Cin Ali efsanesi tarihe karışıyor
Türk çocuklarının okumayı öğrenmeye başladığı çağlarda hikayeleri ile efsaneleşen çöp adam tiplemesi Cin Ali tedavülden kalkıyor. 35 yıllık kahraman ilkokul yıllarında çocukların başucu kitapları arasında yer alıyordu.
1969 yılında Rasim Kaygusuz tarafından yazılarak okullarda çocukların ilk tanıştığı kahramanlar arasında yerini alan Cin Ali, Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı yeni müfredat programında yer almayacak. 1970 ve 80’li yıllarda okula yeni başlayan çocukların en popüler kahramanı olan Cin Ali’nin 10 ayrı hikayesi bulunuyor. Cin Ali’nin Atı, Cin Ali’nin Topu, Cin Ali’nin Topacı, Cin Ali’nin Kara Gözlü Kuzusu, Cin Ali’nin Oyuncakları, Cin Ali Okula Başlıyor, Cin Ali okulda, Cin Ali ile Berber Fil ve Cin Ali Kır Gezisinde isimli kitaplar yaklaşık 35 yıldır ilkokul birinci sınıfta okuma yazmayı yeni öğrenen öğrencilerin okumalarını pekiştirmeleri için başucu kitabı olarak kullanılmıştı.
İlköğretim okulları için hazırlanan yeni müfredat programının Türkçe bölümünü hazırlayan komisyonun başkanı Prof. Dr. Firdevs Güneş, Cin Ali, Tonton Ali, Ayşegül dizisi gibi hikaye kitaplarının artık çocukların ilgisini çekmediğini belirterek, bu tarz kitapların yeni müfredat programına uymadığı için ömrünü tamamladığını söyledi. Yeni Türkçe programında, sorgulama, neden-sonuç ilişkisi kurma, karşılaştırma, sınıflandırma, zihinsel becerileri üst düzeye çıkarma gibi temel mantık yürütüldüğünü kaydeden Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Firdevs Güneş, “Tabii bu becerilerle birlikte üst düzeyde anlama geliştirme önemli. Çocuk kitaplarının pek çoğu bu konularda yetersiz. Zihinsel becerileri geliştirici etkinlikler yok. Eski kitapların konuları da artık öğrencinin ilgisini çekmiyor. Mesela eski kitaplarda daha çok at ön planda. Hatta ‘Ali ata bak’ diye fişlerimiz vardı. Leylek, ördek, öküze özenen kurbağa gibi temalar var. Teknolojik gelişmeler yok. Bilgisayar, TV gibi çocuğun ilgisini çekecek teknolojik gelişmeler yok.” dedi.
Yeni Türkçe programında görsel okuma ve görsel sunu başlığı altında bölümlerin ön plana çıkarıldığını hatırlatan Prof. Dr. Firdevs Güneş, “Yeni programda görsel okuma ve görsel sunu ön plana çıkarıldı, bir öğrenme alanı olarak ele alındı. Çocuk görselden de anlam çıkaracak. Cin Ali gibi kitaplarda hep çöp adamlar var. Doğru düzgün resim bile yok. Artık çocuk bu tür çöp çizgilerle ilgilenmek istemiyor. Bütün olarak algılamak istiyor. Renkli resim istiyor. Cin Ali gibi kitaplar yeni programla birlikte ömrünü tamamladı.” şeklinde konuştu.
Cin Ali kitaplarının yayıncısı Artım Yayınevi sahibi Yılmaz Sorun, Cin Ali’nin ömrünü tamamladığı fikrine katılmıyor. Cin Ali’nin eski temaları işlediğini kabul eden Sorun, şunları söyledi: “O bir klasik. 1969’da yazılan bu kitaplar sayesinde milyonlarca kişi okumayı öğrendi. Biz bu klasiği bozmayı düşünmüyoruz. 35 sene önce yazılmış kitapların tabii ki eksiklikleri var. Ancak Cin Ali ile ilgili yeni projeler üzerinde çalışıyoruz. Cin Ali hikayelerini modern çağın ihtiyaçları doğrultusunda yeniden dizayn edeceğiz. Mesela Cin Ali’yi bilgisayarla, cep telefonu ve televizyonla tanıştıracağız.”