İnsanı yaşat ki devlet yaşasın: Şeyh Edebali Türbesi

Şeyh Edebali Osmanlı Devleti'nin fikir gücü olmuş. İlk kuruluş yıllarında bu büyük imparatorluğun kuruluş ayaklarından birini oluşturmuş. Ertuğrul Gazi'nin oğlu Osman Bey'i emanet ettiği Şeyh Edebali senelerce Osman Bey'i büyük bir imparatorluğun önderi olarak yetiştirmiş. Öğrencilerine yol gösteren ve onları ilim sahibi yapan Şeyh Edebali'nin türbesi günümüzde Bilecik'te yer alıyor. Yüzyıllar önce Ertuğrul Gazi oğlu Osman Bey'i eğitim alması ve ilim sahibi olması için ona emanet etmiş ve Şeyh Edebali'ya karşı anlayışlı olması konusunda da onu uyarmıştır. Bunu şu sözlerle bugün yeniden hatırlıyoruz;

"Bak oğul. Beni kır, Şeyh Edebali'yi kırma.

O, bizim boyumuzun ışığıdır.

Terazisi dirhem şaşmaz.

Bana karşı gel, ona gelme...

Bana karşı gelirsen üzülür, incinirim; ona karşı gelirsen gözlerim sana bakmaz.

Baksa da görmez olur.

Sözümüz Edebali için değil, senceğiz içindir.

Bu dediklerimi vasiyetim say."

Ertuğrul Gazi Türbesi hakkında

Bu sözler türbenin girişinde yer alıyor. Şeyh Edebali ile beraber türbe içerisinde yakınında bulunan öğrencileri ve diğer aile fertleri de yer alıyor. Gelin Dünyayı Geziyorum ekibinin gözünden Şeyh Edebali'nin Türbesi'ni ve buradan görünen manzaranın görüntüsünü izleyelim.

Türbeye çıkmak için bir hayli zorlu bir yokuşu çıkmanız gerekiyor. Bu zorlu yürüyüşten sonra girişte yukarıda belirletilen yazıyı görüyor ve türbenin içerisine giriyorsunuz. Türbe içerisinde önce bir avlu sizi karşılıyor. Buradan eski bir kale kalıntıları olan yeri görebilirsiniz. Burada Türk Cumhuriyeti bayrağı ve Kayı Boyu bayrağı beraber dalgalanıyor.

KAYI BOYU BAYRAĞI NE ANLATIYOR

Kayı bayrağının simgesi IYI olarak görünüyor. Anlamı çok büyük ve devletin kuruluşunu simgeleyen bu bayrak obada kadına verilen değeri de gözler önüne seriyor. Ortadaki yay  simgesi obanın kadınını gösteriyor, yanındaki oklar ise obadaki kadınlardan çıkan her bir oku yani 'alp'leri simgelediği gibi çok büyük önem taşıyor. Anneye verilen değer yüzyıllar öncesinde bir oba bayrağında böyle görünüyor.

ŞEYH EDEBALİ TÜRBESİ NEREDE?

Orhan Gazi Camii'nin yanından Şeyh Edebali'nin türbesine doğru çıkabilirsiniz. Osmanlı'nın 1206-1326 yıllarında Osmanlı'nın manevi gücü olmuş. Kuruluş yıllarında da damgasını vurmuş. Fikir babası olan ilahiyatçı din bilgini Şeyh Edebali hayatını Bilecik'te kaybetmiş. Dergahına defnedilmiş. Dünyanın birçok yerinden Türkiye'ye seyahat eden kişiler Osmanlı İmparatorluğu’nun yapı taşlarından biri olan Şeyh Edebali Türbesi'ni de görmeden gitmek istemiyorlar. Bilecik'te yer alan türbeye her yıl binlerce kişi ziyarete gelerek burada dualarını din bilginine gönderiyor.

ŞEYH EDEBALİ KİMDİR?

Şeyh Edebali Horasan'da ya da Konya Karaman'da doğduğu söylenen bir din adamı. Yukarıda birçok kez bahsettiğimiz gibi Osmanlı'nın kuruluşunda çok büyü bir rol üstlenmiş. Osman Bey'in hem kayınpederi olmuş hem de akıl hocalığını yapmış.

Osman Bey 27 yıl alnını secdeye koyduğu yere defnetmiş. Nerede doğduğuna dair iki görüş bulunuyor. Horasan bu görüşlerden daha yüksek ihtimalle olanı. Diğer bir görüş ise Karaman’da doğduğu yönünde. Net olarak nerede doğduğu belli değil.

ŞEYH EDEBALİ ANADOLU’YA NASIL GELDİ?

Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldığında Yunus Emre, Hoca Ahmed Yesevi, Geyikli Baba gibi önemli ilim adamları Anadolu'ya geliyor. Şeyh Edebali'da bunlardan biri. Karamanda uzun süre kalmış ve burada Dursun Fakı ile tanışmış. Yanından hiç ayırmadan onu büyütmüş ve ilim sahibi yaptığı gibi damadı olarak da bağını güçlendirmiş.

Tekrar Şam'a dönen Şeyh Edebali burada da yine birçok eğitim almış. Daha sonra ise yeniden Anadolu'ya döndüğünde Ertuğrul Gazi ile tanışır. Ertuğrul Gazi onun çok büyük bir bilgin olduğunu anlar ona Osman Bey'i daha sonra emanet eder.

Osman Bey'e büyük bir imparatorluk olacak Osmanlı Devleti'nin kurulmasına yardım etmiş ve damadı olarak bağını güçlendirmiştir. Diğer bir damadı olan Dursun Fakı ise bu kuruluş öyküsünde yerini 'kuruluş hutbesi'ni okuyarak yer almıştır.

Selçuklu'nun başkenti İznik'te gezilecek tarihi yerler