Diyanet'ten anız yakma fetvası

Çevreye büyük zarar veren anız yakılmasının önüne bir türlü geçilemezken Danıştay aldığı bir kararla, bu suça verilen para cezasını bin 459 YTL’den 130 YTL’ye indirdi. Gelişme yetkililerin mücadelesini zorlaştırırken, ceza alan çiftçilerin işine yaradı. Uzmanlar, anız ateşinde yararlı canlıların da öldüğünü ve toprağın verimini kaybettiğini belirtiyor. Orman yangınlarının yüzde 30’unun da sebebi olan anız yakma için Diyanet İşleri Başkanlığı Fetva Kurulu ‘haram’ hükmü veriyor.

Fetvada anız yakmanın canlı öldürmek gibi haram olduğu vurgulanıyor. Öte yandan Danıştay’ın kararını çevrecilerin bilmediği ortaya çıktı. Türkiye Erozyonla Mücadele Vakfı (TEMA) avukatı Ömer Aykul, konuyla ilgili olarak çiftçiyi bilinçlendirmek için çalışmalar yaptıklarını; ancak Danıştay’ın kararından bugüne kadar haberdar olmadığını söyledi. Doğa Savaşçıları Örgütü Başkanı Zafer Murat Çetintaş, durumun talanı artıracağını vurguluyor.

Denizi kirlettiği için idari para cezasına çarptırılan bir armatör Danıştay 6. Daire’ye açtığı iptal davasını kazandı. Binlerce kişiyi ilgilendiren bir karara imza atan Danıştay, Bakanlar Kurulu’nun çevreyi kirletenlere verilen idari para cezalarının 5 kat artırılması yönündeki kararını 11 Nisan 2005’te geçersiz kılmış oldu. Çevre ve Orman Bakanlığı Mayıs 2005’te Danıştay 6. Daire’nin kararını uygulamaya koydu. Yeni duruma göre deniz, akarsu, göl, çevre, hava ve toprağı kirletenler ile gürültü kirliliği yaptıkları için idari para cezası kesilen kişiler mahkeme kararı ile ödedikleri cezaların onda dokuzunu geri alabilecek.

Denizi kirletenlere verilen ortalama 300 bin YTL’lik cezalar 30 bin YTL’ye çekilirken, bin 459 YTL olan anız yakma cezası 130 YTL’ye indi. Bu durumda bakanlığın 2004’te topladığı 6 milyon YTL liralık ceza geliri 600 bin YTL’ye düşecek. Bursa’da armatörlük yapan Erdoğan Avni Erdem, avukatı Hasan Ali Yıldız aracılığı ile geçtiğimiz yıl 2004/218 dosya numarası ile Danıştay 6. Daire’ye Bakanlar Kurulu’nun çevrenin kirletilmesine ilişkin aldığı cezaların iptali için dava açmıştı.

Ceza indiriminden en çok faydalananlardan biri de anız yakan çiftçiler oldu. Buğday ya da mısır hasadından sonra tarlasına ikinci bir ürün ekimi yapmak isteyen çiftçilerin bazıları anızı yakarak tarlasını temizleme yoluna gidiyor. Bu durum çevreye ve toprağa zarar veriyor. Tarladaki birçok canlı yanarak ölüyor. Her yıl meydana gelen orman yangınlarının yüzde 30’una yakınına anız ateşi sebep oluyor. Sadece 2003’te anız yangınlarında 730 hektar orman yandı. Anız yakmanın hem çevreye, hem de toprağa zarar verdiğini belirten Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Gülcan, tarlada kalan anızın başka yöntemlerle de yok edilebileceğini söylüyor.

‘Anız yakmak haram’

Diyanet İşleri Başkanlığı Fetva Kurulu anız yakılırken canlıların da yakılmasını haram olarak yorumluyor. Cadde veya sokakta bir hayvanın diri diri öldürülmesi ile yakılan anızda ölen binlerce canlının durumunun aynı olduğunu belirten Diyanet İşleri Başkanlığı, bu konuda, “Köylülerde bilinçsizlikten kaynaklanan anız yakımı var. Toprağın içinde ve üstündeki binlerce canlının yakılması haramdır, vahşettir. Haramın ise İslam dinindeki yeri de bellidir.” diyor.