Nazım'ın dizeleri Yavuz Selim'in iddiası

Ünlü Şair Nâzım Hikmet’in, “Davet” şiirinde geçen ve kardeşliğe atıfta bulunmak için siyasetçilerin sık sık okuduğu “Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine” dizelerini şairliğiyle bilinen Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim Han’ın yazdığı iddia edildi.

Yavuz Sultan Selim’in hayatını romanlaştırmak için arşiv belgelerini tarayan Tarihçi Yazar Hasan Basri Bilgin, sözkonusu satırların “Selimî Divanı”nda geçtiğini söyledi. Dizeleri, Hayat Yayınlarından çıkan “Efe Türk Yavuz Han” isimli tarihi romanına da taşıyan Yazar Bilgin şu bilgileri verdi:
“2000 yılında sponsorlar vasıtasıyla az sayıda da olsa, Kanuni Sultan Süleyman’ın Muhibbi Divanını yayınladım. Ardından Yavuz Sultan Selim’in Divan’ına ulaşmaya çalıştım. Selimi Divanı, şimdiye kadar hiç ortaya çıkmadı. Osmanlı Arşivi’nde ve Topkapı Sarayı’nda araştırılırsa parça parça bulunur. Ne yazıkki bütün halinde değil.

HABİBİ NECCAR’DA OKUDU

Yavuz Sultan Selim’in hayatını araştırırken İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın ‘Büyük Osmanlı Tarihi’nde Ragıp Paşa’nın hatıralarından söz ettiğini gördüm. Araştırıp bu hatıraları buldum. Ragıp Paşa, Yavuz Sultan Selim’in bürokratlarından. Onun anlattığına göre, bir eşkıyayı ortadan kaldırmak için beraber Gaziantep bölgesine gidiyorlar. Padişah, askerî bir tepede bırakıp tebdili kıyafet ile Habibi Neccar Camii’ne (Antakya’da) gidiyor. Burada bir ay inzivaya çekiliyor. Camiye girer girmez ‘İşte aradığımı buldum’ diyor. Zira buradan çok etkileniyor. İnsanın birinci unsuru olan vahdedi o taş yapıda buluyor. Nitekim aynısını İstanbul’da yaptırıyor. Bugün Fatih Çukurbostan’da Yavuz Sultan Selim Camii vardır. Planı Habibi Neccar Camii’nin aynısıdır.

Yavuz Sultan Selim Han, aralarındaki bir diyalog sonunda Habibi Neccar Camii imamının kulağına, “Fazl-u hakk u himmet-i cünd-î Ricalullah ile - Dil- sûhteri merg, Dilirân-ı merg-zâr eylemektir niyetim” diye bir şiir okuyor. Yani, “Benim amacım, insanı verimli ağaç kadar hür, varlık sahiplerine de verimli bir orman hayatı yaşatmaktır” diyor. Güncel tabiriyle, “İnsanlar ağaç kadar hür orman gibi kardeşçe yaşamalı.”

“Fazl u Hakku...” diye başlayan Fatih Sultan Mehmed Han’ın da bir dizesi vardır. Çünkü Yavuz, Fatih’in kopyasıdır. Dedesinin dizelerini devam ettirmiş.”

Peki biz bu dizelerin Nâzım Hikmet’e ait olduğunu biliyoruz. Ünlü şair, “kopya çekmiş” olabilir mi?

KAYNAĞI BELLİ!

Yazar Hasan Basri Bilgin, bu sorumuza şöyle cevap verdi: “Nâzım, şairlik yeteneğini kullanıp almış. Onda güzeli bulmuş, teori kapmış, ideoloji almış. Ama kaynak Yavuz Sultan Selim Han’dır.”

“Peki şimdiye kadar bunu hiç kimse, nasıl görmedi?”
Yazar Bilgin, şunları kaydetti: “Şimdiye kadar ya farkedilmemiş yada ferkettirilmemiş. Çünkü bakıyorsunuz daha yakın zamana kadar kitaplar Yavuz’u babasını döven, elçilerin derisini yüzdüren, kazanda kaynatan, Kızılbaş avcılığına çıkmış bir insan diye yazdı. Halbuki bunların aslı astarı yok. Çaldıran Savaşı’ndan sonra Şah İsmail tacını, tahtını, karısını bırakıp kaçıyor. Sadrazamı padişaha diyor ki, ‘Bahar gelir gelmez ilk işimiz İran’a gidelim. Şah İsmail’i bulalım hem de ne kadar Kızılbaş varsa temizleyelim.’

Yavuz ‘Benim Kızılbaşla bir derdim yok’ diye cevap veriyor, ‘Ben devletime isyan edenle mücadele ediyorum. Devletime isyan eden kişi, tek oğlum Süleyman bile olsa tereddüt etmez kellesini alırım.’ Ama onu bize hep yanlış anlattılar. Onun hassasiyeti devletin varlığı üzerinedir.”

1901 yılında doğan ve Osmanlı eğitiminden geçen Nâzım Hikmet, “Üçüncü Selim'in Gözdesi”, “Tosun Paşa”, “Lale Devri” gibi filmlerin senaryolarını yazmıştı.

YAVUZ SULTAN SELİM’İN ŞİİRİ

“Fazl-u Hak u himmet-i cünd-î Ricalullah ile - Dil- sûhteri merg, Dîlirân-ı merg-zâr elemektir niyetim” (“Benim amacım, insanları ağaç kadar hür (merg) ve orman gibi kardeşçe (merg-zâr) eylemektir”)...

NÂZIM’IN ŞİİRİ

“Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine, Bu hasret bizim...”

Hayati İnanç: Nâzım Hikmet nazire yapmış

Divan Edebiyatı duayenlerinden avukat ve televizyon programcısı Hayati İnanç: “Bu şiiri, ilk defa duyuyorum. Nâzım Hikmet almış, başka bir ifadeyde ortaya koymuş olabilir. Şiirin ilk satırı Fatih Sultan Mehmed Han’a ait ve cihada dairdir. Fatih, “Fazl-ı Hakk u himmet-i cünd-i ricâlullah ile / Ehl-i küfrü serteser kahreylemektir niyetim” diyor. Yavuz da ilk mısrasını alıp nazire yapmış. Nazire edebiyatta sıkça başvurulan bir âdettir.”

KILIÇDAROĞLU DİLİNDEN DÜŞÜRMEDİ

siyasetçiler, sanatçılar Nâzım Hikmet’in bu ünlü satırlarnı kardeşliğe atıfta bulunmak için dillendiriyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da 2007 yılında bir Nevruz töreninde bu dizeleri okumuştu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise geçtiğimiz seçimler öncesi mitinglerinde dilinden düşürmemişti. Kılıçdaroğlu, referandumda da bu dizelerle vatandaştan “hayır” oyu istemişti.

Türkiye Gazetesi