2022 Ocak kira artış oranı ne kadar? Ev sahibi kiraya seyyanen zam yapabilir mi?

Kira artışı Yİ-ÜFE ya da TÜFE üzerinden geçen yılın aynı ayına göre değişim oranı baz alınarak kira artışı hesaplanır. 12 aylık ortalamada ise TÜFE ve Yİ-ÜFE aylık ortalaması toplanır ve 2’ye bölünür. Kira artışı, çıkan sonuç üzerinden hesaplanır. Buna göre; TÜFE'de 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,08 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,60 artış gerçekleşti.

OCAK AYI KİRA ARTIŞ ORANI 19,60 OLDU!

Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) on iki aylık ortalaması baz alınarak belirlenen kira artış oranı Ocak ayı için yüzde 19,60 oldu.

TÜFE'de 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,08 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,60 artış gerçekleşti.

EV SAHİBİ SEYYANEN ZAM İSTEYEBİLİR Mİ? 

1 Ocak 2019 tarih ve 30659 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”la, kira sözleşmelerinde yapılacak artış oranı 5 yıl süreyle (akit yılını takip eden dört yıl süreyle) TÜFE artış oranı ile sınırlandırılmıştır. Düzenleme ile Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 344. maddesi değiştirilmiştir. Taşınmaz kira sözleşmelerinde, kira artış oranlarının en fazla bir önceki yıl 12 ay TÜFE ortalaması miktarında olması öngörülmüştür. Bununla birlikte, ilgili sözleşmede, taraflarca daha düşük oranda bir artış yapılması öngörülmüş ise, kira artışı belirlenen oran üzerinden yapılacaktır. Yani taraflar TÜFE artış oranının üzerinde artış oranı belirleyemez ancak TÜFE artış oranının altında artış oranı kararlaştırabilir. Bu düzenleme ile kira zammı enflasyon rakamına (TÜFE) endekslenmiştir.

Kira sözleşmesinde kira parasının artırılmasına ilişkin (TÜFE) artış şartı var ise 2022/Ocak ayında yapılacak artış, 2021/Aralık ayında yayınlanacak 12 aylık TÜFE artış ortalaması esas alınarak artış yapılması gerekecektir. Ancak, yine yasa gereği kira akdi başlangıcından itibaren 5 beş yıllık süre geçmiş ise artık TÜFE artış oranı ile bağlı kalınmaksızın çevrede oluşan rayiç kira bedeline göre sulh hukuk mahkemesinde kira parasının tespiti davası açılabilir.

EV SAHİBİ FAZLADAN ARTIŞ YAPABİLİR Mİ?

Ev sahibi, ‘Salgın yüzünden konutun değeri arttı. Bölgemizde kiralar yükseldi’ diyerek, TÜFE oranında artışa ek kiraya seyyanen bin TL daha zam isteyebilir mi?

Aylık kira parasının nasıl artırılacağı TBK’nin 344. maddesinde açıklanmıştır. TBK’nin 344. maddesine göre; kira sözleşmesinde, TÜFE veya ÜFE artış şartı var. (ÜFE artış oranı da TÜFE den fazla ise) Yeni dönem aylık kira parası akit yılını takip eden dört yıl boyunca bir önceki dönem ödenen aylık kira parasına TÜFE artış oranı uygulanarak ödenmesi gereken kira parası tespit edilip ödenmesi gerekecektir.

Örneğin, 01.01.2021-31.12.2021 dönemi aylık kira parası bin 800 TL ise, 01.01.2022-31.12.2022 dönemi aylık kira parasının tespiti için 2021/Aralık ayında yayınlanacak TÜFE artış oranına bakmak gerekir. Örneğin; TUİK tarafından yayınlanan enflasyon artış oranında 2021/Aralık ayı TÜFE artış oranı yüzde 18.4 gerçekleşirse 01.01.2022 tarihinden itibaren başlayacak ve 01.01.2022-31.12.2022 dönemine münhasır olmak üzere ödenmesi gereken aylık kira parası 2.131.20 TL olacaktır. Kiralayan akit yılı başlangıcından itibaren beş yıllık süre (akit yılını takip eden dört yıl) geçmemiş ise seyyanen ek olarak bin TL zam isteyemez. Kiralayan, akit yılını takip eden dört yıl boyunca TÜFE artış oranı üzerine yörede emsal kira paralarının birkaç kat artığını ileri sürüp fahiş miktarda aylık kira parası talep edemez.

SÖZLEŞMEDE ARTIŞ  YOKSA NE YAPILABİLİR?

 Kira sözleşmesinde artış oranı yoksa kira parası artırılabilir mi?

Kira sözleşmesinde kira artış oranı yoksa ve kira dönemi gelmeden önce kiralayanın TBK’nin 345. maddesine göre en az 30 gün önceden artış iradesinin kiracı tarafa bildirmesi gerekir. Kiralayan, yeni kira dönemi gelmeden 30 gün önce kira artış iradesini kiracıya bildirmeden dava açar ise tespit olunacak kira parası kiralayanın kabulü halinde bir sonraki dönem için geçerli olmak üzere kabul edilerek hüküm kurulacaktır. (Avukat Olcay Göçüm)