En zor tekerlemeler hangileridir? Çocuklar için zor ve güldüren tekerlemeler...

Kültürümüzde tekerleme, genellikle çocuk edebiyatında eğlence ve hoş vakit geçirmek için söylenen, çoğunlukla birbirinden bağımsız ve anlam bütünlüğü olmayan kelimelerin bir araya getirip hızlıca söylenen ölçülü ve kafiyeli sözlerdir. Eğlencenin yanında akıcı konuşma, diksiyonu düzeltme ve kelimelerini doğru telaffuz edebilmek için de başvurulan tekerlemeler, farklı yörelerde değişik isimlerle anılmaktadır. Doğu Anadolu’da döşeme, Güney Anadolu’da sayışma olarak bilinmektedir. Karagöz – Hacivat orta oyununda muhavere ve çocuk oyunun ebe olarak anılmaktadır. Sözlü edebiyat kültürün en eğlenceli ve önemli geleneği olan tekerlemeler, günümüzde de çocukların eğlencelerinde yer almaya devam etmektedir.

Tekerleme Kültürü

Türk tarihinde çok eski zamanlara dayanan tekerleme kültürü Kaşgarlı Mahmut’un 11. Yy’de yazdığı Divanu Lugati't-Türk adlı eserinde dahi yer almaktadır. Aşık fasıllarında şairlerin birbirlerine attıkları, çocukların hem eğlenmek hem de konuşma kabiliyetlerini geliştirmek için söyledikleri kafiyeli sözlerdir. Masallara ve oyunlara başlamadan önce girizgah cümleleri olarak kurulan, anlam bütünlüğü aranmayan eğlenceli sözler olarak kullanılmaktadır.

Çocuk Tekerlemeleri

1- Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde kalbur saman içinde, o zaman idi ki bitten binek, pireden yedek, çavdardan kalkan, çöpten kargı olurmuş. Bu hal ile düştüm yola, vara vara vardım bir Çamlıbel'e. Çamlıbel'de çamur dizde, yetmiş karga beni görünce hep bir ağızdan, gelen ağamız giden ağamız demezler mi? Armudu taşlayalım, dibinde kışlayalım, uzun sözden birisi, ala tavşan derisi, müsaade ederseniz masala başlayalım

2- Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, cinler cirit oynarken eski hamam içinde. Enteşeden menteşeden, bir karpuzcu çıktı şu köşeden. Karpuzcudan karpuz aldım, baktım baktım bakakaldım. Sonra aldım bıçağı elime, karpuzun içine daldım. Başladım oymaya, ha oyuyorum, ha oyuyorum, ha oydum, ha oyuyorum, bir türlü sonunu bulamıyorum. En sonunda bir küçük delik yaptım o delikten içeri daldım. Aman efendim neler görüyorum neler...Adıyla sanıyla, yeşiliyle alıylazümrüdüanka dedikleri durup durmuyor mu tam karşımda? Kafdağı'nın üzerinden süzülerek bana doğru geliyor, geliyor ha geliyor derken, tam yanıma inecekken, bir de baktım uzaklaştı, yeniden uçuşa vardı. O uçarken ben koşarken, ben koşarken o uçarken vara vara bir dağa vardık... Bir ulu dağ ki, aman efendim ne dağ, ne dağ... Dağ üstünde bir bağ, bağ dibinde bir dağ, daha nice tepe nice dağ. Derken derken bir de baktım ki bir değirmen, değirmende var üç merdiven. Merdivenlerden bir tanesi taş, bir tanesi toprak, bir tanesi tahta. Taş merdivenlerden çıktım, tahta merdivenlerden indim, toprak merdivenlere basa basa değirmene girdim. Girdim ki ne göreyim... Değirmencinin biri değirmen dönderiyor, karısı da oturmuş yün eğiriyor. İkisinin arasında var bir kara kedi, aman ne kedi, ne kedi... O kedideki gözler, o kedideki kaşlar, o kedideki burun, o kedideki tüyler ve o tüylerdeki pırıltı. Öyle bir pırıltı ki, burdan bakan ötelerdeki öteyi, Çini maçini görüyor. Kara kedinin boynunda da bir kocaman ben var. Aman efendim o nasıl bir ben ki ne ben... O bene baktıktan sonra, artık ne değirmenciyi gördüm, ne karısını gördüm, ne ona baktım ne buna, çıktım çardağa, taş attım çaylağa, sonra da aldım benli kediyi, düştüm yollara. Yollarda tozu dumana kattım, kedinin de ensesine bir toka attım, başladı miyavlamaya, öyle bir miyavladı öyle bir miyavladı ki, cümle alemi başına topladı. Kadın erkek, çoluk çocuk her biri başıma bir taş attı, tümü bir ağızdan bağrıştı, korkudan şaşırdım, Kafdağı'ndan aşırdım. Göründü dağlar, üzümlü bağlar. O bağlara varalım, dağa taşa konalım, hemen şimdi şuracıkta duyulmadık, işitilmedik güzelce bir masal kuralım...

3- Be birader buraya bak başı bereli burma bıyıklı bastı bacak bayan berberiyle bizim Bedri Bey birlikte bir pirinci birinci buluşta birbirine dizip Bursa pazarına indi Bir berber bir berbere "Bre berber, gel birader, biz beraber Berberistan'da bir berber dükkânı açalım." demiş.

4- Bir iki tombul tekir
Camdan bakar
Başına takar
Hop hop, altın top

5- Karnım aç
Karnına kapak aç
Değirmene kaç
Değirmenin kapısı kitli
Heybaşı bitli

6- Hakkı hakkının hakkını yemiş.
Hakkı Hakkı'dan hakkını istemiş.
Hakkı Hakkıya hakkını vermeyince
Hakkı da Hakkı'nın hakkından gelmiş.

7- Ayşe Hanımın keçileri,
Hop hop hopluyor,
Arpa, saman istiyor,
Arpa, saman yok,
Kilimcide çok.
Kilimci kilim dokur,
İçinde bülbül okur.
İki kardeşim olsa,
Biri ay, biri yıldız,
Biri oğlan, biri kız,
Hop çikolata çikolata,
Akşam yedim salata,
Seni gidi kerata.

8- Ebe ebe gel bize
Uzaktan vur elimize
Eğer vuramazsan
Ebesin ebe

9- Bir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi,
Bunu sana kim dedi?
Diyen dedi on yedi
Yağlı böreği kim yedi?

10- Dal sarkar,
Kartal kalkar, 
Kartal kalkar, 
Dal sarkar.
Dal sarkar

11- Ooooo.
İğne Battı,
Canımı Yaktı
Tombul Kuş Arabaya Koş
Arabanın Tekeri
İstanbul’un Şekeri
Hop Hop Altın Top
Bundan Başka Oyun Yok

12- O Piti Piti
Karemalı Sepeti
Terazi Lastik
Jimlastik
Biz Size Geldik
Bitlendik
Hamama Gittik Temizlendik
Dik Dik Dik
Eteğini Dik!

13- Ellerim Tonbik Tonbik
Kirlenince Çok Komik
Kirli Eller Sevilmez
Güzelliği Görülmez
Dişlerim Bakım İster
Hele Saçlar Hele Saçlar
Uzayınca Tırnaklar
Kirlenince Kulaklar
Bize Pis Derler… Pissss Derler

14- Çan Çan Çikolata
Hani Bize Limonata?
Limonata Bitti,
Hanım Kızı Gitti
Nereye Gitti?
İstanbul’a Gitti
İstanbul’da Ne Yapacak?
Terlik Pabuç Alacak
Terlik Pabuçu Ne Yapacak?
Düğünlerde;
Şıngır Mıngır Oy-Na-Ya-Cak

15- Fış Fış Kayıkçı
Kayıkçının Küreği
Hop Hop Eder Yüreği
Akşama Fincan Böreği
Çabuk Çabuk Kayıkçı
Evde Benim Etim Var
Bir De Yaramaz Kedim Var
Kedim Eti Yerse
Annem Beni Döverse
Vayy! Başıma Gelenler
Hakkıhakkı Hakkının Hakkını Yemiş
Hakkı Hakkı’dan Hakkını İstemiş
Hakkı Hakkı’ya Hakkını Vermeyinve
Hakkı’da Hakkının Hakkından Gelmiş

16- Portakalı Soydum
Başucuma Koydum
Ben Bir Yalan Uydurdum
Duma Duma Dum
Kırmızı Mum
Dedemin Sakalı Up Uzun
Zuma Zuma Zum!