Ev alacaklar dikkat: Sistem sil baştan değişiyor

Tapuda ekspertiz zorunluğu geliyor. Düzenlemeye göre, gayrimenkul alım satım değerinin belirlenmesi için yeni bir sistem devreye sokulacak. Artık gayrimenkulün satış bedelini ekspertiz belirleyecek. Cumhurbaşkanlığı 2023 yılı programında gayrimenkul alacakları ilgilendiren bir planlama yayınlandı. Tapuda ekspertiz zorunluluğu ile gayrimenkul alım-satımı işlemleri şeffaf bir şekilde gösterilecek. Peki yeni sistem nasıl işleyecek? İşte tapuda ekspertiz düzenlemesinin detayları...

Konuyla ilgili CNN Türk'e açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, tapuda ekspertiz zorunluluğunun yasalaşıp mevzuat haline gelmesi halinde vatandaşı koruyacak bir sistem olacağının altını çizdi.

ARTIK ONLAR DEVREDE ÇALIŞMALAR BAŞLADI

Kamuoyunda 'zorunluluk getirildi' gibi bir algı olduğunu belirten Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, düzenlemenin bir planlama olduğunu yasal mevzuatın çalışılmaya başlandığını söyledi.

-Yeni sistemde SPK lisanslı değerleme şirketi, ekspertiz raporu düzenleyecek.

Bu düzenlenen ekspertiz raporu artık tapuda beyan edilecek değerin baz alacağı temel rakam olacak. Bu rakamın altında değer beyan edilemeyecek.

GELİR VERGİSİ ARTACAK MI?

Gayrimenkulün değeri ekspertiz raporunda 5 milyon lira belirlenirse bunun üzerinden tapu harcı ödeyecek ve o 1 milyon ile 5 milyon arasındaki 4 milyon lira fark gelir vergisine esas değer olarak Maliye Bakanlığı tarafından tahsil edilecek.

SİSTEMDE AMAÇ VERGİ KAYBINI ÖNLEMEK

Gayrimenkul Uzmanlarına göre düzenlemeyle amaç vergi kaybını önlemek. Şeffaf bir satış gerçekleşmesini sağlamak.

TAPUDA EKSPERTİZ RAPORU NEDİR?

Konu, 2023 yılı başından itibaren tapuda yapılacak devirlerde ekspertiz raporu zorunluluğu getirilip getirilmediği, tapu devirlerinin 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren bu raporlarda belirtilen bedeller üzerinden yapılıp yapılmayacağı ile ilgili.

TAPU EKSPERTİZ RAPORU GEREKLİ Mİ?

Hayır, kesinlikle doğru değil! Çünkü, bu konuda şu an için yapılan ve 2023 yılında yürürlüğe girecek herhangi bir yasal düzenleme bulunmuyor. 2023 yılında yapılacak genel seçimler dikkate alındığında, bize göre böyle bir düzenlemenin 2023 yılında hayata geçirilmesi mümkün değil.

TAPUDA EKSPERTİZ RAPORU KİMLERE ZORUNLU?

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan 15 Şubat 2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Genelge ile, 4 Mart 2019 tarihinden itibaren yabancı uyruklu gerçek kişilerin gerek alıcı gerekse satıcı olarak taraf oldukları bütün satış işlemlerinde taşınmaz değerleme raporu aranılma zorunluluğu getirildi. Bu zorunluluk halen devam ediyor.

EKSPERTİZ RAPORU İÇİN YASA VAR MI?

Evet, böyle bir zorunluluk getirilebilmesi için, Tapu ve Harçlar Kanunlarında değişiklikler yapılması gerekiyor. Böyle bir değişiklik yapılmadan, tapuda yapılacak işlemlerde ekspertiz raporu aranılması söz konusu değil.

EKSPERTİZ TEK BAŞINA YETERLİ DEĞİL

Ekspertiz raporu sorunu tam olarak çözmez, başka şeylerde lazım!

Ekspertiz raporu aranılma zorunluluğu yaşanan sorunun büyük bir kısmını çözer ancak, aşağıdaki önlemlerle de desteklenmesi lazım.

- Tapu harcı oranı çok yüksek, alıcı ve satıcıdan yüzde iki olmak üzere toplamda yüzde 4. Tapu harcı oranı, hem alıcılar hem de satıcıların psikolojisini doğrudan etkiliyor. Evin bedeli ne olursa olsun, kimse yüksek tutarda tapu harcı ödemek istemiyor. Bu sorunu artık kökten çözmek gerekiyor. Tapu harcındaki bu psikolojik direnci kırmak bakımından, tapu harcı oranının yüzde bir veya yüzde birin altına çekilmesi gerekiyor.

- Şahısların ikamet olarak kullandıkları konutların satışı, bir defaya mahsus olmak üzere vergiden istisna tutulmalı.

- Ticari organizasyonun tanımı Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılarak, bu organizasyon kapsamında yapılan taşınmaz satışları vergiye tabi tutulmalı, sayı ve skora dayalı vergileme anlayışından vazgeçilmeli.