Uçsuz bucaksız bozkırlar: Moğolistan'da gezilecek yerler

Haber7/ Esma BALCIOĞLU

Asya bozkırlarının hem modern hem de geleneksel yapısını koruyabilmiş ülkesi Moğolistan, yüzyıllardır devam eden köklü bir kültürün sahibi. Tarih boyunca çeşitli Türk devletlerine ev sahipliği yapmış bir coğrafya olan Moğolistan toprakları, Türk tarihi ve dili açısından da büyük bir öneme sahip öyle ki Türkçe'nin ilk yazılı kaynakları olan Göktürk Yazıtları (Orhun Abideleri), Moğolistan'da karşımıza çıkıyor. 

Moğolistan, gelişmiş büyük şehirlerinde müzeleri, tarihi yapıları ve sanat eserlerinin yanı sıra sert iklim şartları nedeniyle konar göçer bir yaşam süren geleneksel aile yapısının da devam ettiği kendini kültürüne ve inançlarına adamış bir ülke. Al yanaklı Moğol çocuklarıyla bozkırlarda at koşturmak, kartalla avlanmak isterseniz Moğol gezi rehberimizi okumadan seyahat planınızı yapmayın.

İşte Moğolistan'da görülmesi gereken yerler için gezi rehberi...

ULANBATUR

Ülkenin geniş düzlüklerine yayılmış bir şehir olan Ulanbatur, Moğolistan kültürünü yansıtan ulusal müzelerini barındıran başkent ve en büyük şehirdir. Moğolistan'ın ekonomi, sanayi ve kültür bakımdan öne çıkan bu şehri, dünyanın en soğuk bölgelerinden biri olarak biliniyor. Ulanbatur'u gezmeye Moğolistan'ın tarihe damgasını vuran hükümdarı Cengizhan ile aynı adı taşıyan Cengizhan Meydanı'ndan başlayabilirsiniz. 

Zanabazar Güzel Sanatlar Müzesi

Zanabazar Güzel Sanatlar Müzesi, adını Budist bir öğretmen olan G. Zanabazar'dan alarak 1966 yılında kurulmuştur. Müzede tarih öncesi çağlara ışık tutan pek çok eser bulunuyor. Tunç Çağı'na ait geyik boynuzlarından yapılmış taşlar, Buda heykelleri ve resimleri, Budist törenlerinde giyilen kıyafetler, maskeler ile çağdaş Moğolistan'a ait pek çok eser sanat ve tarih severlerle buluşturuluyor. Zanabazar'da göçebe yaşamın, geçmişte nasıl yaşandığı da resmediliyor. Müzeden hatıra olarak bir parça kalsın isterseniz de hediyelik eşya satan küçük dükkandan alışveriş yapabilirsiniz.

Müzeyi sesli rehber eşliğinde detaylı bilgiler alarak sabah 09 ile akşam 17.30 saatleri arasında gezebilirsiniz.

Ulanbatur Şehir Müzesi

Ulanbatur'un geçmişten günümüze kadar olan değişimlerini görebileceğiniz Şehir Müzesi, ilk olarak hükümet binası olarak kullanılmış sonrasında hükümet konağı için başka bir mekan seçilince müzeye dönüştürülmüştür. Ulanbatur'un tarihine ışık tutan müzede eski fotoğraflar, haritalar gibi kalıcı eserlerin yanı sıra gittiğinizde geçici bir sergiyle de karşılaşabilirsiniz. 

Müzeyi yalnızca hafta içi 08.00 ile 17.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.

Moğolistan Ulusal Tarih Müzesi

Cengiz Han Meydanı'nda Moğol tarihini tüm detaylarıyla gün yüzüne çıkaran Ulusal Müze, Türk tarihiyle ilgili önemli kaynaklara da sahip. Müzede Türkçe'nin ilk yazılı kaynaklarından olan Orhun Abideleri'nin replika örnekleri, şaman kıyafetleri, hayvan ve insan kalıntıları ile Cengiz Han'ın büyük bir posteri, takılar, kıyafetler, silahları rehber eşliğinde gözlemleyebilirsiniz. Eğer müzede fotoğraf çekmek isterseniz ise belli bir miktar ücret karşılığında izin kartı almanız gerekiyor. 

Moğolistan Ulusal Tarih Müzesi'nde diğer müzelerde sık karşılaşamayacağınız manzaralara da hazır olmalısınız. Uzun bir zaman yolculuğuna çıkacağınız bu müzede bir şamanizm geleneği olan ölen kişinin atı, silahları ve özel eşyalarıyla gömülmesinin örneğini gerçek bir buluntu üzerinden görebilirsiniz. 

Müze, yalnızca antik çağ buluntularını değil Sovyetler Birliği dönemi ve sonrasındaki yaşam tarzını yansıtan belgeleri de teşhir ediyor.

Cengiz Han Heykeli

Ulanbatur şehrinin daha kırsal bir bölgesinde sonsuz bir bir yeşillik üzerinde göğe ulaşacakmış gibi görünen devasa Cengiz Han heykeli, Moğolistan'ın sembolleri arasında bulunuyor. Cengiz Han'ın doğduğu bölgeye dikilen bu anıt, toplamda 40 metre yüksekliğe sahip. Cengiz Han'ın tarihteki heybetinin bir yansıması olan Heykel'de asansörle atın kafa kısmına çıkabiliyorsunuz. Heykelin alt katında bulunan müzede çeşitli objelerle birlikte en büyük Moğol çizmesini de görebilirsiniz. Ayrıca hediyelik eşya dükkanından anılarınızı canlı tutmak için objeler de alabilirsiniz.

Gandantegchinlen Manastırı

Dünyanın en etkileyici Budist tapınaklarından biri olan Gandantegchinlen Manastırı, kelime olarak "Tam huzurun büyük yeri" anlamına geliyor. Kısaca Gandan Manastırı da denilen bu tapınak, geniş bir avludan başlayarak sağlı soğlu pek çok tapınaktan meydana geliyor. Budistler, avluda çeşitli Budizm ritüelleri gerçekleştirerek tapınaklarda törenlerini ibadetlerini gerçekleştiriyorlar. Manastır içerisinde bulunan Migjid Jarraisig Tapınağı, bir bina içinde bulunan dünyanın en uzun heykeli 26.5 metre boyundaki Avalokitesvara'ya da ev sahipliği yapıyor.

GOBİ ÇÖLÜ

Gökyüzü ülkesi Moğolistan'ın etrafı dağlarla çevrili Gobi Çölü, dünyanın beşinci büyük çölü olarak seyahat severlerin gözdesi. Orta büyüklüklerde irili ufaklı tuzlu göllere de sahip olan Gobi Çölü, aynı zamanda dünyanın en iyi korunmuş dinozor fosillerinin bulunduğu nadir bölgelerden biri olarak biliniyor. Moğolistan çok soğuk bir ülke olduğu için ülkenin her yerine bireysel olarak seyahat etme imkanınız olmayabiliyor. Dolayısıyla Gobi'yi gezmek ve çöl safarisi yapmak için bir organizasyona, tur planına katılmanız gerekebilir. Bazı macera seven genç gezginlerin, çölü yürüyerek geçtiğini de eklemezsek olmaz.

KARAKURUM

Göktürk ve Uygur gibi Türk devletleri de dahil olmak üzere pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Karakurum toprakları, Orhun Yazıtları'nın bulunduğu Dünya Kültür Hazineleri Alan'larından bir tanesi. Karakum'da Türkiye tarafından finanse edilerek kurulan müzede Türkçe'nin ilk örnekleri olan Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk Anıtlarını görebilirsiniz. Anıtların orijinalleri zarar görmemesi için müzede bulunurken gerçek yerlerinde replikaları ziyaretçiler için ayrı olarak sergileniyor. Böylece taş yazıtların, tarihte nasıl konumlandırıldığını da görebilirsiniz. 

Moğolistan turunuzun en dikkat çekici ve unutulmaz olanı ise yıldızların altında sonsuz bir bozkırda geleneksel bir Moğol çadırında kalmak olabilir. Çadırınıza geçmeden önce göçebe halkın geleneksel oyunları eşliğinde Moğol yemekleri ziyafeti çekmelisiniz.

Şanslı gününüzdeyseniz kartal avına tanıklık edebilirsiniz.

MOĞOLİSTAN'A NE ZAMAN GİDİLİR?

Moğolistan, kuru bir iklime sahip olması nediyle kışları çok soğuk yazları ise güneşli geçirir. Ulanbatur, dünyanın en soğuk başkenti olarak kışın seyahat etmesi oldukça zor bir şehirdir ve diğer şehirlere ulaşım sağlanması bakımından da güçlükler yaşanabilir. Dolayısıyla Moğolistan seyahatinizi yaz aylarında planlamanız daha konforlu bir tatil geçirmenize yardımcı olacaktır. Özellikle geceleri eksilere düşen hava sıcaklığında çadırda kalmak, alışkın olmadığınız için imkansız bir hale gelebilir. 

MOĞOLİSTAN'DA NE YENİR?

Etli yemeklerin bolca tüketildiği Moğolistan mutfağında koyun, keçi, Tibet öküzü, deve ve at etleri yoğun olarak tercih ediliyor. Bunlar arasından koyunla yapılan yemekler en çok karşılaşacağınız lezzetler. Boodog, keçi ve koyun etinin deri içerisinde ateşte pişirilmesiyle yapılan geleneksel bir Moğol yemeğidir.

Hamur işlerini de etle birleştirerek yapan Moğollardan bir lezzet de Buuz. Çin mantısıyla Türk mantısına benzeyen Buuz, etin çeşitli baharatlarda  harmanlanarak hamura sarılması ve yağda pişirilmesiyle yapılan genellikle bayramlarda ve törenlerde tüketilen bir yemektir.