6 milyon liralık tablo çöpten çıkmış!

Radikal’in dün manşetten duyurduğu ‘Aranan tablo CHP binasında’ haberi, 6 milyon liralık tablonun ilginç hikâyesini de gün yüzüne çıkardı. 1940’lı yıllarda müzeden bir sergi için alınan ancak daha sonra geri dönmeyen 6 milyon değerindeki İnönü portresi, 12 Eylül 1980 darbesinde kapatılan CHP’nin eski binasında çöpler arasında dururken, CHP’li Mehmet Sevim tarafından ‘İnönü resmi’ olduğu için fark edilmiş ve kurtarılmış. Tablo şimdi Eyüp İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde koruma altına alındı. Eserin müzeye dönüşüneyse CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu karar verecek.

İstanbul Resim Heykel Müzesi’ne ait ünlü ressam İbrahim Çallı’nın 70 yıldır aranan İsmet İnönü portesinin CHP Eyüp İlçe Binası’nda ortaya çıkması kadar tablonun öyküsü de çarpıcı. Radikal’in haberi üzerine dün sabah bizi arayan CHP İl Başkanı Oğuz Kaan Salıcı, eseri çöpten kurtaran eski CHP Eyüp İlçe Başkanı Mehmet Sevim ve şimdiki Eyüp İlçe Başkanı Levent Karakoç‘la buluştuk. Tablonun bu ilginç hikâyesini İl Başkanı Salıcı şu sözlerle anlattı:

İnönü portresi diye aldım

“Tablonun orijinalliğinden sizin haberinizle bilgi sahibi olduk. Bugüne kadar kimse bu değerin farkında değildi. Meğer binamızda hem manevi açıdan hem de maddi açıdan bir servet bulunuyormuş. Bu tablo 12 Eylül 1980 darbesinde kapatılan CHP’nin eski binasında çöpler arasındaymış. Birçok arşivimiz SEKA’ya gönderilip yok edilmesine rağmen, bu eser şans eseri kurtulmuş. Tabloyu sonra da bir arkadaşımız 1983’te çöpten çıkarmış. Her ikisi de büyük bir şans. Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu aradı. Kendisinin talimatıyla tabloyu il merkezine götüreceğiz, sonra ne yapacağımızı kararlaştıracağız.”

Salıcı daha sonra sözü tabloyu çöpten çıkartan eski Eyüp İlçe Başkanı Mehmet Sevim’e verdi. Sevim, tabloyu bulduğu 1983 yılında henüz 20 yaşında bir delikanlıymış. Hikâyenin kalan kısmını o dönemde CHP Eyüp Gençlik Kolları Başkanı olan Sevim’den dinleyelim: 1983’te SODEP kurulunca yeni bina arıyorduk. Kapatılan CHP’nin eski binasının bodrumunda bazı eşyalar vardı. İlçe başkanımız oradan gidip işimize yarayanları almamızı istedi. Çöp olarak ayrılmış bir yığının arasında dolaşırken bu resim dikkatimi çekti. İnönü’nün portresi diyerek aldım ve yeni ilçe binamıza getirdim.”

Sevim’in dikkati Çallı’nın bu tarihi eserini çöpe gitmekten kurtarmış. Sevim tabloyu bulduğundaki halini “Alt tarafı su almış, üzerine kireç dökülmüş çok kötü vaziyetteydi” diye anlatıyor.

Değişmeyen tek eşya

1983’ten önce tablonun geçmişi ile ilgili kimse bilgi sahibi değil ama sonrasında tablo beş yer değiştirmiş. Sosyal Demokrat Parti’den (SODEP) sonra SHP kurulmuş ve ünlü tablo SHP’nin ilçe binasını süslemeye başlamış. Ardından CHP yeniden kurulduktan sonra tablo CHP’nin binasına geçmiş. CHP, 1990’dan sonra üç kez bina değiştirmiş ama ilçe başkanlarının değişmeyen tek eşyası Çallı’nın İnönü portresi olmuş. Sevim dahil olmak üzere birçok yöneticisinin tablodaki İbrahim Çallı imzası dikkatini çekmemiş. Gerçi ‘İ.Çallı’ imzasını gören birkaç yönetici “Aaa Çallı tablosu” gibi hayret ifadelerini belirtmiş ancak kimse bunun gerçek bir Çallı eseri olduğuna ihtimal vermemiş.

Sevim, “1983’ten beri ne yokluklar çektik. Elektrik parasını ödeyemedik eleştiriklerimiz kesildi, su parasını ödeyemedik suyumuz kesildi. Bugün öğreniyoruz ki bir servete sahipmişiz” diyor gülerek… Bu kadar kıymetli olduğunu bilseydiniz tabloyu satar mıydınız” şeklindeki sorumuzu Sevim, “Kesinlikle hayır! Eserin değerini bilseydik daha iyi korurduk” şeklinde cevaplıyor.

Eser artık ‘emniyet’te

Eser şu anda korunmaya muhtaç. Tablonun alt tarafı 1983’te su almış, o su tablonun alt tarafını neredeyse çürütmüş. Tablonun genelinde çatlaklar var. Yine bir iki yerinde iri yarıklar oluşmuş. Eserin üst sağ tarafının boyası tamamen kaybolmuş, kaybolan o yerin üzerine başka bir boya çekilmiş. Yani anlayacağınız Çallı’nın bu kıymetli eserinin acilen tedaviye ihtiyacı var. Geçecek her süre tablo için dönülmez zararlara neden olacak gibi. Eserin akıbetiyle ilgili bugün saat 11’de CHP Eyüp İlçe Binası’nda CHP İl Başkanı Oğuz Kaan Salıcı bir basın toplantısı düzenleyecek. Güvenlik nedeniyle tablo, dün akşamı Eyüp İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde geçirdi. Tablo, basın toplantısından sonra CHP İl Merkezi’ne götürülecek. Sonrasına Kılıçdaroğlu karar verecek.

Bayramımıza sevinç kattınız

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yalçın Karayağız, “Radikal’e çok teşekkür ederiz” dedi ve şunları söyledi: .”Radikal, 70 yıldır bizim açımızdan kayıp olan tabloyu buldu. Bayramda sevincimizi bir kat daha arttırdı. Tabloyu geri almak için gerekli girişimlerde bulunacağım. Bayram sonrası Sayın Kılıçdaroğlu’ndan randevu talep edip, tabloyu isteyeceğim. Bir sorun çıkacağını tahmin etmiyorum, çünkü tablo zaten müzenin envanterinde. Sayın Kılıçdaroğlu da bizim bu talibimize olumlu yanıt verecektir. Ancak tablonun geri alma işlemlerinin çok uzamaması lazım. Anlattığınıza göre tablonun durumu hiç iç açıcı değil, onu hemen bakıma almamız lazım.”