Dört büyük İslam halife dönemi nedir? Dört büyük halife dönemi tarihi...

Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in vefat etmesinin ardından yeni yeni güçlenmeye başlayan İslam Devleti için bir lidere ihtiyaç duyuldu. Peygamber Efendimiz (s.a.s)’e yakın olan ismiler arasında seçilmeye karar verilen yeni lider alınan ortak kararla Hz. Ebu Bekir oldu. Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in vefat etmesinin ardından gelen 4 halife dönemine ‘Halifet-i Raşidin’ denmektedir.Sırasıyla dört büyük halife ‘Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali’dir.’ 

Hz. Ebu Bekir (632-634)

Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in vefat etmesinin ardından İslam Devletinin başına geçen Hz. Ebu Bekir’in dini anlamda yaptığı en önemli faaliyet Kuran-ı Kerim’i kitap haline getirmesi olmuştur. Hz. Ebu Bekir, Yemen bölgesinde çıkan yalancı peygamberlerle savaşarak dinin İslam dininin bozulmak isteyenlerle savaştı. Dinden dönen ve İslam’ı reddeden kişilerle mücadele etti. Zekat (vergi) vermek istemeyip isyan edenlerle uğraşmak zorunda kaldı. Hz. Ebu Bekir’in devletin içinde çıkan bu sorunlarla mücadele etmesine Ridde Savaşları denmektedir. Hz. Ebu Bekir dönemi daha çok iç karışıklıklarla girilen savaşlarla geçtiyse de Bizans İmparatorluğu ile girdiği Yermük Savaşında askeri başarısını da elde etmiş oldu. 

Hz. Ebubekir Kimdir? Hz. Ebubekir (RA) hayatı, şahsiyeti, halifelik dönemi, sözleri ve vefatı!

Hz. Ömer (634-644)

Hz. Ebu Bekir vefat ettikten sonra İslam dininin yeni lideri olarak seçilen Hz. Ömer, dört büyük halife döneminde en çok fetih yapan halife olma özelliğine sahiptir. Hz. Ebu Bekir’in ülke içinde çıkan karışıklıkları toparlaması Hz. Ömer’in yolunu açarak fetih politikalarını kolaylaştırmıştır. Hz. Ömer’in yaptığı fetihler kronolojik sırayla şöyledir:

• Bizans’la girdiği Ecnadeyn Savaşında İslam Ordusunun kesin zaferiyle sonuçlanır. Savaş sonunda Suriye, Filistin ve Kudüs İslam topraklarına eklenir.

• Sasani Devleti (İran) ile girdiği Köprü, Kadisiye, Celula ve Naihavent Savaşlarında İran’ın fethetti. İslam Ordusunun Sasanilere yenildiği tek savaş Köprü Savaşıdır. İran’ın fethinden sonra Türkler ve Müslümanlar ilk kez komşu oldu. Türkler bu tarihten itibaren Müslümanlıkla ilk temasları sağlandı.

• Bizans ve İslam Devleti ile yapılan mücadeleler sonucu Mısır’da fethedildi. Mısır’ın fethedilmesi ile Müslümanlar Afrika kıtasında da ilk kez varlıklarını göstererek fetihlerine devam etti. 

Hz. Ömer’in fetihleriyle devlet büyürken devlet içindeki nizamın sağlanması için yönetimde yeni politikaların uygulanmasına ihtiyaç duyuldu. Hz. Ömer döneminde ilk kez devlet teşkilatlanması kurularak çeşitli kademeler kuruldu ve bu kademelere yeni memurlar atandı. Hz. Ömer dönemi devlet teşkilatlanmasında atılan adımlar şöyledir:

• Ülke eyaletlere bölünerek eyaletlere devlet merkezine bağlı valiler atandı.

• Eyaletlere adaletin sağlanması için kadı atandı.

• Beyt’ül Mal adıyla devlet hazinesi kuruldu.

• İlk düzenli ordu kuruldu.

• İkta (toprak) sistemi kuruldu.

• Hicri takvim kuruldu.

• Askeri amaçlı ilk posta teşkilatı kuruldu

- Çok fazla fethin olması, İslam Devletinin himayesine gayrimüslim sayısının artması gayrimüslimlerden alınan haraç ve cizye vergilerini verenlerin sayısını arttırmıştır. Bu da Hz. Ömer döneminde gerçekleşen en önemli olaylardan biridir. 

Hz. Osman (644-656)

Hz. Ömer’in vefat etmesinin ardından halife olarak seçilen Hz. Osman, devletin önemli kademelerine kendi akrabalarını getirmesi üzerine devlet içinde huzursuzlukların çıkmasına neden oldu. Bunula birlikte fetihlere devam eden Hz. Osman, Bizans’la girdiği savaşlarda galip çıkarak Libya ve Tunus’u fethetti. Toprakların genişlemesi ve fetihlerin devam etmesi, denizlerde de faaliyetlerin başlamasına neden oldu ve ilk İslam donanması kuruldu. Donanmanın kurulmasının ardından ilk deniz savaşı Bizans Devleti ile yapıldı (Zat’üs Savaşı). Türklerin ve Müslümanların ilk kez savaşması Hz. Osman döneminde gerçekleşti ve Türklerin (Hazarlar) Müslümanları mağlup etmesi İslamiyet’in Kafkaslarda yayılmasına engel olmuştur. 

Hz. Osman (Ra) Kimdir? Hz. Osman'ın hayatı, halifelik dönemi ve ölümü!

Hz. Osman’ın devletin en önemli kademlerine kendi akraba ve tanıdıklarını getirmesi, Müslümanlar arasında huzursuzlukların çıkmasına neden olmuştur. Çıkan ayaklanmalarda Hz. Osman, evinde Kuran-ı Kerim okurken öldürür. Hz. Osman, Kuran-ı Kerim’i çoğaltarak valiliklere göndermiştir. 

Hz. Ali (656- 661)

Hz. Osman döneminde başlayan iç karışıklıklar, Hz. Ali döneminde de devam eder. Hz. Ali’nin halifeliği tanımayan Hz. Ayşe, Talha ve Zübeyr arasında gerçekleşen Cem’el Vakası Müslümanlar arasında çıkan ilk savaştır. Hz. Ali’nin üstünlüğü ile sona eren savaşta Talha ve Zübeyr vefat etmiştir. 

Cem’el Savaşının sona ermesinden sonra devam eden iç karışıklıklarda Hz. Osman’ı öldüren kişileri Hz. Ali’nin koruduğu düşüncesiyle Şam Valisi Muaviye Hz. Ali’ye karşı savaş başlatır ve savaşta Hz. Ali üstünlüğünü korurken Mısır Valisi Amr Bin As, Muaviye’nin ordusuna kuran yapraklarını kılıçlarına asmalarını söyler. Bunun üzerine Hz. Ali’nin askerleri Kuran yapraklarına karşı savaşmak istemediklerini söyleyerek savaşın sonucu hakemlere bırakılır. Tarihe hakem olayı geçen bu hadise sonucunda net bir sonuca varılmadığından Müslümanlar üçe ayrılır. 

• Hz. Ali taraftarlar (Şiiler)

• Muaviye Taraftarları (Emeviler)

• Hz. Ali ve Muaviye’den ayrılanlar (Hariciler)

Hariciler, karışıklıkları ortadan kaldırmak üzere Muaviye ve Hz. Ali’ye suikast düzenlerler ve Muaviye düzenlenen saldırıdan kurtulurken Hz. Ali şehit düşer.