Duterte'nin yargılanması Lahey'de başladı

Hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından yürütülen soruşturmada 7 Mart 2025 tarihli gizli tutuklama emri gereği Filipinler yetkililerince tutuklanıp 12 Mart'ta UCM'ye teslim edilen eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, bugün ilk kez hakim karşısına çıktı.

Duterte, duruşmaya UCM'nin tutukevinden görüntülü olarak katılırken avukatları duruşma salonunda hazır bulundu.

Duterte gözaltına alındı! Lahey'de yargılanmaya götürülüyor

Duruşmanın başında hakim, bu oturumun amacının suçları ve delilleri tartışmak değil, sadece Duterte'nin kimlik tespitini yapıp hakkındaki suçlamaları bilip bilmediğini kontrol etmek ve kendisine haklarını hatırlatmak olduğunu dile getirdi.

Hakim, Duterte hakkındaki suçlamaları özetleyerek "UCM Ön Dava Dairesi, Duterte'nin Roma Statüsü uyarınca insanlığa karşı suçlar kapsamında cinayet suçundan cezai sorumluluğu bulunduğuna dair makul gerekçeler olduğu sonucuna varmıştır." dedi.

Hakim ayrıca, söz konusu suçlamaların 2011-2016 yıllarında Davao Ölüm Mangası üyeleri tarafından öldürülen en az 19 kişi ve 2016-2019 yıllarında Filipinler kolluk kuvvetleri tarafından öldürülen en az 24 kişinin cinayetiyle ilgili olduğunu belirtti.

AVUKAT: BU BİR ADAM KAÇIRMA

Duterte'nin avukatı söz alarak müvekkilinin ülkesinden "kaçırıldığını" iddia etti.

Avukat, "İki gün önce, egemen bir ülkenin eski başkanının aşağılayıcı bir şekilde özel bir uçağa bindirilerek Lahey'e taşındığına tüm dünya tanık oldu. Amerikalı hukukçular için bu, 'yargısız iade' olarak adlandırılan bir duruma benziyor. Hukuki bakımdan daha az bilgili olanlar için bu bir 'adam kaçırma' anlamına geliyor." ifadelerini kullandı.

Avukat, şöyle devam etti:

"Müvekkilim, vatandaşı olduğu ülkede, iadesine karşı yasal başvuru yollarından mahrum bırakıldı. Bu, tamamen siyasi hesaplaşma niteliğinde gerçekleşti. Sorunlu iki kurum beklenmedik bir ittifak kurdu. Bir yanda, müvekkilimin ve kızının mirasını etkisiz hale getirmek ve boğmak isteyen mevcut başkan, diğer yanda (UCM'yi kastederek) meşruiyet krizi yaşayan ve çaresizce göz alıcı bir hukuki gösteri arayan sorunlu bir hukuk kurumu."

Duruşma sırasında, Duterte karşıtı küçük bir grup, mahkeme binası önünde gösteri düzenledi. Göstericiler, eski Filipinler liderinin yargılanmasını destekleyen pankartlar taşıdı.

UCM, Duterte hakkındaki iddianamenin okunacağı duruşma için 23 Eylül 2025 tarihini belirledi.

DUTERTE NEYLE SUÇLANIYOR?

Uluslararası Ceza Mahkemesi, Duterte'nin görev yaptığı 2016 ila 2022 yıllarında "uyuşturucuyla savaş" operasyonlarında işlendiği iddia edilen insanlığa karşı suçlar için Eylül 2021'de soruşturma yürütülmesine karar vermişti. Ancak, yılın sonlarına doğru Filipinler aynı iddiaları incelemiş ve son merci olarak UCM'nin yargı yetkisinin olmadığının öne sürülmesi üzerine soruşturma askıya alınmıştı. Filipinler, UCM'nin ön soruşturma başlatmasının ardından 17 Mart 2018'de mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü'nden çekilmişti. UCM, 18 Temmuz 2023'te soruşturmanın devamına karar vermişti.