Rus uçağı düşürülmesin diye Türkiye'ye geliyorlar

NATO’nun bugün gerçekleşecek oturumda, Türkiye’ye hava desteği paketine onay vermesi bekleniyor. 24 Kasım’da Türkiye’nin Rusya uçağını düşürmesinin ardından gündeme gelen pakette; erken uyarı uçakları AWACS’lar, önleme uçağı, gemisavar ve uçaksavar füzeleri bulunan fırkateyn ve komuta gemisini barındıran donanma birimi yer alıyor.

Paketin resmiyet kazanması öncesinde gazetecilere açıklama yapan üst düzey NATO yetkilileri, AWACS uçaklarının amacının, “Türkiye’nin bir Rus uçağı daha düşürmesini engellemek olduğunu” söyledi.

‘Rusya ile ilgisi yok’

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin hava savunma kapasitesini güçlendirecek NATO misyonu için 10 aydır hazırlık yapıldığını ve Rusya uçağının düşürülmesi ile bağlantısı olmadığını söyledi. Misyonun hem Türk savunmasına hem de IŞİD’e karşı koalisyona katkıda bulunacağı belirtildi.

Ancak adlarının açıklanmaması şartıyla konuşan NATO kaynaklarına göre, ‘uçağın düşürülmesi, şoke olan İttifak üyelerini, Türk hava sahasını yönetme yoluyla, Moskova ve Ankara arasındaki gerilimi azaltmak için daha fazla destek sunmaya itti’. 

Üst düzey NATO kaynaklarından biri, “NATO’nun angajman kuralları, Türkiye’ninkinden çok daha temkinli” dedi. Kaynak, “NATO’nun kamu önünde Türkiye’yi desteklemekten başka şansı yok, çünkü (bir üyeye yapılan saldırıyı tüm İttifak’a yapılmış kabul eden) 5’inci maddeyi çok ciddiye aldığımızı göstermemiz lazım. Ancak özel görüşmelerde müttefikler artan şekilde Türkiye’ye olan desteğin kayıtsız şartsız olamayacağına işaret ediyor ve bazıları ‘Neden Baltık’ta bizim yaptığımız gibi Rus uçağına hava sahanızın dışına çıkaracak şekilde eşilik etmediniz’ diye soruyor” şeklinde konuştu. Rus uçakları Baltık bölgesinde NATO üyeleri Estonya, Letonya ve Litvanya’nın hava sahalarını da ihlal ediyor.

‘Kırmızı kartı olacak’

NATO kaynağı AWACS uçaklarının Türkiye’deki rolü hakkında ise şu yorumda bulundu: “NATO, giderek artan şekilde Türk hava sahasının kontrolünü ele alacak. Böylece Türkler, bizim gökyüzünde gözümüzün olduğunun ve herhangi bir durumda onlara ikinci bir fikir sunabileceğimiz gerçeğinin farkında olacaklar.”

400 km menzile sahip AWACS uçakları, dijital veri bağlantıları ile kara, deniz ve hava merkezli komutalara bilgi aktarabiliyor. AWACS’lar, Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı (SACEUR) komutası altında faaliyet gösteriyor.

Reuters haber ajansına açıklamaları yorumlayan İngiltere merkezli RUSI savunma düşünce kuruluşundan Justin Bronk, “Büyük ihtimalle şu olacak; hava kaynaklı temas NATO’nun AWACS’ları tarafından takip ediliyorsa, SACEUR, Türklerin gerçekleştireceği her eylemi NATO komutanları ile koordine etmesini isteyecek ve NATO’nun kırmızı kartı olacak” dedi.

Reuters’a konuşan Türk yetkililer ise Ankara ve NATO’nun, Türk ve NATO hava sahasındaki problemleri çözmek için bir sistem geliştirmeye çalıştığını, henüz bunun hakkında konuşmak için erken olduğunu söyledi.