İlk Osmanlıca kültür dergisi Hülasa çıktı

Osmanlıca çıkan ilk ilim-kültür dergisi Hülasa, geçmişimiz ve bugünümüz arasında kopan bağların onarılmaya başladığının işaretini de veriyor.

 Rivayet odur ki Mustafa Kemal Atatürk, harf devriminin çalışmaları arefesinde, devrin meşhur edebiyatçıları ve şairleriyle bir araya gelir. Fikir teatisinde bulunduğu yazar, muharrir ve ediplerin arasında Yahya Kemal Beyatlı da bulunuyordur. Baş başa yapılan görüşme esnasında, Yahya Kemal'e yapılacak büyük değişikliği açıklayan Atatürk, yeni Türk alfabesinin Latin harfleri olacağını, eğitim ve öğretimde bu inkılabın ivedilikle gerçekleştirileceğini söyler. Büyük şair, Arap harflerinin yasaklanmak suretiyle yerine Latin harflerinin getirilmesi sonrası doğacak travmayı o an hissetmiş olacak ki, Paşa'ya sormadan edemez: "Peki Paşam bin yıllık kütüphanemiz ne olacak?"

Zaman Gazetesi'nin haberine göre Türkiye'de son yıllarda yürütülen kampanyalardan güzel neticeler hasıl oluyor. Başta klasik sanatlar ve Osmanlıca kurslarına olan talep gün geçtikçe artarken geçtiğimiz aylarda Milli Eğitim Bakanlığı'ndan geç kalınmış ama sevindirici bir bildiri duyuldu. Yapılacak resmi düzenlemeye göre Osmanlıca dersi artık eğitim müfredatında yer bulacak ve seçmeli ders olarak yeni nesillere okutulabilecek. Bu değişiklik, yeni nesillerin içinde yaşadıkları toplumun geçmişten bugüne uzanan kültürel kaynaklarına daha kolay ulaşabileceği anlamına geliyor.

Aralanan kapıdan ilk giren, Hayrat Vakfı'nın neşrettiği 'Osmanlıca' eğitim dergisi oldu. Bu alanda bir ilki gerçekleştiren dergi Osmanlıcaya yeni başlayanlar için basit ve kolay anlatımıyla dikkat çekiyor. Ardından ikinci bir ilk daha gerçekleşti ve Osmanlıca ilim-kültür dergisi Hülasa, ağustos ayı itibarıyla yayın hayatına başladı.

Osmanlıca müptedi (başlangıç) seviyesinde olanlara hitap eden üç aylık dergi, ilk sayısını temmuz sonu itibarıyla piyasaya sürdü. Dergide Faruk Aygen, Uğur Bilgili, Enes Külünk, Hamit Serdar ve Sadi Özgür tarafından kaleme alınan yazılar, aşinalık kazanılabilmesi için mukayeseli biçimde basılmış. Sağdan sola doğru ilerleyen derginin bir sayfasında Osmanlıca metin bulunuyorken, hemen karşı sayfasında aynı metnin Latin harfleriyle olanı yer alıyor.

"Osmanlı'da bir Ramazan Bayramı" kapak konulu ilk sayıda, milli ve manevi değerler ağırlıklı olmak üzere, medeniyet ve kültür tarihimizin mühim isimleri, tarihi anekdotlar edebi bir dille yazıya aktarılmış. Derginin içindekiler bölümünde "Osmanlıların Kur'an-ı Kerim'e hürmeti, Uçan ilk insan Abbas bin Firnas, Bir matematik kaşifi İsmail Efendi, Kuş kanadından dökülenler" başlıklı konular mevcut. Vecize ve özlü sözlerin yanı sıra dergide Osmanlıca çengel bulmaca gibi renkli köşeler bulunuyor. İlk sayıda rika, celi, sülüs, rahat gibi hat çeşitleriyle de zenginleşmiş dergide, tasarım ve grafik çalışmalarının altında Yunus Aygen'in imzası bulunuyor.

Derginin yayın hayatına girme süreci için bundan bir yıl evvel ilk adım atılmış. Arapça-Osmanlıca eğitmeni Sadi Özgür, bu projenin hayalini uzun süre kurduğunu anlatıyor. Henüz yayıncılıkta uzun soluklu deneyimleri olmasa da başvurdukları mercilerden ekseri olumlu cevap almışlar. Hiçbir kurum veya vakfın yardımı olmadan, birikmiş paraları ve eş dost yardımıyla çıkarılan dergi elbette maddi açıdan destekçiler bekliyor. Dergi ilk baskıda 5 bin nüsha olarak basılmış. Yurt genelindeki tüm NT mağazalarında ve taşra kitabevlerinde bulunan Hülasa Dergisi'ni www.hülasadergisi.com internet adresinden de sipariş etmek mümkün.

Çeviri programlarıyla Osmanlıca destek

Gün geçtikçe sanal ortama aktarılarak oluşturulan veri tabanları ve arşivlere artık Osmanlıca metinler de kolayca dahil edilebilir. Geliştirilen OCR isimli program sayesinde kâğıt üzerindeki Osmanlıca matbu metinler ve elyazmaları bilgisayar ortamına sorunsuz şekilde aktarılıyor. Uzun saatler alan ve tashih gerektiren bu işlem artık yeni okuyucu programlar sayesinde gayet hızlı bir biçimde yapılabiliyor. Sadi Özgür'ün üzerinde çalıştığı başka bir program ise matbu Osmanlıca metinlerin Latin harfleri ile Word dosyasına dönüşmesini sağlayacak. Osmanlıca-Translate ismini verdikleri çalışma şayet istenilen verimi yakalayabilirse arşivlerin herkese ulaşmasında büyük fayda sağlayacak.