Yıkım topu fırlatıldı! Avrupa çöküyor...Trump küresel dengeleri değiştirdi

ABD Başkanı Donald Trump’ın “Kanada’yı 51. eyalet” diye tanımlaması, “Grönland’ı zorla satın almak istemesi” ve Filistinlileri yok sayarak Gazze’ye el koymak istemesine Batı’dan tepkiler sürerken, Ukrayna savaşını sona erdirmek için Rusya lideri Vladimir Putin ile masaya oturması Avrupa’yı alarma geçirdi. Ukrayna’yı davet etmeden yapılan barış görüşmelerinin ardından Trump’ın Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’ye yönelik sert açıklamaları Avrupa’da paniğe yol açtı. Peş peşe gelen sert açıklamalar, Batı medyasında yer alan analizlerde Avrupa’nın yaşadığı büyük şoku ön plana çıkarıyor.

TRUMP ASKER ÇEKEBİLİR

Gerilimin artması üzerine Avrupa’da, Trump’ın kıta genelindeki ülkelerden ABD birliklerini çekme yönünde bir adım atabileceğine dair endişeler artıyor. Bu korkuyu doğrulayacak açıklama Avrupa Parlamentosu Üyesi Mika Aaltola’dan geldi. Aaltola “ABD, Ukrayna’nın teslim olması için şartlar üzerinde anlaşmamız için bize üç hafta süre verdi. Eğer anlaşmazsak ABD, Avrupa’dan çekilecek” diye paylaşım yaptı. ABD Savunma Bakanlığı istatistiklerine göre, Avrupa genelinde yaklaşık 100.000 ABD askeri konuşlandırılmış durumda ve bu birliklerin büyük kısmı (35.000 asker) Almanya’da bulunuyor. Bu, Rusya’ya karşı büyük bir caydırıcı olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar Washington bu birlikleri aniden çekmesi durumunda Avrupa’nı kendini savunmakta zorlanacağını söylüyor.

DÖNÜM NOKTASI

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, Rusya-Ukrayna Savaşına ilişkin, Avrupa’nın bir dönüm noktasında olduğunu belirterek “Hepimizin bir karar vermesi ve tarafını seçmesi gerek. Ya demokratik değerlerin ve Avrupa’nın inşa edildiği değerlerin yanında olacağız ya da saldırganın. Açık bir şekilde Ukrayna’nın yanında olmalıyız” dedi.

“YIKIM TOPU FIRLATILDI”

New York Times, Trump’ın hamlelerinin NATO’yu içerden baltalayabileceğini iddia edilirken Foreign Policy’e göre, Avrupa ve NATO, Trump yönetiminin Atlantik ötesi ilişkilere bir yıkım topu fırlatması ile şimdi varoluşsal bir krizle karşı karşıya. ABD’li yayın kuruluşu CNN ‘‘Avrupa, Trump’ın Ukrayna’ya az ilgi göstereceğini bekliyordu, ancak bu kadar ani, kesin ve sert bir kopuşa hazırlıklı değildi” yorumunda bulundu.

EN KORKUNÇ KABUS

İngiliz The Economist dergisi, bu hafta iki kapakla çıktı. Önceki gün yayınlanan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın kral olarak gösterildiği ilk kapakta “Müstakbel Kral” başlığı kullanıldı.

İkinci kapak ise dün yayınlandı. “Avrupa’nın En Korkunç Kâbusu” başlığı kullanılan kapakta Trump, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile masa başında oturuyor. Masadaki diğer sandalyeler boş gösterilerek, Avrupa kıta liderlerinin Beyaz Saray ile Kremlin arasındaki barış görüşmelerinden dışlandığı vurgulanıyor.

The Economist “Putin ve Trump’ın sebep olduğu kâbus, Avrupa’yı nihayetinde kendini örgütleme biçimini değiştirmeye zorlayabilir. NATO dünyanın en başarılı ittifakı oldu: Ortadan kaybolmasını hayal etmek zor. Ancak eski şeyler geçti; her şey yeni oldu. Avrupa, çok geç olmadan bununla yüzleşmeli” yorumunda bulundu.

MACRON’DAN TRUMP’A TEPKİ

Avrupa ile ABD arasında yaşanan gerilim her geçen gün artarken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron sosyal medyada yaptığı canlı yayında, ABD Başkanı Donald Trump’a tepki gösterdi. Macron “Herkesi endişeli görüyorsunuz çünkü kendi kendimize ‘Belki de (Trump) yeterli olmayan bir şeyleri müzakere edebilir. Belki de çok fazla şeyi masada bırakabilir. Ukrayna’yı feda edebilir.’ diyoruz. Ayrıca Ukrayna’da barış şartları Avrupa güvenliği için önemli. Rusya’nın bir başka Avrupa ülkesine daha saldırmaması konusunda caydırıcı güvenlik tedbirleri alınması gerekiyor. Şu an içinde bulunduğumuz durumda hiç kimsenin Ukrayna’nın, ‘AB’ye veya NATO’ya girme hakkı yok’ diyemez” ifadelerini kullandı.

Pazartesi günü Trump ile Beyaz Saray’da görüşeceğini söyleyen Macron “Trump’a şunu söyleyeceğim: Putin’e karşı zayıf olamazsın. Bu sen değilsin, bu senin kumaşın değil, bu senin çıkarına değil” ifadelerini kullandı. Macron’dan üç gün sonra ise İngiltere Başbakanı Keir Starmer da Beyaz Saray’da Trump ile bir araya gelecek.