çatışmalardan kaçan sivillerin kaldığı kamplara yapıldığını iddia etti.

Pakistan güvenlik yetkilileri, saldırının Afganistan topraklarındaki terör eğitim kamplarını hedef aldığını söyledi. Pakistan İçişleri Bakanı Muhsin Nekvi, güvenlik güçlerinin teröristlerin planlarını engellediğini söyledi. Bakan Nekvi, Taliban yönetimini teröristlere destek vermekle suçladı.

Afganistan Dışişleri Bakanlığı ise, Pakistan Büyükelçisi'ni çağırarak saldırıları protesto etti. Afganistan Savunma Bakanlığı da ülke topraklarına yapılan saldırıların karşılıksız kalmayacağını duyurdu. Taliban yönetimi, Pakistan'ı sivil katliamı yapmakla itham etti.

40 YILDIR ÇÖZÜLEMEYEN SORUN

Pakistan İçişleri Bakanlığı, 2024'ün ilk 10 ayında 1500'den fazla çatışmanın meydana geldiğini, bu olaylarda 570 güvenlik görevlisi ve 351 sivilin hayatını kaybettiğini söyledi. Bakanlık, son saldırının geçen hafta düzenlendiğini ve 16 Pakistan askerinin öldüğünü belirtti. Pakistan bu saldırıları, Afganistan topraklarında varlığını sürdüren Pakistan Talibanı'nın (TTP) yaptığını söylüyor.

Gelelim iki ülke arasındaki sorunun esas kaynağına. Pakistan ile Afganistan arasındaki gerginlik 1980'li yıllara dayanıyor. İki ülke, yaklaşık 3.000 kilometrelik sınırda karşılıklı olarak güvenliği sağlayamıyor. Taliban'ın 2021'de Afganistan'da yönetimi yeniden ele geçirmesinden sonra ilişkiler daha da bozuldu.

Pakistan, kendisine saldırı hazırlığındaki 6 bin silahlı militanın Afganistan topraklarında saklandığını iddia ederken, Afganistan devleti ise hiçbir terör örgütüne destek vermediğini söylüyor.

Taliban, Pakistan'ın Afganistan'ın içişlerine karışmamasını talep ederken, Pakistan ise Afganistan'dan topraklarındaki terör kamplarını kapatmasını istiyor. İki ülke arasında yıllardır yapılan görüşmelerden de sonuç alınamıyor.

Kısacası; Pakistan, Pakistan Talibanı'nın saldırıları nedeniyle yıllardır ağır kayıplar yaşandığını, Afganistan'daki yönetimlerin Pakistan Talibanı'nı dizginlemediğini, bu amaçla yürütülen diplomatik çabalarının sonuçsuz kaldığını ve artık sabırlarının tükendiğini söylüyor

PEKİ PAKİSTAN NEDEN AFGANİSTAN TOPRAKLARINDA TERÖR OLDUĞUNU İDDİA EDİYOR?

Pakistan hem Afganistan hem de İran'daki bazı grupların, Pakistan üzerinde emelleri olduğunu belirtiyor ve buna göre kendini savunacak bazı terörle mücadele politikaları benimsemiş durumda.

Pakistan'a düzenlenen çoğu saldırı, Afganistan'ın Pakistan sınırındaki Hayber Pahtunhva ve Belucistan eyaletlerinden yapılıyor.

Her iki eyalette de "Peştun" ve "Beluc" etnik gruplarının haklarını savunduklarını ileri süren silahlı gruplar, Pakistan güvenlik güçleri ve sivillere yönelik saldırılarda bulunuyor.

İslamabad yönetimi, Pakistan Talibanı'nın (TTP) ağırlıklı olarak Hayber Pahtunhva eyaletinde; Belucistan Kurtuluş Ordusu'nun (BLA) ise Belucistan'da mevzilendiğini söylüyor.

Pakistan, TTP'nin ve BLA'nın söz konusu eyaletlerde konuşlandığını, saldırılarını buradan organize ettiğini ve Kabil hükümetinin buna göz yumduğunu savunurken, Afganistan devleti bu iddiaları reddediyor.

Ayrıca Belucistan Kurtuluş Ordusu, Belucistan eyaletinin Pakistan'dan ayrılmasını ve Beluc halkının bu bölgeyi yönetmesini istiyor.

Pakistan bu sorunu (Beluc halkı) sadece Afganistan'la yaşamıyor. İran'la da benzer problemi var. Hatırlarsanız yine bu yıl içinde İran ve Pakistan orduları, birbirlerini "terörü desteklemekle" suçlayarak saldırılar düzenlemiş, iki ülke arasında ipler iyice gerilmişti.